Жоғары Деңгейдегі Спорт Реферат
Жоғары Деңгейдегі Спорт Реферат
Спорт - сайыстық, бәсекелестікте өтетін, спорттық жоғары нәтижеге жетуге ұмтылу жағдайында тарихи жинақталған әлеуметтік қызмет. Спортқа негізінен жарыстық қызмет, оған арнайы дайындық , ерекше қатынас, талап және нәтижеге жету кіреді.
Спорт адамды жан-жақты жетілдірудің тиімді құралы ретінде оны рухани және дене дайындығына тәрбиелеудің қозғаушы күші болып саналады. Спорттық жоғары нәтижеге жеткен сайын спортшы тек денесін ғана дамытып қоймай, сонымен қатар адамгершілік, өнегелілік, эстетикалық , ақыл-ой, еңбек, отан сүйгіштік тәрбиелерін де алады. Спорттың адамды тәрбиелеудегі педагогикалық маңызы өте зор.
Ал, жоғары нәтижелер спорты барынша жоғары нәтижелерге жетуге ұмтылумен байланысты (әлемдік рекордтар, Олимпиадалық ойындарда, Әлем, құрлық чемпионаттарында және ҚР біріншіліктерінде). Алайда спорттық нәтиже неғұрлым жоғары болған сайын, бұл жоғары нәтижеге жететіндердің саны да азая береді.
Спортшы өмірінің белгілі кезеңдерінде жоғары нәтижелер спорты басымырақ жағдайда болады. Олардың дайындығын жоғары біліктілігі бар жаттықтырушылар жүргізеді және ондағы жаттығу барысында ғылым мен техниканың ең соңғы жетістіктері пайдаланылады, жаттығу және жарыстық жүктемелердің көп мөлшері қолданылады, ал спортшылар көп кезеңдік қатаң іріктеуден өтеді.
Жоғары нәтижелер спортының қоғамдық қызметін іске асырудың да белгілі ерекшеліктері бар. Жоғары спорттық нәтижелер үлкен қоғамдық қозғалыс (резонанс) туғызады және қандай мектепте спорттың даму деңгейі, халықаралық жарыстарға қатысуы жоғары екендігі, әртүрлі елдер спортшылары мен спорт сүйер көпшіліктің әртүрлі әлеуметтік орталарында байланыс орнатуға, сонымен бірге халықтар арасындағы бейбітшілік пен достықты нығайтуға мүмкіндік жасайды. Спорттың экономикалық мәні спорттық қозғалыстың бұқаралығының арттырылуында, спорттық көріністерді өткізудегі оның сауықтыру тиімділігінің жақсаруында көрінеді. Спорттық нәтижелердің өсуі адамның мүмкіндік шегі туралы ұғымы аясын кеңейтеді, спортшыларды дайындау әдістемесіне жаңа жолдар ашуға жәрдемдеседі, ол сонымен бірге бұқаралық спорттық қозғалысқа қатысушылар үшін жаңа бағдарлар мен мөлшерлік белгілерді (норматив) орнату қызметін атқарады (үлгілік және ынталандыру маңызы). Спорттың эстетикасы ымырасыз спорттық сайыс сұлулығында, қозғалыстың жетілуінде және т.б. көрінеді.
Жоғары дәрежелі спортшылармен шұғылданудың сауықтыру әсерлілігі тиянақты дәрігерлік бақылаудың, жаттығуды үйлесімді құрудың және спортшылардың жеке ерекшеліктерін есепке алып жүктеме мөлшерін тиімді таңдаудың нәтижесінде қамтамасыз етіледі.
Спорт қозғалысының бағытының ерекшелігін талдай келе спорттың бұқаралығы мен жоғары дәрежелі спортшылардың жетістіктері деңгейінің негізгі механизмдерінің өзара байланыстылығын нақты, айқын көрсету қажет. Жоғары дәрежелі спортшылардың (әсіресе халыққа танымал спорт түрлерінен) жоғары нәтижелі көрсеткіштері, дене шынықтырумен және спортпен белсене шұғылдануды насихаттаудың тиімді құралы қызметін атқарады. Соның әсерінен, спортпен шұғылдануға талапкерлер саны артып, олардың арасынан жаңа дарынды спортшыларды анықтап, келешекте олардан спорттық жоғары жетістіктерді жоғары деңгейге көтеретін жеңімпаздарды дайындауға болады. Сондықтан, әр спорт түрінің алға өрлеуі басқа құбылыстармен қатар спорттық қозғалыстың барлық жағының үзіліссіз байланысымен негізделеді.
Жоғары нәтижелерге деген ұмтылыс жарысқа қатысушы спортшылардан дене және психикалық қабілеттерінің барынша шегінде көрінуін жиі талап етеді. Атап айтқанда, бұл жағдай спорттық дайындықтың құралы ретінде жарыстық қызметтің жоғары нәтижелілігі, спорттық сайыстардың қызық көрнекілігінің бір себебі болып табылады. Бұл қабілеттердің барлығы арнайы психикалық, әдістік-тәсілдік және дененің дайындалғандығының деңгейін анықтайды.
Сайыстардағы табысқа жету ықтималдығы бірқатар мына себептермен анықталады:
1) жоспарланған нәтиже мөлшеріне: нәтиже неғұрлым жоғары болған сайын, сол ғұрлым оған жету мүмкіндігі аз.
2) сайысқа қатысушылардың жарыстық күш жиынтығының құрылымы мен мөлшері: жарыстық күш жиынтығы неғұрлым жоғары болған сайын (қарсыласты қосқанда кедергі жасайтын қозғаушы күштердің қатынасында), солғұрлым табысқа жету мүмкіндігі мол;
3) жарыстық қызметте динамикалық жағдайларды іске асыру және ұйымдастыру;
4) спорттық нәтижелерді анықтау тәртібімен (жеңімпазды анықтау жолыменен, ұпай, бал санау тәртібімен, нәтижелері тең болған жағдайдағы әрекетімен және т.б.), жарыс туралы ереже және спорт түрінің бекітілген тәртібіне сәйкес;
5) жарысқа қатысушыларда қатысы жоқ, басқа қозғаушы күштермен (оның ішінде кездейсоқтары да): жарыс жағдайының күтпеген өзгерісі, ауа райы, спорт қондырғыларының жарамдылығы, құрал-саймандары, қарулары, төрешілердің қателері және т.б.
Спорт ұжымының әрбір мүшесінің жарыстық күш жиынтығына, оның бейімделгіштік негізінде осы спорт түрінен дайындалғандыққа, сонымен бірге сайыс барысында материалдық және ақпараттық қамсыздануға жету барысында қалыптасады.
Бұлардың бәрі спорттық іріктеудің (кіргізу, шығару, ауыстыру), спорттық дайындықтың, сонымен бірге материалдық және ақпараттық қамсызданудың жәрдемімен жасалады. Жоғарыдағы аталған жұмыстар барысы жарыстық қызметтің ерекшеліктерімен (мысалы, күрес, ауыр атлетикаға қарағанда спортшылар мен жаттықтырушыдан басқа кешенді қабілетті талап етеді) және жоспарланған спорттық нәтижелер деңгейімен жасалады (ол неғұрлым жоғары болса, солғұрлым іріктеу қатал, жетілген, күрделі және дайындау қымбат).
Сонымен, спорт кең үғымда меншікті жарыстық қызметті, оған арнайы дайындықты, сонымен бірге осы қызмет аясында өзгеше қатынас, нормалар мен жетістіктерді көрсетеді.
Барлық әлемде спортты дамыту көптеген спорт түрлерінің пайда болуына және таралуына мүмкіндік туғызады. Қазіргі таңда әлемде 200-ден аса спорт түрлері таралған. Олардың әрқайсысы өзінің жарыстық сипатымен, ерекше әрекет құрамымен, күресті жүргізу әдістерімен және жарыс ережелерімен сипатталады.
Әлемде кең таралымға ие болған спорт түрлерінің барлығы жарыстық пән ерекшелігіне және қозғалыс белсенділігі сипатына қарай 6 топқа бөлінеді. (Матвеев Л.П.,1977):
1-ші топ – дене және психикалық сапаларын шегіне дейін көрсететін, олар үшін спортшылардың белсенді қозғалыс қызметі тән спорт түрлері. Бұл спорт түрлеріндегі спорттық нәтиже спортшының өзінің жеке қозғалыс мүмкіндігіне тәуелді. Бұл топқа спорттың көпшілік түрлері жатады (жеңіл атлетика,спорт ойындары, жеке сайыс, суға жүзу және т.б.);
2-ші топ - операциялық негізін арнайы техникалық қатынас құралдарын басқарудың әрекеті құрайтын спорт түрлері (автомобиль, мотоцикл, яхта, самолет және т.б.). Бұл спорт түрлеріндегі нәтиже техникалық құралдарды тиімді басқара білуімен және оны дайындау сапасына байланысты;
3-ші топ - қозғалыс белсенділігі арнайы қарудан нысанаға тигізу жағдайымен қатаң лимиттелген спорт түрлері (мылтық ату, садақ ату);
4-ші топ – спортшының модельдік – конструкторлық қызмет нәтижесі салыстырылатын спорт түрлері (авиамодель, автомодель және т.б.);
5-ші топ – негізгі мазмұны абстракталы - қисындық сипаттағы жарыста қарсыласын ұту сипатындағы спорт түрлері (шахмат, дойбы, тоғызқұмалақ, нарды т.б.);
6-шы топ - әртүрлі спорт түрлері топтарына кіретін спорт түрлерінен құралған көпсайыс (спорттық бағдарлау, түлкі аулау, биатлон, теңіз көп сайысы, қызметтік көпсайыс және т.б.).
Егер жақсы жолға қойылған спортшыны дайындау жүйесі болса ғана жоғары спорттық нәтижелерге жетуге болады.
Спортшының жоғары спорттық жетістіктерге жетуге ең жақсы дайындық дәрежесін қамтамасыз ететін және өзара тиімді қарым-қатынас негізінде жаттығу-жарыстық процестің ұйымдастыру түрлері мен жағдайының әдістемелік негіздерінің жиынтығы болып табылады.
Спортшының дайындық жүйесі өзіне ірі төрт қызметтік жүйені ендіреді:
- іріктеу және спорттық бағдарлау жүйесі;
- хаттығу-жарыстық процестің жаттығудан және жарыстан тыс қозғаушы күштері.
Спортшының негізгі дайындық-жаттығу қызметі спорттық жаттығу жағдайында іске асады. Ол жаттығу жүйесіне құрылған және спортшының спорттық жетілдірілуін басқаруға бағытталған, сонымен бірге оның жоғары нәтижелерге жету дайындығын қамтамасыз ететін спортшының негізгі дайындық түрі болып табылады.
Спортшыны дайындау жүйесіндегі маңызды компоненті спортшыны дайындаудың мақсаты, құралы және әдісі ретінде қатысатын жарыс болып табылады. Жарыс спортшының қызметі іске асатын, оның белгілі дәрежедегі қабілетін әділ салыстырып анықтауға мүмкіндік беретін және оның максимальды көрінуін қамтамасыз ететін арнайы өрісті жүйе ретінде анықталады.
Жарысқа қатысу үшін ең жоғары дайындық пен жоғары спорттық нәтижелерге жету барлық дайындық жүйесін осы заманғы озық ғылыми-әдістемелік қамтамасыздандырумен ғана мүмкін. Осыдан келіп, ең жаңа ғылыми мәліметтер мен озық спорттық тәжірибе негізінде жинақталған спортшыны дайындау жүйесінен "спорт мектебі" деген ұғым туындайды (бокс мектебі, балуандар мектебі және т.б.).
Спорттық тәжірибеде спорттық қызмет және жарыстық қызмет ұғымдары кең таралған, көбінесе оларды синоним ретінде қолданады, алайда олардың әрқайсысының мазмұны мен мағынасы жағынан елеулі айырмашылығы бар. Спорттық қызмет спорт үшін көп қырлы қоғамдық құбылыс ретінде тән, өйткені адам қызметінің әртүрлі өрісін қозғайды. Спорт саласына әртүрлі кәсіптегі көп адамдар санын тартпай максимальды нәтижеге жету мүмкін емес. Социологтар, дәрігерлер, педагогтар, физиологтар, инженерлер, басқару аппаратынан, өнер саласынан, материалдық - техикалық қамсыздандыру және көптеген басқалары елімізде спорттық жұмыстың жұмыс жүргізілуін қамтамасыз етеді. Сонымен бірге, бұл адамдардың қызметі қоғам өмірінің әлеуметтік және әкономикалық жағдайымен айқындалады.
Айтылғандарды ескере отырып, спорттық қызмет спорт аясында (сфересында) адамныңмүмкіндігінше, барынша сауығуы мен жетілуін қамтамасыз етудегі тәртіпке келтірілген ұйымдастыру қызметі болып табылады. Оның негізгі принциптері мен формалары қоғамдағы спорттың әлеуметтік жұмыс істеу жағдайымен анықталады.
Ресми жарыстар қатынасындағы жарыстық қызмет өзінің абсалюттік мәнінде жеке жарыстық қызмет болып табылады. Бұл жағынан келгенде де тәртіп бойынша адамның психикалық және дене күші шегіндегі, соңғы мақсаты қоғамдық маңызды және жеке нәтижелерге жету болып табылатын ресми жарыс жағдайындағы іске асырылатын адамның ерекше қозғалыс белсенділігі болып табылады.
Спортшылардың өзіндік жарыстық қызметі жарыстарда іске асырылады. Жарыс – адам мүмкіндіктерін және этикалық өзара қарым-қатынастарын білудің қозғаушы күштері, сонымен бірге адамдар арасындағы немесе адамдар топтарымен қарым-қатынас түрі.
Спорттың мәні және әлеуметтік қызметі
Спорт - KZ » Рефераттар
Спорт туралы түсінік | iKaz.info
Қазақстандағы бұқаралық спорттың дамуы » "Просвещение..."
Шаңғы спортының тарихы
Методы Интервальной Оценки Параметров Реферат
100 Аргументов Для Итогового Сочинения
Крылов Иван Андреевич Сочинение 5 Класс
Сочинение По Картине Утро На Куликовом Поле
Окончание Холодной Войны Реферат