سخن حسن روحانی یک آسیب‌شناسی جدی از حکمرانی است.
حمیدرضا جلائی پورمصاحبه با ایلنا ٢۶/٢/١۴٠٣
📝سخن حسن روحانی یک آسیب‌شناسی جدی از حکمرانی است.
✍🏻حمیدرضا جلائی پور
ارزیابی شما از نامه روحانی به شورای نگهبان چیست ؟
نامه حسن روحانی یک نامه اصولی در دفاع از «جمهوریت» حکومت و دفاع از «حاکمیت قانون» بود.
از نظر شما نامه روحانی می تواند موج آفرینی در جامعه از عملکرد شورای نگهبان ایجاد کند؟
موضوع موج آفرینی در جامعه موضوع دیگری است. موج‌هایی که در جامعه رخ می‌دهد معمولا چند علتی است و موج‌ها بصورت طراحی شده راه نمی‌افتد. اما نامه حسن روحانی یک کنش مسولانه و آسیب‌شناسانه در برابر انحصارات در حکومت هست. مهم نیست که این کنش حسن روحانی موج می‌آفریند یا نه. مهم این است که کنش او قابل دفاع بود. کسی که هشت سال رئیس جمهور بوده کسی که چهل سال در ارکان حساس حکومت مسولیت‌های کلیدی داشته، داره از قانون‌شکنی‌ها ارکان خود حکومت صحبت می‌کنه. این نقد روحانی خیلی ارزشمند و مسولانه است. نقد او خیلی مفیدتر و سازنده‌تر از نقدها و رفتارهای جنجالی احمدی‌نژاد از سال ٩۶ به بعد است. احمدی‌نژاد با نقدهاش می‌خواست روی موج‌های نارضایتی سوار بشه. اما حسن روحانی داره با توضیحات حقوقی و مستندش به حکومت انذار می‌دهد که این چه وضع حکومت داری است! این حکومت‌داری (که مبتنی بر حذف غیر هست) حاکمیت قانون نیست! حاکمیت اقلیت بر اکثریت است.
روحانی چرا در طول هشت سال ریاست جمهوری خود نسبت به عملکرد شورای نگهبان با این لحن انتقاد نکرده بود ؟
اولا فرض کنید حسن روحانی در دوره مسولیتش این کار نکرده و ملاحظه حاکمیت را کرده، ولی این دلیلی نمی‌شه که موضع‌گیری اصولی، مسولانه فعلی‌اش را درباره حذف‌های شورای نگهبان نادیده بگیریم. ثانیا اتفاقا حسن روحانی در دوران مسولیتش هم سخنان مسولانه در برابر بخش انتصابی حکومت داشت. ضعف روحانی در دوره حکومتش در جای دیگری بود. او وقتی در دوره دوم زمامداری‌اش رای تاریخی ٢۴ میلیون را آورد, از این حمایت مردمی بدرستی استفاده نکرد. ثالثا از منظر اصلاح‌گری هر رجل سیاسی، هر وقت سخنی برای احیای حکومت قانون در کشور داشته باشه، باید از آن استقبال کرد. رابعا همین که حسن روحانی راحت طلبی نمی‌کند و حکمرانی در ایران رو آسیب شناسی می‌کند و مورد حمله خالص‌گرایان قرار می‌گیرد، اقدامش در خور تحسین است.
حسن روحانی در نامه خود صراحتا اعلام کرد که شورای نگهبان انتخابات را دو مرحله ای کرده و این کار باعث رد صلاحیت داوطلبین و همچنین کاهش کاندیداهای شاخص شده است و نقش خود را از دست داده است ارزیابی شما چیست و آیا امکان بازگشت شورای نگهبان به نقش خود وجود دارد ؟
حرف حسن روحانی در این زمینه کاملا درست است. پس از درگذشت امام که وظیفه مهندسی انتخابات به مسولیت‌های شورای نگهبان اضافه شد، افراد زیادی این انحراف از اصول انقلاب را متذکر شدند یکی از آن ها مرحوم آیه‌الله عبایی نماینده اسبق خبرگان بود. الان هم حسن روحانی با صراحت و شجاعت داره به این عارضه مصیبت‌بار در حکمرانی ایران را متذکر می‌شود. با مهندسی انتخابات حکمرانی در ایران روز به روز از شایستگان مردم دارد تهی می‌شود و «زیرمتوسطین» رانت‌جو جای آن‌ها را می‌گیرند و فسادهای کلانی مثل چای دبش و به نام کردن املاک عمومی برای خانواده صاحب‌منصبان رخ می‌دهد.
آقای ربیعی در توییتی نوشتند که افشای فایل صوتی ظریف برنامه ای برای کنار گذاشتن افکار برجامی بود ارزیابی شما درباره این موضوع چیست ؟
بله طرفداران حکمرانی انتصابی (نه انتخابی) برایشان گشایش در سیاست خارجی و باز شدن فضای بین‌المللی برای تنفس اقتصادی یک تابو بود، و تاب تحمل اجرای برجام را نداشتند. اتفاقا قبل از این که در سال ٩٧ ترامپ ظالمانه و یک طرفه از برجام خارج شود این خالص‌گرایان داخلی بودند که در راه تخطئه برجام کوشیدند. و می‌بینید پس از سه سال حکومت رئیسی همچنان تحریم‌ها اقتصاد ایران را ضعیف کرده و در ده سال گذشته سی در صد آحاد جامعه (بیش از بیست و پنج میلیون نفر) زیر خط فقر رفته‌اند، نخبگان جوان کشور راه مهاجرت پیش گرفته‌اند.
روحانی در نامه خود به شورای نگهبان تاکید کرده که این نامه در دفاع از جمهوریت بوده است تا چه اندازه با این گذاره موافق هستید آیا روحانی مقصر کاهش نقش جمهوریت نظام را به گردن شورای نگهبان انداخته است؟
حرف حسن روحانی درست هست. گرایش به سوی نادیده گرفتن ابعاد جمهوریت در ایران از سوی حاکمیت جدی شده‌تر است. این روند پس از انتخابات ٩٨ بدتر شده است و در انتخابات ١۴٠٠ و ١۴٠٢ خالص‌گرایان نشان دادند حتی افراد با سابقه‌ای مثل علی‌لاریجانی و حسن روحانی تحمل نمیشوند. در چنین بستری است که خالص‌گرایان خشنود می‌شوند و وزیر کشاورزی سابق و معاون انقلابی‌اش می‌توانند رسوایی چای دبش را باعث شوند.
