مهره‌ی شطرنج: برنامه پیشنهادی برای خودسازی- پاره‌ی دوم و پایانی

 داشتن خواب و استراحت درحد نیاز

به ساعات خواب خود توجه کنیم زیاد خوابیدن و کم خوابیدن هر دو برای سلامتی مضر هستند. به میزان کافی بخوابیم. متأسّفانه الگوی صحیح خوابیدن این روزها فراموش شده است. پیامبر (صلی الله علیه وسلم) توصیه فرموده‌اند که شبها بعد از نماز عشاء زود بخوابیم تا بتوانیم نماز شب را ادا کنیم و به نماز صبح هم برسیم و بعد نماز صبح کار و فعالیت را شروع کنیم و اگر در طول روز خسته بودیم کمتر از یک ساعت قیلوله داشته باشیم. متأسّفانه هم‌اکنون شاهد شب‌بیداری‌ها و مهمانی‌های شبانه تا نیمه‌های شب هستیم؛ مهمانی‌هایی که به تماشای فیلم و سریال و یا شوخی و خنده و بازی می‌گذرد به حدی که نماز شب که هیچ نای به جا آوردن نماز صبح را هم از ما گرفته و خوابی سنگین تا ظهر روز بعد ما را فرا می‌گیرد و نصف روزی که باقی می‌ماند آنقدر به کسالت می‌گذرد که نمی‌توانیم کار مفیدی انجام دهیم. یا اینکه نه، صبح به موقع بیدار می‌شویم اما در طول روز ساعت زیادی می‌خوابیم به حدی که متوجه‌ی آمدن عصر ومغرب نمی‌شویم و باز هم ساعاتی را که باید به کار و معیشت مشغول باشیم به آسانی از دست می‌دهیم. پس نیاز داریم ساعات خواب خود وکودکانمان را تنظیم کنیم از خواب زیاد دوری کنیم فرصت زیادی نداریم اگر خواهان پیشرفت دنیوی و معنوی هستیم از پرگویی و پر خوری و پرخوابی دوری کنیم.

 اعتدال در خرید پوشاک

یکی دیگر از زیاده‌روی‌های ما ( زنان) زیاده‌روی در خرید پوشاک است. به این نکته هم توجه بفرمایید. در کمدهای ما متأسّفانه تعداد زیادی پیراهن و روسری و مانتو و پالتو و... انباشته شده است کمی به این وضعیت توجه کنیم بسیاری از لباسهای ما در طول سال بدون استفاده می‌مانند اما بازهم دست از خرید برنمی‌داریم زیباپوشی و پاکیزگی برازنده‌ی مسلمان است؛ اما اسراف در هیچ زمینه‌ای قابل قبول نیست. ان شاء الله این نکته را هم مد نظر داشته باشیم الله متعال همگی ما را در مسیر خودسازی موفق بدارد و رستگاری را سرانجاممان سازد.

 داشتن اخلاق نیک و خوشرفتاری با دیگران

به عنوان یک انسان مسلمان خوش‌رفتاری را سرلوحه‌ی اعمال مان قرار دهیم یک انسان مسلمان همچون گلی خوشبو است که در هر مکانی و در برخورد با هر کس بوی خوش خود را دریغ نمی‌کند. با همه به‌ویژه پدر و مادر نهایت خوشرفتاری را داشته باشیم. خوشرفتاری شامل هر لبخند، هر کلام دلنشین، هرگونه اظهار محبت و همدلی و همزبانی است. با فرزندانمان، با همسر و خانواده‌ی همسر خوشرفتاری را فراموش نکنیم. با همسایه‌ها و اقوام دور و نزدیک خوشرفتار باشیم. 

 صله‌ی رحم و پیوند خویشاوندی

یادمان باشد یکی از اوامر مهم دین اسلام به جای آوردن صله رحم است، پس به هر طریق که می‌توانیم صله‌ی رحم را به جا آوریم. بعضی از رسم‌ها مانند هدیه دادن به عروس و داماد، چشم‌روشنی برای نوزاد و یا کادوی خرید منزل و... اگر از اسراف، تجملات و تکلف دور باشد برای ایجاد محبت و مودت میان خانواده‌ها بسیار پسندیده است از این فرصت‌ها غافل نشویم. اگر امکان به جا آوردن صله‌ی رحم با دیدار حضوری فراهم نمی‌شود با تلفن جویای احوال دوستان و آشنایان شویم.

 انفاق و صدقات

 صدقه و انفاق و دلسوزی برای فقیران و محتاجان را هم فراموش نکنیم، گاهی همسایه و یا آشنای فقیری را با دیدار حضوری و همدلی کردن شاد کنیم.

دعا، استغفار و توبه‌ی مستمر

 نکته‌ی دیگری که بهتراست به خاطر بسپاریم این است که سعی کنیم در طول روز از دعا و استغفار غافل نشویم. ساعاتی از روز را رو به قبله بنشینیم(بهترین لحظات بعد از نمازهای واجب) و به درگاه الله متعال دعا کنیم. یکی از راه‌های صله رحم دعا کردن برای پدر و مادر، همسر و والدین همسر، فرزندان، اقوام و همسایه‌هاست. از دعای خیر کردن غافل نشویم بسیار دعا کردن و پافشاری بر دعا را جزو اولویتها قرار دهیم . الله متعال دعاهای همگی ما را مورد استجابت خویش قرار دهد ان شاء الله!

 مسلمان و امور اجتماعی و اهتمام به دیگران

تا اینجا هرچه گفتیم بیشتر به امور شخصی و حالات درونی مربوط می‌‌‌‌شد و تا حدود زیادی می‌توانیم به این حالات خود سرو سامان دهیم و در راه درست گام برداریم. اما به امور اجتماعی و جامعه که می‌رسیم درجا می‌زنیم و گاه عقب‌نشینی می‌کنیم و در بیشتر مواقع به همان مهره‌ی شطرنج تبدیل می‌شویم که جریانات جامعه ما را در زمین بازی می‌‌‌‌چرخاند و ناخواسته و نادانسته تسلیم قاعده‌ی بازی می‌شویم و طبق قانون حاکم بر آن به خیال خود به جلو می‌رویم. گاه دانسته با جریانات همراه می‌شویم با این توجیه که نمی‌توان ناگهانی در برابر جریان جامعه ایستاد، باید چند قدمی را با آن همراه شویم تا در فرصت مناسب برای اصلاح مسیر اقدام کنیم، اما لحظه به لحظه بیشتر در جامعه و قانون بازی‌اش غرق می‌شویم و از هدف اصلی دور می‌گردیم. در واقع مانند همان قورباغه‌ی خونسرد به دمای محیط عادت می‌کنیم و متوجه نیستیم که در حال نابودشدنیم. قانون حاکم بر زندگی یک انسان مسلمان باید قانون «لا إله إلا الله» باشد، اما ما تسلیم قوانین بشری شده‌ایم و با قاعده‌ی بازی دشمنان اسلام در واقع مشغول گشته‌ایم. اگر کمی در احوالات خود دقیق شویم متوجه خواهیم شد که از قانون الله بسیار دور شده‌ایم و نادانسته تسلیم قانون جمع وجامعه شده‌ایم‌ از پوشش و ظاهرمان اگر شروع کنیم تا ازدواج و ارتباطاتی که با اطرافیان داریم و نحوه تربیت فرزندانمان، همه و همه، طبق بازی جامعه پیش می‌رود. گاه به بهانه‌ی پیشرفت و تعامل و گاه از ترس متهم شدن به تندروی و جمود فکری. 

 از پوشش اسلامی که الله متعال و پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم، برای ما شرح داده‌اند و واجب کرده‌اند، دور گشته‌ایم و ذره ذره به جایی رسیده‌ایم که با سایر اقشار جامعه ‌که اصولاً پایبند اسلام نیستند، تفاوتی نداریم و گاه از آنها در زیر پانهادن دستور اسلام، پیشرو ترهستیم.مگر غیر از این است که الله متعال در دستورالعمل قرآنش به پیامبر (صلی الله علیه وسلم) فرمان داده است که به زنان و دختران مؤمن اعلام کند خود را کاملاً بپوشانند و به زنان و مردان مسلمان و مؤمن فرمان داده است در برابر نامحرم چشمهای خود را حفظ نمایند. اینهمه مغلطه برای چیست؟ برای یافتن راه فراری از پوشش شرعی و رابطه‌ی صحیح؟ 

 مسلمانان صدر اسلام به محض شنیدن این فرمان آن را بدون کم و کاست اجرایی نمودند. از حدود آن نپرسیدند، نگفتند من دلم پاک است، همه را به چشم برادر می‌بینم! آن را بالا و پایین نکردند تا راه فرار بیابند. ما را چه شده است؟ پوشش کامل معنایش روشن است، با این حال در جای جای سنّت و سیره‌ی پاک رسول (صلی الله علیه وسلم) توضیح هم داده شده است، پوشش شرعی اسلام پوششی است که کاملاً از سر تا نوک انگشتان پا را بپوشاند مگر قسمتهایی که به طور طبیعی پوشانده نمی‌شود که شامل گردی صورت و دوکف دست می‌شود آن هم زمانی که طبیعی باشد یعنی با رنگ و لعاب آرایش نشده باشد( مانند عروسهای قدیم که بدلیل سرخاب سفیداب صورت و حنای دست این قسمتها را هم کاملاً می‌پوشاندند)، تنگ و چسپان نباشد، نازک و بدن‌نما نباشد، شبیه لباس نامسلمانان نباشد، تمام شد! دیگر اینهمه سردرگمی برای چیست؟ از پاکی قلب و احساسات پاک خواهر برادری سخن می‌گوییم و فراموش کرده‌ایم که دستور حجاب و پوشش اولین بار به کدام زنان و دختران ابلاغ شد، به امهات المومنین رضی الله عنهن، به فاطمه، به اسماء دختر حضرت ابوبکر صدیق و به سایر زنان صحابه که در پاکی و ایمان سرآمد بودند. در برابر چه کسانی باید خود را می‌پوشاندند بهترین مردان تاریخ، حضرت ابوبکرصدیق، حضرت عمر فاروق، حضرت عثمان ذی النورین، حضرت علی کرار، خالد سیف الله، سعد بن معاذ و سایر صحابه‌ی کرام، الله متعال از همه‌ی آنها راضی باشد، به راستی پاکی و صداقت کدام یک از مردان و زنان این دوره به پای آن بزرگواران می‌رسد؟ 

اسلام دستور می‌دهد که برای حفظ بنیان خانواده و داشتن جامعه‌ای سالم باید حریم حفظ شود. ولی آیا اکنون اینگونه است؟ اسلام سخن گفتن بی‌مورد و اختلاط بیش از اندازه و خلوت کردن با نامحرم را جایز نمی‌داند، اما در دنیای امروز به بهانه‌ی دنیای مدرن و مدنیت، ترس از اینکه به نگاه جنسیتی محکوم شویم و یا به بهانه‌ی اقتضای زندگی اجتماعی، همه‌ی حریمها شکسته شده است. همکلاسی دانشگاه و همکار ادارات همدیگر را به نام می‌خوانند و با هم انواع شوخیها را رد و بدل می‌کنند، در اتاقهای کوچک و دربسته خلوت کردن را عادی جلوه می‌دهند، در خیابان و بازار و زمان خرید از حجاب ظاهر هیچ از حجاب رفتار و گفتار هم خبری نیست. دنیای مجازی هم که شرم و حیا را کاملاً کنار زده است. استیکرها، شکلک‌ها و نوشته‌ها خیلی راحت رد و بدل می‌شوند و اگر اعتراضی هم داشته باشی به تندروی محکوم می‌شوی.

 حریم خصوصی باقی نمانده است خصوصی‌ترین عکس‌ها به اشتراک گذاشته می‌شود و از طرف سیل نامحرمان لایک می‌خورد، این نقض آشکار دستورات اسلام است و ما به‌راحتی مبلغ‌اش شده‌ایم. تا دیر نشده است از خواب غفلت بیدار شویم. دستورات اسلام برای حفظ پیمان غلیظ ازدواج، تربیت صحیح نسل و داشتن جامعه‌ی سالم است. نامحرم نامحرم است، فضای مجازی با اتاق خلوت تفاوتی ندارد، حجاب ظاهری اگر با شرم و حیای رفتار و گفتار همراه نباشد بازیچه است، شرط حضور در اجتماع رعایت حدود شرعی است، حجاب یکی از ثوابت دین است و در هر زمان و مکانی باید رعایت شود. به فرزندانمان بیاموزیم همکلاسی دانشگاه، همکلاسی است، باید حریم را در برخورد با حفظ نمود، همکار در حد همکار باید باقی بماند، دوست خانوادگی خواهر و برادر دینی هستند ولی خواهر و برادر نسبی که محرم باشند نیستند لطفاً حرمتها را زیر پا نگذاریم و بالاترین حرمت فرمان الله متعال و رسولش می‌باشد که باید رعایت شوند. فرزندان ما می‌بینند و یاد می‌گیرند. لطفاً حریم را رعایت کنیم، بچه‌ها همیشه بچه باقی نمی‌‌مانند بزرگ می‌شوند، بالغ می‌شوند، به آنها حدود را بیاموزیم عموزاده، دایی‌زاده، خاله‌زاده و عمه‌زاده محرم نیستند، نگوییم بچه‌اند فکرشان را با این حرفها مشغول نکنیم، اگر ما فکرشان را مشغول نکنیم روزی می‌رسد که رفتار و احساسشان مسموم می‌شود و دیگر برای درمان خیلی دیر است. به پوشش کودکانمان دقت کنیم اگر دختربچه‌ی من هنوز به سن تکلیف نرسیده، پسر همسایه در اوج بلوغ است. لطفاً لطفاً به پوشش خودمان، دختران و زنان و خواهرانمان بیشتر اهمیت دهیم. حدود را به پسرانمان بیاموزیم به آنها یاد بدهیم که در برخورد با زنان و دختران چشمشان را فرو بیندازند و در کلام و رفتارشان شرم و حیا داشته باشند و با ادب و احترام به زنان و دختران جامعه بنگرند. مواظب حرکات و کلاممان در فضای مجازی باشیم، حریم را رعایت کنیم، زندگی خصوصی را به اشتراک نگذاریم، به حجاب و پوشش ظاهریمان نگاهی دوباره بیاندازیم، حجاب ما زنان بزرگترین جهاد ماست، پوشش شرعی ما سپر و سلاح ما در برابر فتنه‌ی دشمنان دین است، به راحتی از آن نگذریم. بزرگترین وظیفه‌ی ما به عنوان زن مسلمان، مادر صالحه و خواهر ایماندار در درجه‌ی اول حفظ پوشش شرعی و حجاب کلامی ورفتاری است. تنها به این صورت می‌توانیم بنیان خانواده را حفظ کنیم و نسلی پاک را پرورش دهیم. قانون لا اله الا الله را همواره به یاد داشته باشیم و بازیچه‌ی قانون غیر نشویم. الله متعال همه‌ی ما را مورد رحمت و مغفرت خود قرار دهد و سرانجام و غایت زندگیمان را با رستگاری ما و رضایت خودش به انجام برساند ان شاءالله. 

 مسؤولیت‌پذیری گامی در جهت خودسازی

 و بالاخره در ادامه‌ی تکالیف خودسازی به مهمترین و آخرین مرحله می‌رسیم مسؤولیت‌پذیری. پیامبر (صلی الله علیه وسلم) در حدیثی می‌فرمایند: 

یعنی همه‌ی شما مسؤولید در هرنقشی باشید مسؤولیت دارید. و مسئوول در برابر الله باید پاسخگو باشد. من مسئوولم به عنوان دختر و فرزند یک خانواده در قبال پدر و مادرم مسؤولم باید مطیعشان باشم مگر خلاف امر پروردگار دستور دهند که در آن حالت هم بازهم باید به آنها نیکی و احسان داشته باشم. به عنوان یک زن مسئوولم. مسئوول حفظ و نگهداری اموال شوهرم هستم مسئوول حفظ آبرو و ناموس شوهرم هستم من مسئوول حفظ آرامش خانواده و شوهرم رییس و قوام خانواده مرد است پس من باید مطیعش باشم مگر خلاف امر خدا دستور دهد. به عنوان یک مادر در برابر فرزندانم مسئوولم باید برای تربیت صحیح آنها تلاش کنم. من به عنوان یک خواهر مسؤولم که برادران و خواهرانم را به دین اسلام و اجرای فرامین الهی دعوت کنم. من به عنوان یک زن مسلمان مسئوولم که در برابر فساد جامعه ساکت نباشم و در حد توانم هم خودم اصول اخلاقی را رعایت و هم و دیگران را به سوی خیر و صلاح دعوت کنم و آمر به معروف و ناهی از منکر باشم. یعنی تمام توانم را به کار بگیرم که مسلمانی صالح و مصلح باشم.

 امیدوارم بتوانیم اینگونه خود را بسازیم و در راه رستگاری قدم برداریم. آمین برحمتک یا الرحم الراحمین 

والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته

مهره‌ی شطرنج: برنامه پیشنهادی برای خودسازی- پاره‌ی نخست

منبع: اصلاحوب