Ці вераць у Калядны цуд і пра што мараць дзеці мігрантаў з Беларусі ў Польшчы ў падарунак на Новы Год?!(першы выпуск)

Беларускія дзеці, якія сутыкаліся з рэпрэсіямі ў 2020 годзе і многія з іх з вайной ва Украіне 24 лютага 2021 года, вырашылі падзяліцца сваімі гісторыямі і сваімі перажываннямі і адказалі на пытанне ці вераць яны ў калядны цуд і што жадаюць у падарунак на Новы Год.

             Аляксандр Шчасны Сын - Герман 12 гадоў

Герман разам са сваім бацькам Аляксандрам пражываюцьу Польшчы. Пакуль маці Германа - Ірына Шчасная знаходзіцца ў Беларусі, у жаночай калоніі. ПК 4 агульнага рэжыму. Ірыне было прад'яўлена абвінавачанні ч 1ст.13 і ч 2.ст.293 падрыхтоўка і ўдзел у масавых беспарадкаў. Насамрэч па словах мужа Ірыны, яго жонка была апазіцыйным актывістам і папулярным рэдактарам ТГ-каналаў.

 Аляксандр расказаў нам, што ім таксама зацікавіліся:-Неўзабаве пасля затрымання Ірыны нядзелю ўвечары мне паступіў дзіўны званок, нібы з газавай службы, наконт неабходнасці праверкі газавай калонкі і заключэння дамовы. Пацікавіліся, у які час можна будзе прыйсці. Я не мог з імі размаўляць, бо быў заняты. Сказаў што ператэлефаную пазней. Калія ператэлефанаваў у газавую службу, аказаласяшто ў дадзены час, такімі пытаннямі ніхто не займацца. Стала зразумела, што неабходна тэрмінова забіраць Германа ад ягонай бабулі і з'язджаць з Беларусі. У нас з Германам не было віз. Таму мы адправіліся ва Украіну. Ва Ўкраіне мы зрабілі візы і з'ехалі ў Польшчу.

Герман, ці памятаеш той дзень, калі тата сказаў, што неабходна з'яжджаць, і як гэта было?

–У той дзень я рабіў урокі. Да мяне падышоў тата і мы з ім пагаварылі. Бабуля дапамагла мне сабраць рэчы, а з раніцы мы ўжо ехалі ў машыне, мы ехалі ва Украіну.

Ці падабалася табе Украіна і чым яна табе больш за ўсё запомнілася? Раскажы як жылося вам з татам ва Ўкраіне?

- Ва Украіне мне вельмі падабалася. Мы з татам часта бавілі час разам, хадзілі ў вялікія гандлёвыя цэнтры,фільм,у ВИАР цэнтр, у лазертаг . Таксама татам часта ездзілі на акцыі салідарнасці на Майдан.

Ва Украіне я вучыўся ў анлайн школе. Яна называецца "МІДГАРД". Яна вядома ёсць і ў рэальным жыцці і нават мы з татам адзін раз ездзілі і яна мне вельмі спадабалася. І хоць з аднакласнікамі я не меў зносіны ў жывую, але ва Ўкраіне было шмат сяброў, але праўда кажучы, гэта былі часовыя сябры. Пасля таго калі яны з'яжджалі, мы больш не падтрымлівалі сябар з сябрам сувязь. Акрамя майго найлепшага сябра Макса. Макс таксама беларус. Але калі я яшчэ быў ва Ўкраіне ён з бацькамі з'ехаў у Нямеччыну. Мы з ім часам маем зносіны па анлайн сувязі. І тата мне абяцаў як-небудзь на вакацыі мяне да яго завезці. У нас ужо з Максам шмат планаў, дзе можна было б весела правесці час.

Герман, ці былі ў цябе сябры ў Беларусі?

–Ды ў мяне былі сябры ў Беларусі, я сябраваў з многімі аднакласнікамі і да гэтага часу я з імі маю зносіны онлайн, а гэтак жа мы гуляем у онлайн гульні разам.

На пытанне якія ёсць у цябе захапленні, Герман нам паказаў, як ён умее ствараць мультыкі, кліпы і мантаваць відэа. Але ў які небудзь гурток, такога напрамку ісці не хоча. Яму падабаецца саманавучанне. Таксама Герман шчыра прызнаўся, што спачатку яму вельмі спадабалася ідэя паехаць у Польшчу. Яму было вельмі цікава пагуляць па Польшчы, паглядзець архітэктуру і пабываць у замках Польшчы і ўвогуле бліжэй пазнаёміцца ​​з Польшчай. Але сутыкнуўся з моўным бар'ерам, і ўлетку было сумна. Больш бы палічыў за лепшае жыць ва Украіне ці паехаць дадому ў Беларусь, там засталіся сябры з якімі ён даўно ўжо не бачыўся і не гуляў у сапраўдным свеце, а не ў анлайн.

Герман, у Польшчы ты вучышся ў польскай школе ці ўсё ты разумееш, і як праходзіць працэс навучання? 

-У нас хоць і польская школа, але спецыяльны клас дзе вучацца беларусы і ўкраінцы разам, так што адзін з адным мы і маем зносіны і разумеем адзін аднаго, і вучыцца прасцей чым было ва Украіне ці ў Беларусі, хатніх заданняў амаль не задаюць.

Аповяд Германа аб маме.

Хлопчык вельмі сумуе і любіць сваю маму:  

-Я з нецярпеннем чакаю ад мамы ліста і калі атрымліваю доўгачаканае ліст, то вельмі рады, але прызнаюся, што не ведаю, што маме пісаць у адказ, акрамя таго што люблю яе і вельмі сумую па ёй. Не хачу скардзіцца, таму што баюся хваляваць маму дарма, таму рэдка і пішу. Але абяцаю, што абавязкова павіншую лістом з Калядамі маму, і спадзяюся, што ліст не згубіцца, і абавязкова мама яго атрымае. Яшчэ, маці тэлефануе, але вельмі рэдка і толькі на 10 хвілін. Мне б хацелася што б маці тэлефанавала часцей, каб даўжэй чуць яе голас.

Часам я ўяўляю, як мы садзімся з татам у машыну, і едзем у Беларусь, дадому. А дома мама... Я імчуся да яе, абдымаю яе, потым яшчэ раз... І яшчэ раз...

Потым мы з мамай заходзім у пакой, і доўга, доўга размаўляем. Я ёй расказваю як мы з татам падарожнічалі. Расказваю як былі ва Украіне, што хадзілі на акцыі, што я бачыў шмат усяго цікавага. Потым як жылі ў Польшчы, што ва Ўкраіне пачалася вайна, і я пайшоў у школу і вучыўся з беларусамі і ўкраінцамі ў адным класе ў Польшчы. І што ў мяне зараз ёсць сябры па ўсім свеце. Гаворым проста пра ўсё ...

Герман, хутка святы Каляды і Новы год, а што б ты хацеў атрымаць ад Дзеда Мароза, Святога Мікалая ў падарунак?

Герман засаромеўся і пасля нядоўгай паўзы адказаў:

- Калі не дарагое, то шмат розных плюшавых цацак, але па-сапраўднаму ўжо паўтара года мару аб прыстаўцы Nintendo Switch, але тата кажа што яна пакуль нам не па кішэні, добра было б калі б тады Святы Мікалай падарыў.

Наталля Шавейка, сын - Ілля 9 гадоў

Наталля і яе сын Ілля былі вымушаныя пакінуць Беларусь, пасля як пасля выбару ў 2021 годзе далучылася да стачкі на “Гродна Азот” дзе яна працавала. Пасля чаго была звольнена генеральным дырэктарам “Гродна Азот” і на яе завялі справу аб адміністрацыйным правапарушэнні па арт 19.11.

Мы вырашыў пацікавіцца ў Наталлі.

Як ёй Польшча? Ці ўсяго на яе думку хапае беларускім дзецям у Польшчы, ці, можа, хацелася што-небудзь змяніць? 

- Насамрэч Польшча, вельмі рознабаковая і ініцыятыўная краіна. Вялікі дзякуй палякам, за тое, што яны вельмі шмат робяць для дзяцей бежанцаў. Ёсць шмат падмуркаў і ініцыятываў, якія дапамагаюць палітычным беларусам і іх дзецям. Для дзяцей адкрыты школы, розныя гурткі і секцыі. Але мне як маме беларусцы хацелася б, каб нашыя дзеці ведалі гісторыю Беларусі і вядома вывучалі беларускую мову. Бо ў нашых дзецях будучыня Беларусі, і што мы зараз у іх закладзём, тое і атрымаем потым у Беларусі.

Ілля 9 гадоў

Ілля, памятаеш той дзень, калі мама табе сказала, што вы пераязджаеце жыць у Польшчу? Можаш нам пра гэта расказаць?

–У той дзень я гуляў на вуліцы з сябрам. Мама мне патэлефанавала і сказала ісці дадому. Я прыйшоў дадому, і мяне маці ўзрадавала, што мне не трэба ісці ў школу, а трэба сабраць рэчы і толькі самае неабходнае, мы пераязджаем жыць у Польшчу. Калі сапраўды я ўзрадаваўся, мне заўсёды жадалася паглядзець як жывуць іншыя краіны і знайсці сабе тамака сяброў.

Ты казаў пра сябра які застаўся ў Беларусі. Ты з ім сувязь можаш неяк падтрымліваць?–Не, я не магу падтрымліваць сувязь. Але, тут я сябрую з Германам і іншымі аднакласнікамі. Сярод іх шмат украінцаў і беларусаў з якімі я паспеў пасябраваць. Яшчэ ў Беларусі ў мяне засталася бабуляпа якой вельмі сумую і мусіць яна па нам таксама сумуе.

Ілля, а ты ўжо пачаў вучыць польскую мову? Ці ўсё ты разумееш калі табе гавораць на польскай? Мы з Германам ходзім на дадатковы занятак па вывучэнні Польскай мовы, мне там падабаецца, але я ўсё разумею.

А на занятках польскай мове каго больш беларусаў ці ўкраінцаў? –Украінцаў, і сярод іх у мяне больш зараз сяброў, мы з імі гуляем і пасля заняткаў, і ў некаторыя анлайн гульні.

Ілля, а ты хадзіў у якую-небудзь секцыю ў Беларусі ці, можа, ты б хацеў пайсці тут? -У Беларусі я хадзіў два гады на шахматы, у басейн, на каратэ. А тут я пакуль хаджу на бадмінтон, але калі сапраўды мне не вельмі падабаецца, мне б хацелася пайсці на робата-тэхніку.

Ілля, напярэдадні Калядаў, што табе б хацелася пажадаць ці перадаць беларускім дзецям? -Што б яны з бацькамі хутчэй з'яжджалі з Беларусі.

А чаму?–Бо ў Беларусі ўсіх бацькоў саджаюць проста так, а дзеці потым жывуць у бабуль і дзядуляў. Калі няма каго ў іх няма акрамя мамы, то аддаюць іх у дзіцячую хату

Іллюша, а што б табе хацелася атрымаць ад дзеда марозу ў падарунак на Новы Год?

–Калі сапраўды на Новы Год я хацеў бы атрымаць два падарункі, таму што 31 снежня ў мяне яшчэ і Дзень нараджэння. З дзяцінства ў мяне алергія на хатніх жывёл і мне мама не дазваляе завесці сабаку, так што я хачу вялікага плюшавага сабаку, якая стала б мне сябрам і я мог бы давяраць ёй свае сакрэты і па начах з ёй спаць. А яшчэ я хачу канструктар Лега, тады мы б з Германам маглі б разам з ім гуляць.

Марцёшкіна Аксана

Дачка Маша 7 гадоў

Аксана разам са сваёй дачкой на дадзены момант пражывае ў Польшчы. Ім прыйшлося пакідаць экстрана Беларусь таму, што на Аксану заведзена крымінальная справа па палітычных матывах. Аксана не стала чакаць Суда і вырашыла са сваёй маленькай дачкой пакінуць Беларусь.

Як расказвае мама дзяўчынкі: - Першая краіна знаходжання была Расія, дзе ёй з маленькім дзіцем на руках прыйшлося прабыць паўтара месяца. Машы на той момант было 6 гадоў. Месяц цяганняў у Расіі, дзе сябе даводзілася паводзіць асцярожна і не прыцягваць да сябе залішняй увагі, з маленькім дзіцем на руках, гэта было невыносна складана.

Калі нам удалося дабрацца да Кіева, першыя 2 тыдні мы жылі ў розных беларусаў, якім, гэтак жа як і нам давялося ўцякаць са сваёй краіны. За гэты час мне ўдалося знайсці здымнае жыллё, якое нам дапамаглі аплаціць неабыякавыя людзі. Пазней мы пераехалі ў дом, які здымала Алена Жаркевіч для такіх самых, як мы, палітычных бежанцаў з Беларусі.

У канцы лістапада з Машай адбыўся няшчасны выпадак, упаўшы, яна вельмі моцна стукнулася патыліцай, неўролаг, да якога мы звярнуліся, дыягнаставаў страсенне мозгу і прызначыў МРТ. Падчас абследавання была выяўленая анкалагічная пухліна, пра якую мы раней нават не падазравалі. Аперацыю, паводле слоў урачоў, трэба было рабіць тэрмінова. Каштавала аперацыя вельмі дорага і аплачваць яе трэба было наперад. Менавіта дзякуючы Алене Жаркевіч удалося сабраць патрэбную суму своечасова.

Аперацыя прайшла паспяхова і Маша вельмі хутка аднавілася.

Толькі мы паспелі зноў выдыхнуць як пайшлі чуткі што хутка можа пачацца вайна.

24.02.2022 года мы прачнуліся ад гуку выбухаў, бо зразумелі што пачалася вайна. З'яжджалі з Кіева разам, "вялікай сям'ёй", гэтак жа, як жылі да гэтага ў адным вялікім доме. У легкавой машыне нас было дзевяць чалавек, у асноўным жанчыны і дзеці. Першапачаткова планавалі з'ехаць на захад Украіны, але да таго часу, калі ўдалося выехаць з Кіева, было ўжо зразумела, што з'язджаць трэба ў Польшчу. Перасячы ўкраінска-польскую мяжу нам удалося толькі ўвечары 26-га лютага.

А як ставяцца да вас палякі, калі даведаюцца, што вы з Беларусі? - У прынцыпе па большай частцы ўсё добра. Але ёсць розныя палякі, сустракаюцца людзі, якім немагчыма растлумачыць што Беларусь - гэта не Лукашэнка. Нажаль і сярод украінцаў такія таксама сустракаюцца.

Што вам не хапае ў Польшчы, ці хацелася змяніць для беларускіх дзяцей у Польшчы? - Да беларускіх і ўкраінскіх уцекачоў тут прымяняюцца розныя падыходы ў аказанні дапамогі. Калі разабрацца, украінскія маці з дзецьмі і беларускія сутыкаюцца з аднолькавымі праблемамі ў чужой краіне, але вырашаць гэтыя праблемы беларускім мамам аказваецца цяжэй, чым украінскім. Я не чакаю нічога для сябе, я пацярплю, але дзеці аднолькавыя ва ўсіх. І дзеці не вінаватыя ў тым, што адбываецца сёння ў свеце.

Маша 7 гадоў

Машка памятаеш той дзень калі мама табе сказала што вы ясьце жыць у Іншую краіну, табе хацелася з'яжджаць з Беларусі? -Не, не хацелася. Таму што «Беларусь мая родная краіна», я там нарадзілася.

Маш, куды вы спачатку з мамай паехалі ты памятаеш? -Мы з мамай спачатку паехалі ў Расію, часта пераязджалі з адной на кватэры на іншую. У Расіі мы вельмі доўга жылі, а адтуль паехалі ва Украіну.

І што табе Машка больш за ўсё запомнілася ва Ўкраіне? -Вялікі прыгожы дом, там было шмат ложкаў як у інтэрнаце.

Маша табе спадабалася жыць ва Ўкраіне, і калі ды то чым? -Ды мне спадабалася Ўкраіна. Таму што там усё добрыя, нам з мамай дапамагалі, было дзе жыць, што ёсць, мама мне часам давала грошы на ўсякія прысмакі, ці сама купляла булачкі.

Машка ва Ўкраіне ты паспела з кім небудзь пасябраваць? -Ды я з усімі сябравала як з дзецьмі, так і з дарослымі. Дарослыя мне куплялі прысмакі, а з дзяцей, я сябравала з Мікітам, Мацвеем і Савельевым. Яшчэ з Германам, мы і цяпер з Германам сябруем, і разам гуляем у Ромбокс - гэта анлайн гульня такая.

А па Ўкраіне вы гулялі з мамай, куды хадзілі? -Гулялі па Кіеве, бачылі вялікую рэчку, там мы кармілі качак, часам проста па крамах.

Машка памятаеш, той момант, калі ты ў бальніцы ляжала, як да цябе ставіліся ўкраінскія лекары? -Лекары да мяне добра ставіліся, праўда калі мне рабілі перавязку мне было не вельмі прыемна, але я ўсё пацярпела.

Маша як ты думаеш чаму зараз ты жывеш не ва Ўкраіне, а ў Польшчы? -Таму што ва Ўкраіне пачалася вайна. Я памятаю як мы з'яжджалі з Украіны, і тады мне прыйшлося пакінуць усе цацкі якія на Новы Год падарыў мне дзед Мароз, фламастары альбом, нават той пенал якія мне толькі толькі падарылі на дзень Нараджэння, амаль усе свае рэчы.

Машка, а ў цябе засталіся ў Беларусі хто небудзь па кім ты сумуеш? -У Беларусі засталася ўся мая сям'я: брат Вова, стрыечны брат, цётка і дзядзька, там шмат сваякоў засталася, і я па ўсіх ім вельмі сумую.

Маша, а калі б зараз скончылася вайна ва Украіне, а вам больш нічога не пагражала ў Беларусі, ты дзе б хацела жыць, тут у Польшчы, ва Украіне ці вярнуцца дадому ў Беларусь і чаму? -У Беларусь, дадому вярнуцца. Таму што - гэта мая родная краіна. Я тамака нарадзілася. Я - Беларуска.

Машка хутка Каляды, - а ты верыш у Калядны цуд? -Так, таму што, калі ты кладзешся спаць пад ёлкай нічога не ляжыць. Пакуль ты спіш Дзед Мароз прыносіць падарункі, на Каляды, ці на Новы Год. А Калі прачынаешся, зазіраеш пад Ёлку, а тамака падарункі... Але бывае і такое, калі дзед Мароз не паспявае абыйсці ўсіх дзяцей, то ён пасылае падарункі на пошту, і ты можаш пайсці з мамай і забраць адтуль свой падарунак.

Што б табе хацелася ад Дзеда Мароза сёлета атрымаць у падарунак? -Я б хацела, што б мне Дзедэ Мароз падарыў усё для малявання, Альбом, фламастэры, фарбы, але ўсё што неабходна, і яшчэ той пенал, што ў я пакінула ва Украіне, калі пачалася вайна. Вельмі хацела...

чытаць працяг: Ці вераць у Калядны цуд і пра што мараць дзеці мігрантаў з Беларусі ў Польшчы ў падарунак на Новы Год?!(другі выпуск)

ад аўтара: Усе гэтыя дзеці падзяліліся сваёй гісторыяй і лёсам. Калі Вы жадаеце ажыццявіць гэтых дзяцей пажаданні на Новы Год. Звяжыцеся праз тэлеграм: https://t.me/Dara_Volonter і мы звяжам з вамі з сям'ёй дзіцяці, чыё жаданне вы хочаце ўвасобіць..