رویاها از نگاه علم ودین
🔷کتاب پیشِ‌رو تحقیقی است ارزشمند با موضوع «رؤیاها از نگاه علم و دین»، که توسط جناب آقای احمد حطاب ادهیم فیصلی حفظه‌الله، که به‌عنوان پایان‌نامه علمی ایشان برای اخذ مدرک دکتری از دانشکدۀ عالی پژوهش‌های دینی و زبان‌شناسی نجف اشرف، ارائه شده است. ایشان اساس تحقیق خویش را این گونه معرفی می‌کند:
✅محتوای عمدۀ این پژوهش به بحث و بررسی سردرگمی و اشتباهی می‌پردازد که نظریه‌پردازان روان‌شناسی گرفتارش شده‌اند (چه به‌صورت ناخواسته و چه به‌صورت عمدی و خودخواسته)، ناشی از اینکه رؤیاها فقط عبارت‌اند از انعکاس‌ها و انگیزه‌های روان‌شناختی.
🔷این پژوهش بر گروهی از رؤیاهای «فراطبیعی» یعنی رؤیاهای مربوط به پیشگویی‌ها تمرکز کرد؛ رؤیاهایی که از نظر کسانی که تمایل چندانی به اعتراف به جهان دیگر ندارند «کابوس» محسوب می‌شود. این افراد این رؤیاها را نه می‌توانند انکار کنند و نه می‌توانند آن‌ها را با دلیل علمی قابل قبول و منطقی رد کنند؛ بلکه تنها به وضع فرضیه‌ها و نظریه‌هایی برای تفسیر چگونگی ظهور این رؤیاها، بسنده کرده‌اند؛ ولی این فرضیه‌ها موفقیت چندانی کسب نکرده‌اند، و همان طور که در فصول این پژوهش خواهیم دید، در برابر نقد و تحلیل، تاب و توان ایستادگی نداشته‌اند.
🟡فصل اول به اختصار، به ماهیت رؤیاها بر اساس دیدگاه پزشکی و روان‌شناسی، با توجه به گفته‌های مهم‌ترین دانشمندان روان‌شناس، می‌پردازد.
🟢فصل دوم ماهیت رؤیاها را از نگاه دینی مطرح می‌کند تا مقایسه بین دو رویکرد در فهم و برداشت از رؤیاها صورت پذیرد، و به این ترتیب مشخص می‌شود که آنچه دین اقرار دارد، به‌هیچ‌وجه مخالفتی با علم ندارد؛ ولی نهایت آنچه وجود دارد عبارت است از اینکه بحث‌های دینی، جنبه‌ای از رؤیاها را به این صورت که مرجع آن، غیبی و ملکوتی است، تفسیر می‌کند، و جنبۀ دیگر را ناشی از انفعالات و واکنش‌های روان‌شناسی می‌داند.
🔵در فصل سوم به موضوع «علتی» پرداختم که روان‌شناسان به‌عنوان توجیه این رؤیاهای فراطبیعی (رؤیاهای پیشگویی‌کنندۀ آینده) ارائه داده‌اند و از آن به‌عنوان «ذهن ناهوشیار» تعبیر کرده‌اند؛ و با وجود اختلاف در این نام‌گذاری‌ها و اختلاف مفاهیم، این توجیه، تلاش می‌کند این پدیدۀ «خارق‌العاده» را سطحی جلوه دهد، و در نتیجه برگه‌ها را با ترتیبی جدید مرتب کند تا چنین جلوه‌گر نماید که رؤیاها، پدیده‌ای ناشناخته‌اند، و در چهارچوب مطالعات ناشی از تجربیات آزمایشگاهی ـ‌به آن شکل مطلوبی که بتواند به این حجم عظیم از پرسش‌ها و اشکالات بغرنج پاسخ بدهدـ قرار نمی‌گیرند.
🟠در فصل چهارم، پاسخی در برابر دیدگاهی که در فصل سوم عرضه شد تقدیم کرده‌ام؛ و این، با طرح معنایی در برابر ذهن ناهوشیار، از طریق چهارچوبی صورت گرفته است که دین برای سیستم ذهنی و تفکری انسانی، مهم‌ترین مراتب، محور آن و ارتباط آن با رؤیاها مطرح کرده است، و میزان سازگاری این درک و فهم، در برابر آن برداشتی که جبهۀ مقابل برای «ضمیر ناخودآگاه: ذهن ناهوشیار» و توهمی که به‌عنوان جوابی برای اشکالات بغرنج و پیچیده به تصویر کشیده است، مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.
دریافت کتاب👇