کودکان قربانی عادیانگاری اومیکرون
همدلی|گزارش «همدلی» از میزان پایین رعایت پروتکلهای بهداشتی در موج ششم
تقریباً همه ما در اطرافیان خود کسانی را میشناسیم که به اومیکرون مبتلا شدهاند. آخرین سویه ویروس کرونا در مدت کوتاهی نقشه کرونایی کشور را که بعد از مدتها به زور واکسیناسیون به رنگ آبی و زرد درآمده بود تغییر داد و حالا نقشه آتشینی ساخته که یک نقطه آبی در آن پیدا نمیشود. نزدیک ۲۵۰شهر در وضعیت قرمز قرار دارند و فعلاً پیشبینیها حاکی از آن است که این وضعیت تا چند هفته آینده ادامه پیدا کند. از ویژگیهای این موج اومیکرونی کرونا با موجهای قبلی آن است که کودکان را بیشتر درگیر میکند. هرچند واکسیناسیون کودکان بالای پنج سال نیز آغاز شده اما برخی خبرها از قربانی شدن کودکان به خاطر سادهانگاری اومیکرون بزرگسالان حکایت دارد؛ بزرگسالانی که تعیینکننده میزان رعایت پروتکلهای بهداشتی هستند و آخرین آمار حاکی از آن است که در موج اومیکرونی عملکرد خوبی از خود بهجا نگذاشتهاند.
۲۴۷شهر در وضعیت قرمز
در هفته اخیر گسترش اومیکرون به حدی بود که تنها در طی چند روز توانست رنگبندی نقشه کرونایی کشور را از یکدست آبی به قرمز تغییر دهد. این ویروس فوق مسری تمایل بالایی برای ورود به سیستم تنفسی دارد و با کوچکترین تماس، میزبان خود را آلوده میکند. کرونا اومیکرون نهتنها در ایران بلکه در تمام دنیا به یک چالش جدی برای حوزه بهداشت و درمان مبدل شده است چراکه علاوه بر بزرگسالان، کودکان و نوزادان را نیز درگیر میکند. علائمی که با ابتلا به کرونا اومیکرون بروز میکند با سویههای قبلی تفاوت چشمگیری دارد. علت این تفاوتها جهشهای قابلتوجهی است که در پروتئینهای سطحی ویروس رخداده است. طبق اعلام وزارت بهداشت در اواسط پیک ششم کرونا با سویه اومیکرون به سر میبریم بهگونهای که دیگر خبری از رنگ آبی در نقشه کرونایی کشور نیست. دادههای وزارت بهداشت حاکی از آن است که تعداد شهرهای قرمز به ۲۴۷شهر رسیده و ۱۱۲شهر در وضعیت نارنجی و ۸۹شهر در وضعیت زرد کرونایی قرار دارند.
هنوز به قله موج ششم نرسیدهایم
حالآنکه به گفته متخصصان اپیدمیولوژیست هنوز به قله پیک ششم نرسیدهایم. بابک عشرتی میگوید: فکر میکنم حدود سه تا چهار هفته آینده به همین شکل درگیری با بیماری وجود داشته باشد و تصورات این است که تا حدود یک ماه و نیم در قله پیک بمانیم. البته این موضوع در کشورهای مختلف متفاوت است، برخی مدت طولانیتری در قله ماندند و برخی سریعتر به روند نزولی رسیدهاند. وی با تأکید بر لزوم تسریع واکسیناسیون و رعایت دستورالعملها، اظهار کرد: ۴۰روز قبل پیشبینی افزایش موارد را داشتیم و ممکن است از اواسط اسفندماه به قله پیک برسیم.
اومیکرون را ساده نگیریم
اما خطرناکتر از اومیکرون، سادهانگاری این ویروس است. با نگاهی به دور و اطراف خود میتوان با افراد زیادی مواجه شد که به اومیکرون مبتلا شدهاند و اگر پای صحبت برخی از آنها بنشنیم میزان درگیری خود به اومیکرون را آزاردهنده عنوان میکنند و این درست برخلاف تصور قبلی آنهاست که اومیکرون را با سرماخوردگی مقایسه میکردند. همین سادهانگاری باعث شده است که میزان رعایت پروتکلهای بهداشتی قابلقبول نباشد. بر اساس دادههای وزارت بهداشت، میانگین استفاده از ماسک در اماکن عمومی حدود ۵۵درصد است. شاید همه اینها از آنجا نشات میگیرد که اومیکرون را سویه خفیفی از ویروس کرونا میدانستند.
مقایسه اومیکرون با سرماخوردگی اشتباه است
یونس پناهی، معاون وزیر بهداشت مقایسه اومیکرون با سرماخوردگی را اشتباه افکار عمومی میداند و میگوید: از قبل هم پیشبینیشده بود که شیوع سویه اومیکرون در مقیاس جهانی اتفاق خواهد افتاد و از همین رو، نباید توصیههای بهداشتی نادیده گرفته میشد. وی افزود: شاید در کنار بازگشایی مدارس و دانشگاهها، این تصور اشتباه شکل گرفت که افکار عمومی نسبت به رعایت پروتکلها بیاعتنا باشند. معاون وزیر بهداشت ادامه داد: با توجه به سیاستهای کلان کشور برای ادامه زندگی عادی در کنار رعایت پروتکلها، شاید بیتوجهی هم شد و علت آنهم این بود که فکر میکردند میزان مرگومیر اومیکرون کم است.
کودکانی که سادهانگاری بزرگسالان آنها را قربانی کرد
اما سادهانگاری اومیکرون و رعایت اندک پروتکلهای بهداشتی در جامعه بیش از همه کودکان را در معرض خطر قرار میدهد؛ کودکانی که بسیاری از آنها هنوز به سن پنج سال نرسیدهاند. برای نمونه در آخرین روز هفته گذشته در استان کرمان شش فوتی از ناشی ویروس کرونا اعلام شد که یکی از آنان یک کودک پنجماهه بود.
در همین هفته دبیر قرارگاه دانشگاهی مبارزه با کرونا در آذربایجان غربی نیز اعلام کرد: پنج کودک زیر پنج سال استان در اثر ابتلا به کرونا و شدت آن فوت شدهاند.
درگیری کرونا در موج ششم نسبت به موجهای قبلی بیشتر است
علیرضا فهیمزاد، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات بیماریهای عفونی اطفال بیمارستان مفید در ارتباط با وضعیت مراجعه کودکان مبتلا به کرونا به این بیمارستان میگوید: در این موج درگیری کودکان نسبت به موجهای گذشته بیشتر است. در سویههای قبلی کودکان کمعلامتتر بودند، اما در حال حاضر کرونا در کودکان علامتدارتر شده است.
این پزشک فوق تخصص عفونی اطفال همچنین توصیه میکند: اگر تب کودک قطع نمیشود و بیش از سه روز درگیر تب است، حتماً باید به مراکز درمانی مراجعه شود. کودکی که دچار تب ثانویه است یعنی دوباره تب میکند هم باید حتماً به مراکز درمانی آورده شود، زیرا ممکن است عفونت افزایشیافته باشد. به گفته فهیم زاد، مشکلات تنفسی نیز بسیار مهم است، زیرا در این سویه، درگیری تنفسی بهصورت فوقانی و بهصورت گرفتگی صدا و خفگی در کودکان دست میدهد که در این صورت حتماً باید مراجعه کنند. ضعف و بیحالی جدی نیز از دیگر علائم هشداردهنده مربوط به کودکان است. در این سویه علائم اسهال و استفراغ و مشکلات گوارشی بیشتر دیده میشود و گاهی استفراغ بسیار شدید میشود و باعث کمآبی در کودکان خواهد شد که از دیگر علائم هشداردهنده جهت مراجعه به مراکز درمانی است.
او همچنین در ارتباط با دوره بیماری اومیکرون در افراد مختلف ازجمله بزرگسالان افزود: اینکه گفتهشده است پنج روز برای قرنطینه کافی است، یکزمان حداقلی است و ممکن است دوره بروز علائم تا 10روز نیز ادامه پیدا کند. توصیه ما این است که اگر علائم بیمار ادامه پیدا کند بازهم در قرنطینه بماند. توصیه به قرنطینه پنجروزه بیشتر براین اساس است که با توجه بهسرعت شیوع بالای این بیماری و درگیری افراد در تعداد زیاد، در صورت قرنطینههای طولانی مشاغل دچار مشکل میشوند و افراد درصورتیکه علائمی ندارند میتوانند پسازاین مدت به سرکار برگردند.
اثرات کووید بر کودکان در سالهای آینده
ناصر کلانتری دیگر متخصص کودکان نیز از تأثیرات مخرب کرونا بر کودکان در سالهای آینده روایت میکند و میگوید: بخش بزرگی از آسیبهای کووید۱۹ مربوط به کودکان است و در ۱۰سال آتی با بحرانهای جدی روانشناختی جامعه روبهرو میشویم. متخصص کودکان و استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه شهید بهشتی یادآور شد: هرچه تجربه آدم در هفت سال اول زندگی میکند شخصیت فرد را شکل میدهد و بسیاری از کودکانی که در شرایط نامناسب بزرگ میشوند به افرادی جامعه گریز، ضد اجتماع و نامهربان تبدیل میشوند. کلانتری ادامه داد: کووید سیستمهای حمایتی از کودکان را فلج کرده است. گاهی درست یا نادرست خانواده تصور میکند در این شرایط چرا باید فرزندم را پایش رشد ببرم یا آموزش تغذیه کودک ببینم. متخصص کودکان و استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه شهید بهشتی تأکید کرد: نگرش و تکامل عاطفی کودک دراینارتباط شکل میگیرد و کودکی که این ارتباط را ندارد میتواند از این مهارتها ناتوان شود. کودکی که توان فروخفتن خشم خود را ندارد نوجوانی میشود که در اولین تضارب آرا با دیگران دچار خشم میشود و امروز خانوادهها با پرخاشگری فرزندان خود روبهرو هستند. کلانتری گفت: اثرات طولانیمدت کووید میتواند بخش بزرگی از جامعه را در ۱۰سال آتی با بحران روبهرو کند. در وزارت بهداشت تغییری ایجاد نشده و نه در حوزه مردمی، نمایندگان طرحی را برای این بحران در دستور کار قرار دادهاند.
کلیه حقوق مادی و معنوی متعلق به روزنامه همدلی است.