📋 سرم تراپی
Admin
🔸 در نتیجه در این سری از پست ها قصد داریم به بررسی چند مورد از سرم های تزریقی پرکاربرد بپردازیم.
🔸1- محلول های ایزوتونیک: دارای غلظت اسمزی ایده آل برای محلول های تزریقی می باشد که آب و الکترولیت ها را بدون اختلال و جا به جایی در مایعات بدن تامین می کند.
• مانند رینگر، رینگر لاکتات، نرمال سالین 0.9%، دکستروز 5%، سرم ⅓ ⅔
🔸2- محلول های هایپرتونیک: دارای غلظت اسمزی بیشتر از غلظت اسمزی خون می باشد که باعث انتقال آب از داخل به خارج سلول می شود و به حجم مایعات خارج سلولی افزوده می شود و سبب کاهش ADH و خروج ادرار از دستگاه ادراری می شود.
• مانند: مانیتول 10% و 20%، دکستروز 10% و 20% و دکستروز سالین(کمی هایپرتونیک)
🔸3- محلول های هایپوتونیک: دارای غلظت اسمزی کمتر از غلظت اسمزی خون می باشد که باعث انتقال آب از خارج به داخل سلول می شود و می تواند سبب همولیز گلبول های قرمز خون شود و ادامه مصرف سبب تورم سایر سلول های بدن می شود.
• مانند سدیم کلراید45%(Half saline)، دکستروز واتر 2.5% و آب مقطر
• جبران مایعات کمبود مایعات بدن در استفراغ/اسهال های شدید، خونریزی و...(جهت افزایش حجم خون و فشار خون در افرادی که سابقه فشار خون ندارند و بنا به دلایلی مانند گرسنگی یا سنیدن خبر ناگوار دچار افت فشار خون شده اند)
• نارسایی کلیه(سدیم از طریق کلیه دفع می شود)
• دهیدراتاسیون ناشی از اسیدوز دیابتی
• آلکالوز متابولیک(همراه با KCl)
• جایگزین برای ترشحات آسپیره شده از طریق ساکشن معده
• بعنوان حلال مواد دارویی
• تامین سدیم و کلر در بیماران NPO
• کنترل فشارخون
• ارزیابی بیماری قلبی، کلیوی و کبدی
• انفوزیون آرام جهت پیشگیری از ادم ریوی
• کنترل تعادل آب و الکترولیت
📍 برخی عوارض:
• اختلال آب و الکترولیت بدن
• احتباس آب و ادم
• هایپوکالمی
• اسدوز هایپرکلرمیک
📍نکته: اگر بیمار به صورت دراز مدت انفوزیون فراورده تزریقی سدیم کلراید را دریافت کند، به خاطر محتوای کلر آن، ممکن است دچار اسیدوز هایپرکلرمیک شود.
• عدم استفاده از سرم شستشوی نرمال سالین جهت انفوزیون وریدی(سبب انسداد عروقی، ترومبوز و ترمبوفلبیت می شود)
• مجاز بودن استفاده سرم تزریقی نرمال سالین جهت شستشوی زخم
• تامین انرژی به دنبال فقر غذایی
• تامین آب و انرژی در بیماران NPO
• جراحی ها
• درمان دهیدرتاسیون هایپرتونیک
• الکلیسم های مزمن(جهت پیشگیری از هایپوگلایسمی)
• در ورزش های طولانی مدت که سطح گلوکز خون کاهش می یابد
• هایپوگلایسمی
• ایجاد دیورز خفیف در درمان مسمومیت ها و دفع سموم
• جهت پرفیوژن بعضی داروها مانند دوپامین و بی کربنات سدیم
• درمان هایپرناترمی
• کمک به کاهش تب
• بیماران دیابتی(در صورت استفاده انسولین تراپی نیز انجام شود)
• بیماران هایپوناترمی
• سوختگی ها، تروما و بیماری های کبدی
• بیماران دچار هایپوتانسیون و بیماری های قلبی و کلیوی با احتیاط انفوزیون شود
• استفاده از ورید های بزرگ و مرکزی جهت انفوزیون(به منظور پیشگیری از ترمبوز و التهاب موضعی)
• کنترل فشارخون
📍برخی از عوارض احتمالی:
• هایپوناترمی و هایپوکالمی
• هایپرگلایسمی و گلیکوزوری
• کمبود ویتامین های گروه B(در سرم تراپی طولانی با سرم های قندی آمپول B-Complex به محلول های قندی افزوده شود)
• گیجی و عدم هوشیاری در تجویز سریع
• با درنظر گرفتن احتمال کلی خطر انفوزیون دکستروز، به نظر می‌رسد که استفاده روتین از محلول دکستروز 5% در بیماران بدحال کار مناسبی نباشد.
• تامین آب، الکترولیت و انرژی در بیماران NPO
• گاستروآنتریت
• در مسمومیت ها(به علت دارا بودن گلوکز، دیورز تشدید می یابد و NaCl موجود در آن می‌تواند NaCl از دست رفته بیمار در اثر دیورز را جبران نماید).
📍موارد منع مصرف:
• بیماران دیابتی
• بیماران تحت درمان با کورتون
• کتواسیدوز دیابتی
• هنگام از دست دادن مایعات معدی از طریق استفراغ یا ساکشن
• در اختلال حجم هایپرتونیک
• حلال بعضی از داروها
📍موارد منع مصرف:
• بیماری های کبدی
• تروما
• سوختگی
• موارد هایپرناترمی
• در بیماران دیابتی به علت میزان کمتر گلوکز نسبت به دکستروز سالین 5%
• تامین آب و الکترولیت ها در افراد دچار نارسایی قلبی، کلیوی و کبدی(در این افراد تزریق هرکدام از محلول های قندی یا نمکی به طور جداگانه ممکن است منجر به ادم شود)
• انفوزیون در حین عمل های جراحی به ویژه اطفال
• تامین آب و الکترولیت ها و کالری در بیماران NPO
• در بیماران ادماتو که مستعد هیپرناترمی هستند
• به عنوان حامل و رقیق کردن برخی از داروها
• گاستروانتریت(جایگزینی الکترولیت های از دست رفته)
• شوک هایپوولومیک، خونریزی(افزایش حجم و فشارخون)
مناسب تر از سرم N/S در شوک هایپوولمیک
• هایپوکالمی
• جایگزین مایعات از دست رفته حین عمل جراحی
• تغذیه پارنترال کوتاه مدت
📍موارد احتیاط و منع مصرف:
• نارسایی کلیه(زیرا بدن توانایی دفع پتاسیم را ندارد)
• هایپرناترمی، هایپرکالمی، هایپرکلسمی، هایپرکلرمی
• ادم
• نارسایی قلب
• فشارخون بالا
• اگر چه با انفوزيون محلول های نرمال سالين يا سرم قندی نمكی، مقاديری از نيازهای بيماران(موادقندی، آب، Na و Cl) تامين می گردد، اما در تزريق اين گونه محلول ها با تشديد ديورز، به علت دفع پتاسيم از طريق ادرار، بيماران ممکن است در خطر هيپوكالمی قرار بگیرد.اما سرم رينگر علاوه بر دارا بودن NaCl به مقدار مشابه در سرم نرمال سالين حاوی مقاديري K و Ca با غلظت ايزوتونيك می باشد در واقع رينگر نرمال سالينی است كه مقاديري K و Ca به آن اضافه شده است و از نظر غلظت اسمزی محلولی ايزوتونيك بوده و اسمولاريته آن در حدود 210 ميلی اسمول در ليتر می باشد. بنابراين با تزريق رينگر به همراه ساير الكتروليت ها مقاديرب از پتاسيم مورد نياز بيماران NPO تامين می شود
اختلاط سفتریاکسون با محلول‌های تزریقی حاوی کلسیم مانند رینگر و رینگر لاکتات، به‌دلیل ایجاد رسوب نامحلول، منجر به بروز تداخل مرگ‌بار می‌گردد.
📍دستورالعمل سازمان سلامت کانادا:
• برای نوزادان با سن زیر ۱۰هفته، فاصله تجویز سفتریاکسون وریدی و محلول های وریدی حاوی کلسیم مانند رینگر لاکتات از یکدیگر باید حداقل ۵ روز باشد.
• برای سایرین فاصله 48 ساعت توصیه می شود.
• تجویز همزمان حتی از دولاین مختلف یا دو سایت متفاوت و یا مخلوط کردن آنها برای هیچ بیماری بدون درنظر گرفتن سن، مجاز نیست.
🔻برخی معتقدند این ناسازگاری در بزرگسالان احتمالا مشکل ساز نمی شود و رعایت فاصله ۴۸ ساعت تنها کار پرستاری را بسیار مشکل کرده است. برای تایید این مورد البته، بررسی های بیشتر ضرورت دارد.
• آمپی سیلین
• دیازپام
• سفالوسپورین ها(مانند سفتریاکسون و...)
• بی کربنات سدیم
• آمفوتریسین
• سفامندول
• محصولات خونی
• آمیکاسین
• کلیندامایسین
• تیوپنتان
• دیگوکسین
• و...
• لاکتات در کبد متابولیزه می شود و یون به بی کربنات تبدیل می شود و از این رو در بیمارانی که اسیدوز دارند انتخاب مناسبی می باشد و با بالا بردن سطح کربنات، اسیدوز را جبران می کند.
📍چرا خود کربنات را به رینگر اضافه نکنیم؟
• چون در سرم کلسیم وجود دارد و اگر کربنات بیافزاییم با کلسیم رسوب تشکیل می دهد.
• جایگزینی مایعات از دست رفته در اسهال(در اسهال، علاوه بر دفع الکترولیت ها، یون HCo3 نیز دفع میشود)
• اسیدوز متابولیک(عدم تجویز در اسیدوز لاکتیک)
• دهیدراتاسیون
• اختلال تعادل آب و الکترولیت ها قبل و پس از جراحی ها
• سوختگی ها
📍موارد منع مصرف:
• نارسایی کلیه(زیرا بدن توانایی دفع پتاسیم را ندارد)
• اسیدوز متابولیک ناشی از تجمع لاکتیک اسید
• هایپوکالمی(قبل تزریق بیمار از این لحاظ بررسی شود)
• در بیماران دارای هپاتیت و مشکلات کبدی(زیرا تبدیل لاکتات به بی‌کربنات مختل می شود)
• آلکالوز متابولیک
• کاهش فشار داخل جمجمه(ICP)
(در مواردی مثل ضربه های مغزی، تومورهای فضاگیر ،مسمومیت با CO)
• کاهش فشار داخل چشم(IOP) مانند گلوکوم
• تشدید دیورز بیمار(به ازای هر 1cc مانیتول 20%، حدود 4cc ادرار از دستگاه ادراری دفع میشود).
• به عنوان محلول شستشو جهت پیشگیری از همولیز در جراحی پروستات از طریق مجرا و همچنین در عمل بای پس قلبی و ریوی
• درمان مسمومیت با سالیسیلات ها، باربیتورات ها و لیتیم
• هماتوم داخل جمجمه
• در شوک هیپوولمیک
• نارسایی قلبی و کلیوی
• اختلالات آب و الکترولیت
• احتقان ریوی
و...
📍برخی از عوارض:
• درد شدید در محل تزریق
• دهیدراتاسیون و حتی شوک هیپوولمیک
• نارسایی قلبی در افراد دچار مشکل قلبی(درصورت تزریق سریع)
• تشنگی و خشکی دهان
• آنژین صدری در حین و پس از تزریق
• افزایش دفع ادرار
• سردرد و سرگیجه
و...
• احتمال کریستالیزه شدن مانیتول در شرایط دمایی پایین وجود دارد. همچنین احتمال کریستالیزه شدن در غلظت های بالای ۱۵٪ دارو بیشتر است.
• در صورت مشاهده کریستال، سرم را در داخل آب گرم تا دمای ۸۰-۷۰ درجه سلسیوس گرم کرده و به صورت متناوب تکان دهید تا کریستالها حل شوند. پس از رسیدن دمای محلول به دمای اتاق محلول را مجددا بررسی کنید و جهت تزریق از ست های انفوزیون وریدی فیلتر دار استفاده شود.
✍🏻 دکتر آیدا سفیدانی فروغ
• عدم استفاده از سرم شستشوی نرمال سالین جهت انفوزیون وریدی(سبب انسداد عروقی، ترومبوز و ترمبوفلبیت می شود)
• مجاز بودن استفاده سرم تزریقی نرمال سالین جهت شستشوی زخم
✏️ بخش مراقبت های دارویی بیمارستان فیروز آبادی
✏️ دفتر حاکمیت بالینی بیمارستان نقوی
✏️ مركز آموزشی پژوهشی و درمانی طالقانی
✏️Can J Hosp Pharm. 2009 Mar-Apr; 62(2): 157–158.
✏️Rocephin product monograph.
✏️afssaps.sante.fr/htm/1/pharmaco/cr060101.pdf
✏️FDA.org
✏️Ann Pharmacother. 2007;42(12):2072.
✏️Ann Pharmacother. 2008;42(3):450–451.
✏️Expert Opin Drug Saf. 2008;7(5):515–523.
📍داروهای تراتوژن
📍انواع اسپری تنفسی
📍انواع اشک مصنوعی
📍آشنایی با انواع شیرخشک
📍دارودرمانی زونا و نورالژی بعد از آن
📍آشنایی با داروی آزاسیتیدین
📍واکسن گارداسیل
📍راش های پوستی شایع اطفال
📍هرپس تناسلی
📍خشکی واژینال
📍داروهای ضدالتهاب در بارداری و شیردهی
📍برطرف کردن جای جوش
📍انواع ضایعات پوستی حلقوی
📍آشنایی با داروی فاویپیراویر
📍کولیک نوزادی
📍استریا(ترک پوستی)
📍انواع ریزش موهای شایع
📝 کانال و پیج صرفا نسخه!!(51K)
💊 @noooskhe
📱 اینستاگرام ما را دنبال کنید(63K)
🔗 FOLLOW
📍هموروئید
📍اسکلروتراپی واریس
📍لوپوس
📍زونا
📍توصیه های دارویی
📍فلج اطفال
📍سندرم شوگرن
📍انواع ریزش مو
📍انسولین و غذا
📍نحوه کار با دستگاه های تنفسی
📍نحوه تزریق انسولین با قلم و سرنگ
🔝 ابتدای صفحه