با قوطیهای کبریت از ایتالیا تا آمریکا
vinesh.ieنویسنده مقاله: فرزانه رحمانی
قوطی کبریت خاطرات فرصتی برای بررسی موضوع مهاجرت در جهان است و میتواند مخاطب را در برابر این سوال قرار دهد که آیا مهاجرت و زندگی در کشوری دیگر میتواند سفری ارزشمند برای خانوادهها باشد؟ قوطی کبریت خاطرات سعی دارد مخاطب را با تجربههای مهاجران پیش از ما و مبارزات آنها برای غلبه بر شرایط نامطلوب در سالهای آغازین جهانیگرایی، هم در سرزمین مادری و هم در سرزمین جدید آشنا کند.
نام کتاب: قوطی کبریت خاطرات
نویسنده: پل فلیشمن / تصویرگر: بگرام ایباتولین
مترجم: آزاده کامیار
رده بندی سنی کتاب: 7+
ناشر: پرتقال
نوبت چاپ: ۳
سال چاپ: ۱۴۰۰
تعداد صفحات: ۴۰
اگر نمیتوانستید بنویسید، چگونه لحظات مهم زندگی خود را ثبت میکردید؟ داستان کتاب قوطی کبریت خاطرات زمانی شکل میگیرد که یک دختر کوچک برای اولین بار پدربزرگ خود را ملاقات میکند. در خانهای پر از چیزهای قدیمی و جالب، پدربزرگ او را دعوت میکند، از بین اشیای اتاق چیزی را انتخاب کند تا داستان آن شی را برای او تعریف کند. دختر یک جعبه سیگار پر از قوطیهای کوچک کبریت را نشان میدهد.
هر قوطی کبریت یادگاری کوچکی در خود جای داده است که پدربزرگ آنها را برای نوشتن در دفتر خاطراتش حفظ کرده است. یک قوطی کبریت دانههای زیتون از زادگاهش ایتالیا را در خود دارد. استخوان ماهی در قوطی دیگر او را به یاد کار طاقتفرسا در کارخانههای کنسرو میاندازد. اما قوطیهای کبریتی نیز وجود دارند که بلیت بازی بیسبال و تکههایی از زغال سنگ و چیزهای دیگری که نشاندهندهی چگونگی رسیدن پدربزرگ به مدرسه و آموزش و زندگی راحت است، در خود جای داده است. این اقلام کوچک زندگی او را مستند میکند، دفتر خاطراتی از اشیا که دوران کودکی او در ایتالیا را تا زمانی که زندگیاش بهتر میشود روایت میکند.
فلیشمن از رابطهی یک کودک و پدربزرگش مینویسد، داستانی پر از گنجهای کوچک، گنجینههایی از داستانهایی که شخصیتهای کتاب در کنار مخاطب کشف میکنند. قوطیهای کبریت وسیلههایی فوقالعاده برای افزودن شگفتی و لذت به داستان هستند. فلیشمن یک کتاب تصویری کامل ساخته است که فقط به صورت دیالوگ روایت میشود.
قوطیهای کبریت لحظاتی از امید و مبارزه، فرصت و شکست، فداکاری و پاداش را در سفر این خانوادهی مهاجر از ایتالیا و اولین سالهای اقامتشان در آمریکا در خود نگاه داشتهاند. داستانهای بههمپیوستهی اشیای داخل قوطیها زمینهای تاریخی فراهم میکنند تا تاریخچهی خانوادگی آنها که اکنون به نسلی دیگر منتقل شده است، مرور شود. روایتی این چنین نشان میدهد که مهاجرت چطور زندگی مردم عادی را تحت تأثیر قرار میدهد.
داستان همراه با تصاویر دقیق لحظات معناداری را در تجربهی دراماتیک مهاجرت به خوانندگان میدهد. تصاویر کتاب قوطی کبریت خاطرات بیشتر صفحه را به خود اختصاص داده است. آنجا که سفر پدربزرگ برای مهاجرت به آمریکا ترسیم شده است با خطوط ضخیم کادربندی شده و همچون پنجرهای برای خواننده است که اجازه میدهد به دنیای گذشته نگاه و پیری زمان را درک کند. تصاویر زمان حال روشن و شاد هستند. سایههایی از قرمز، قهوهای و آبی رابطهی محبتآمیز و قدردانی بین یک مرد مسن و یک کودک را به تصویر میکشند، تصاویر گذشته با طراحی سیاه و سفید در کنار تصاویر رنگیِ زمان حال به مخاطب یاد آوری میکند که هر امروزی، دیروزی را در دل خود جای داده است. دیروزی که تغییر دورههای زمانی و تاریخ را با خود به امروز آورده است.
تصاویر به طور قابل توجهی تضاد شدید میان زندگی نوه و پدربزرگ را به تماشا میگذارد. مانند تقابل تصویر کودکی پدربزرگ که توسط بازرس مرزی وحشتزده شده است در برابر تصویر نوه که با چشمانی پر از اعتمادبهنفس و قوی ترسیم شده است. این دگرگونی حالات چهرهی شخصیتها در سراسر کتاب وجود دارد، تصاویر ابتدایی غم و اندوه و نگرانی خانواده را در ورود به کشوری بیگانه نشان میدهند اما در تصاویر پایانی، وقتی خانواده در خانهی جدید خود آرامش پیدا میکنند، کمکم میتوان شادی را در حالات چهرهی شخصیتها دید. تصاویر به قدری دقیق هستند که تقریباً شبیه عکسهای قدیمی به نظر میرسند. تعاملی که بین متن و تصاویر وجود دارد، خلأهای موجود را برای خواننده پر میکند. تصاویر، معنای متن و داستانهای هر قوطی را اعتلا میدهند.
سفر پدربزرگ با سؤالهای نوهاش آغاز میشود. پرسوجوهای او خطوط توصیفی گذشته را برمیانگیزد. در عین حال که داستان را از چشم یک کودک امروزی ترسیم میکند، تجربهی تاریخی مهاجرت بسیاری از خانوادهها را نشان میدهد. اطلاعات مهمی را هم در مورد سفری که مردم برای تغییر و بهتر شدن زندگی خود دارند، میدهد. قوطی کبریت خاطرات به کودکان امکان میدهد تا تاریخچهی مهاجرت و مشکلاتی را که مردم در سفر به کشوری دیگر با آن مواجه خواهند بود، درک کنند.
کتاب قوطی کبریت خاطرات تصویری که با عشق ساخته شده است، داستان شگفتانگیزی را از زبان یک مهاجر روایت میکند. گویی نویسنده به شما میگوید که «هر چیزی را که دوست دارید انتخاب کنید. تا داستان آن را برای شما تعریف کنم.» همانطور که کودکان از تصاویر متنوع کتاب لذت خواهند برد، والدین هم از عمق روایت ساخته شده از گفتوگوی بین یک پیرمرد و نوهاش قدردانی خواهند کرد.