راز ناوگان سایه؛ شرکت بیمه نیوزیلندی که به تجارت نفت تحریمشده ایران و روسیه کمک کرد
Independent
شرکت کوچک بیمه مریتایم میوچال (Maritime Mutual) در نیوزیلند متهم است که با ارائه پوشش بیمه برای دهها نفتکش حامل نفت ایران و روسیه، به تداوم جریان میلیاردها دلار نفت تحریمشده کمک کرده است. بررسیهای تازه نشان میدهد این شرکت بیمه با پشتیبانی غولهای جهانی بیمه، نقشی کلیدی در فعالیت «ناوگان سایه» داشته است، شبکهای از کشتیها که با اسناد و مسیرهای جعلی، تحریمهای غرب را دور میزنند.
به گزارش رویترز، در تعطیلات کریسمس دسامبر گذشته، نفتکش یاگ (Yug) پس از تخلیه دو میلیون بشکه نفت تحریمشده ایران از بندر چینگدائو چین خارج شد. همزمان، کشتی حامل نفت روسیه در نزدیکی قطب شمال بهسوی هند میرفت، و نفتکش دیگری نفت ایران را در سواحل مالزی تخلیه کرد.
با وجود تفاوت در مالکیت و مقصد، هر سه نفتکش را یک شرکت کوچک بیمه در نیوزیلند به نام مریتایم میوچال بیمه کرده بود، شرکتی خانوادگی به مدیریت یک بریتانیایی ۷۵ ساله به نام پل رنکین که دو دهه است انواع کشتیها را بیمه میکند.
اسناد بیمه و حملونقل که رویترز بررسی کرده است نشان میدهد مریتایم میوچال با بیمه کردن نفتکشهایی که نفت تحریمشده ایران و روسیه را حمل میکنند، نقشی اساسی در ادامه تجارت میلیاردها دلار نفت داشته است. این بیمهها برای ورود کشتیها به بنادر حیاتیاند و فعالیت ناوگان سایه بدون آن ممکن نبود.
این شرکت که در ساختمانی خاکستری در اوکلند مستقر است، در مقطعی نزدیک به یکششم نفتکشهای ناوگان سایه را که آمریکا، اتحادیه اروپا یا بریتانیا تحریم کردهاند بیمه کرده است، رقمی که به گفته کارشناسان، این شرکت را به یکی از بازیگران بزرگ در این صنعت تبدیل میکند.
اکنون دولت نیوزیلند همراه استرالیا، بریتانیا و آمریکا در حال تحقیقاند که آیا مریتایم میوچال تحریمها را نقض کرده و در جلوگیری از پولشویی و تامین مالی تروریسم کوتاهی کرده است یا خیر. پلیس در ۱۶ اکتبر دفترهای این شرکت در اوکلند و کرایستچرچ را بازرسی و اسناد را ضبط کرده است. هنوز هیچ اتهام رسمی مطرح نشده است.
این شرکت در پاسخ به رویترز هرگونه تخلف را قاطعانه رد کرده و مدعی است سیاستی سختگیرانه در برابر نقض تحریمها دارد. با این حال، پس از آغاز تحقیق، مریتایم میوچال در بیانیهای در ۲۱ اکتبر اعلام کرد دیگر هیچ کشتی مرتبط با ناوگان سایه یا حامل نفت روسیه را بیمه نخواهد کرد.
بیحرکت در دریا بدون بیمه
خدمات اصلی مریتایم میوچال نوعی بیمه به نام «حفاظت و غرامت» است که خسارتهای ناشی از آسیب به افراد، اموال یا محیطزیست را پوشش میدهد، نه کشتی یا محمولهای که حمل میکند. بدون چنین بیمهای، ورود نفتکشها به اغلب بنادر، حتی در ایران یا روسیه، غیرممکن است.
رویترز با استفاده از دادههای گمرکی، ایمیلهای افشاشده از تاجران نفت ایران و پایگاههای اطلاعاتی کشتیرانی، ۲۳۱ نفتکش را که این شرکت از سال ۲۰۱۸ بیمه کرده است شناسایی کرد. از میان آنها، ۱۳۰ کشتی نفت ایران یا روسیه را پس از آغاز تحریمها حمل کردهاند. برآورد میشود ارزش این محمولهها ۱۸.۲ میلیارد دلار نفت ایران و ۱۶.۷ میلیارد دلار محصولات انرژی روسیه بوده است.
در برخی مقاطع، بیش از ۳۰ نفتکش بیمهشده این شرکت همزمان در حال حمل این محمولهها بودند؛ فقط در ۱ آوریل ۲۰۲۴، شمار آنها به ۴۱ کشتی میرسید.
در فهرست سیاه غرب
تا ۳۱ ژوییه ۲۰۲۵، نهادهای غربی در مجموع ۶۲۱ نفتکش ناوگان سایه را تحریم کرده بودند. یافتههای رویترز نشان میدهد ۹۷ نفتکش در مقطعی بیمه مریتایم میوچال را داشتهاند، از جمله ۴۸ نفتکش در روزی که در فهرست تحریمها قرار گرفتند هنوز تحت پوشش این شرکت بودند.
مریتایم میوچال اعلام کرد از سال ۲۰۲۲ پوشش بیمهای ۹۲ کشتی را پس از تحریم شدنشان لغو کرده است. در یک نمونه، نفتکش فنگوانگ در ۲۴ فوریه ۲۰۲۵ تحریم شد اما یک هفته بعد همچنان بیمه مریتایم میوچال را اعلام میکرد؛ شرکت گفت بیمه را پس از ده روز لغو کرده است.
رویترز همچنین هفت کشتی را شناسایی کرد که پس از تحریم نیز خود را بیمه مریتایم میوچال معرفی کرده بودند، از جمله سانسی که این شرکت بیمه آن را ناشی از «خطای اداری» دانست.
تحریمهای غرب فروش نفت روسیه را در صورتی مجاز میدانند که زیر سقف قیمتی تعیینشده باشد (۶۰ دلار در هر بشکه در سال ۲۰۲۲ و در سال ۲۰۲۵ به ۴۷.۶۰ دلار کاهش پیدا کرد). با این حال، ۳۰ نفتکش بیمهشده مریتایم میوچال بهدلیل حمل نفت بالاتر از سقف قیمتی تحریم شدهاند. این شرکت بیمه گفت برای هر مورد تاییدیه رعایت سقف قیمتی از مشتریان دریافت میکند.
در فاصله سال ۲۰۲۱ تا اواسط سال ۲۰۲۵، کشتیهای بیمهشده مریتایم میوچال در ۲۷۴ مورد سامانه موقعیتیابشان را خاموش یا دستکاری کردهاند، که روشی رایج برای پنهان کردن مسیر و فعالیت کشتی است.
خطر تحریم بیمهگران پشتیبان
مریتایم میوچال، مانند سایر بیمهگران دریایی، برای کاهش خطرهای کلان از بیمه مجدد یا پشتیبان استفاده میکند. اگر بیمهنامههای این شرکت کشتیهای ناقض تحریم را شامل شود، بیمهگران پشتیبان نیز ممکن است در معرض مجازات قرار گیرند.
شرکتهایی مانند اماس املین، هانوفر ری، مونیخ ری، لویدز لندن، و اتریوم از بیمهگران پشتیبان مریتایم میوچال هستند و کارگزارانی مانند لاکتون و ایآن این همکاریها را ترتیب دادهاند.
ایآن و اتریم ارتباطشان با مریتایم میوچال را تایید کردند؛ اماس املین گفت به همکاریاش پایان داده است. هانوفر ری اعلام کرد تمام قراردادهایش شامل بندهای ضدتحریم است. سایر شرکتها از اظهارنظر خودداری کردند.
تلاش برای جذب ایران
مریتایم میوچال در سال ۲۰۰۴ در اوکلند تاسیس شد. طبق اسناد محرمانه وزارت خارجه آمریکا که ویکیلیکس منتشر کرده است، ژاپن یک سال بعد این شرکت را متهم کرد که کشتیهای کره شمالی را بیمه کرده است؛ ادعایی که این شرکت رد کرد.
مریتایم میوچال ساختاری خانوادگی دارد: همسر رنکین، دو دخترش کلر و سارا، و دامادش استیون جویس از مدیران این شرکتاند و برخی از شرکتهای وابسته را در گرنزی و بریتانیا اداره میکنند.
در ابتدا، این شرکت روی کشتیهای کوچکتر و قدیمیتر تمرکز داشت، اما بعدها توجهش معطوف ناوگان سایه شد و به گفته منابع آگاه، بخشی از این فعالیتها از طریق شرکتهای وابسته در دبی انجام میشود.
در سال ۲۰۱۶، دو سال پیش از بازگشت تحریمهای آمریکا علیه ایران، مریتایم میوچال بهطور فعال در پی جذب مشتریان ایرانی بود. در وبسایت شرکت ایرانی شیراز مارین عکسهای تبلیغاتی از مریتایم میوچال منتشر شده بود که این شرکت را معرفی میکرد. همچنین در نامهای مورخ ۲۳ ژانویه ۲۰۱۷، با امضای رنکین، شیراز مارین نماینده رسمی این شرکت در ایران معرفی شده بود.
پس از بازگشت تحریمها در نوامبر ۲۰۱۸، درآمد مریتایم میوچال بهشدت افزایش پیدا کرد و از ۱۴.۲ میلیون دلار در آن سال با میانگین رشد سالانه ۴۱ درصد به ۱۰۸.۵ میلیون دلار در سال ۲۰۲۴ رسید. در همان سال، صادرات نفت ایران به ۴۲ میلیارد دلار رسید، که نزدیک به سطح پیش از تحریمها بود.
در سپتامبر ۲۰۲۳، شیراز مارین در صفحه اینستاگرامش به فارسی نوشت «نماینده رسمی باشگاه بیمه نیوزیلند در ایران» است. مریتایم میوچال این ادعا را رد کرد و گفت رشد درآمدش از افزایش اندازه کشتیهای تحت پوشش پس از لغو محدودیتهای بیمهگران پشتیبان بوده است.
رویترز هیچ مدرکی مبنی بر پرداخت خسارت مریتایم میوچال به کشتیها یا مالکان تحریمشده به دست نیاورد.
آغاز تحقیق نیوزیلند
طی دو دهه، مریتایم میوچال بهدلیل نداشتن فعالیت بیمهای در داخل نیوزیلند از نظارت مقرراتی کشور معاف بود. اما در اکتبر ۲۰۲۴، ایمیلی به بانک مرکزی نیوزیلند ارسال شد که این شرکت را متهم کرد از موقعیت مکانیاش در نیوزیلند برای اعتباربخشی به فعالیتهایش استفاده میکند. بانک مرکزی دریافت این نامه را تایید و بررسی را آغاز کرد.
اکنون، مقامهای نیوزیلند در حال تحقیقاند تا مشخص شود آیا مریتایم میوچال تحریمها را نقض کرده، در جلوگیری از تامین مالی تروریسم کوتاهی کرده و خود را بهنادرست بیمهگر تحت نظارت معرفی کرده است یا خیر.
نیوزیلند در فوریه ۲۰۲۴ به ائتلاف غربی اجرای سقف قیمتی نفت روسیه پیوست و در اکتبر ۲۰۲۵ نیز تحریمهایی علیه ایران اعمال کرد که شرکتها را به هوشیاری در معاملات مرتبط با نفت ملزم میکند.
سخنگوی وزارت خارجه نیوزیلند تایید کرد نهادهای داخلی در حال بررسی پرونده مریتایم میوچال هستند. شرکای بینالمللی از جمله آمریکا، بریتانیا و استرالیا نیز در این تحقیقات مشارکت دارند.
دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا و سایر نهادهای غربی از اظهارنظر خودداری کردند. وزارت خزانهداری بریتانیا نیز درخواست اطلاعات رویترز درباره مریتایم میوچال را رد کرد و گفت انتشار جزئیات میتواند به روابط ائتلاف تحریمی آسیب بزند و «به افراد دارای نیت مجرمانه برای دور زدن تحریمها کمک کند».
تاریخ انتشار: سهشنبه ۶ آبان ۱۴۰۴ - ساعت: ۳:۱۰ ب.ظ
❤️ mamlekate