بیانیه حامیان جامعه مدنی (حجم) به مناسبت روز جهانی سازمان‌های مردم نهاد
جامعه مدنی شبکه‌ای از انجمن‌ها، سمن‌ها، سازمان‌های ملی، انجمن‌های صنفی و جمعیت‌های خود بنیاد مستقل از دولت هستند که بر اساس علاقه و مشارکت مردم بنا می‌گردد. جامعه مدنی که با عاملیت مستقیم مردم در اداره اموراجتماع شکل می‌گیرد مقوم پیوندهای اجتماعی، سرزندگی و پویایی حیات اجتماعی می‌شود. بی تردید بر اساس و پایه‌های حیات اجتماعی پویا و با نشاط، می‌توان به ساخت حیات سیاسی پر قدرت و توسعه یافته دل بست و امیدوار شد. اکنون حیات اجتماعی و حیات سیاسی جامعه ایران دستخوش بحران‌های عدیده گشته است. در روز جهانی سازمان‌های مردم نهاد با تاکید بر محوریت جامعه و نقش مردم در سلامت حیات سیاسی و اجتماعی پیشنهاداتی را طرح می‌کنیم. بدین امید که از طریق گفتگو جامعه از بحران‌های موجود با خسارت‌های کمتر و بسلامت عبور نماید.
1. ایران عزیز ما برای توسعه و توان‌افزایی محتاج مشارکت خیرخواهانه نهادهای مدنی است و مشارکت همه جانبه نیازمند امید، اعتماد و همبستگی خلاق است. جدی گرفتن نقش مردم و تشکل‌های مدنی در گرو رواداری و تاب‌آوری تکثر و تحمل و تضارب افکار و برسمیت شناختن تفاوتهاست. نباید اجازه داد نگاه‌های سیاست‌زده مقطعی، ساحت اجتماعی را تحت‌الشعاع انگاره‌های یکجانبه‌گرایانه، تسری‌طلبانه و حذفی خود قرار دهد. به بلوغ اجتماعی و دیرینگی مدنی ایرانی اعتماد باید کرد زیرا این بلوغ پیامد تاریخی سرشار از عبرت‌های مبارزه و تلاش برای بقای شایسته اجتماعی و ملی است.
2. سپهر عمومی و گستره سرمایه اجتماعی متکثر ایرانی ظرفیت‌های بسیار جهت تضمین حقوق بشر و ارتقای حقوق شهروندی همگام با دانش، منش و روش متناسب فرهنگ بومی ایرانی دارد.
3. نگاه جامعه‌گرا در نهادهای مدنی از سوی مردم و دولت باید برسمیت شناخته شود. مصادره رویکرد مدنی برای هیچ دولت و حکمرانی امکان‌پذیر نیست. زیرا جنس و مناسبات کنشگری مدنی از جنس قدرت دوستی و رقابت‌های سیاسی و آمرانه نیست. بلکه مبتنی بر همبستگی و عاملیت تخصصی محدود مدنی است که عمدتا داوطلبانه و متکفل خدمت و خیر عمومی است. لذا هرگونه شبهه مدنی سازی دست ساخته قدرت‌ها، ناپایدار و تخریب‌گر اعتماد عمومی است.
4. امروز و پس از ایام سخت وقایع اعتراضی سال‌های گذشته، این مهم اثبات شد که نهادهای مدنی با پرهیز از حرکت‌های احساسی توده‌وار، جامعه را به سمت خردباوری، انسجام، هم افزایی، مشارکت‌پذیری و خشونت پرهیزی هدایت می‌کنند. جامعه توسعه‌خواه ایران برای رفاه و عدالت و آزادی نیازمند سپهر عمومی توانمند و منسجم است. جامعه مدنی مستقل و وارسته از منفعت‌طلبی‌های رایج در پیوند با منافع همگانی و خیر عموم در متن و بطن حیات اجتماعی در آرزوی کارکرد و عاملیت اثربخش اجتماعی است. رویکرد امنیتی-پلیسی به کنشگران مدنی و جامعه مدنی مهم‌ترین مانع در مسیر عاملیت موثر در راستای خیر عموم است.
در راه توسعه و برخورداری از حیات اجتماعی-سیاسی سالم هیچ جایگزینی برای نهادهای مدنی مستقل شهروند بنیاد وجود ندارد.
5. قانون‌گذاری خوب لازمه تسهیل و توانمندی نهادهای مدنی است. دخالت حداقلی دولت و آزادی عمل در ایجاد استمرار نهادهای مدنی یک راهبرد برای انتقال شاخص‌های کیفی نهادهای مدنی است. بازآفرینی نقش نهادهای مدنی یک فرصت برای حل مسائل و بحران‌های فراروی جامعه ایران است. تنها کسانی جامعه مدنی را ضعیف و نحیف می‌خواهند که منافع فردی، جناحی یا گروهی خود را بر خیر عموم ترجیح می‌دهند.
6. انتظار طولانی مدت نهادهای مدنی در ثبت و عبور از هفت خوان مجوزهای پی در پی و صلاحیت سنجی‌های ناموجه، از مهم‌ترین موانع و آسیب هایی است که جامعه مدنی را خسته و فرسوده ساخته و فعالیت‌های عام‌المنفعه و داوطلبانه را به رکود و انفعال کشانده است.
7. ما به همکاری برای ترویج قانون‌گرایی، احترام به حقوق بشر و تضمین آزادی‌ها نیاز داریم. جامعه ما از آسیبب‌های اجتماعی و نارسایی‌های اخلاقی و پایین بودن شاخص روحیه مشارکت پذیری و خرد انتقادی رنج می‌برد. کثرت دعاوی و پرونده‌ها ی جزایی در کشور، بیانگر ترویج خشونتگری‌ها و خشونت‌پذیری‌های مکرر است. جامعه از نقض دائمی حقوق فردی و اجتماعی خود نگران و وحشت زده است. فساد گسترده و عدم پاسخگویی و انکار مطالبات به حق مردم، اختلال در عدالت توزیعی و دست‌کم گرفتن حقوق رفاهی عموما حاکی از برسمیت نشناختن نقش مطالبه‌خواهی و حمایت‌گری نهاد های مدنی در حیات اجتماعی توسط ساخت سیاسی قدرت است.
8. اصلاح نظام حقوقی حاکم بر مردم‌نهادها با رویکرد مداخله‌پرهیزی دولت از جدی‌ترین مطالبات نهادها و جامعه مدنی در کشور است. زیرا قانون خوب برای نهادهای مدنی، قانونی بفرموده و آمرانه از سوی قدرت‌های فراقانونی نیست. بلکه قانونی مطلوب است که برخاسته از نیاز حیات اجتماعی و ضامن آزادی نهادهای مدنی و تضمین کننده امنیت کنشگران نهادهای مدنی و تسهیل‌گر خیر عمومی و نظارت مدنی باشد.
حامیان جامعه مدنی با گرامی‌داشت روز جهانی نهادهای مدنی ضمن فراخوان برای گفتگو حول محور رفع آسیب‌های جامعه مدنی ایران از همه گروه‌ها، نهادهای مدنی، ملی و رسمی دعوت می‌کند به این مهم اهتمام ورزند و یک گفتگوی همگانی برای ارتقای جامعه مدنی ایران را مطمح نظر قرار دهند.