اختلال اضطراب ناشي از ماده/دارو و درمان آن
(substance/medication-induced anxiety disorder)، سندرمي است كه در آن، سمپتوم هاي اضطراب در اثر استفاده از مواد يا ترك استفاده از آنها به وجود مي آيند (موادي مثل، الكل، كافئين، توتون، ماري جوآنا، و ساير مواد غير قانوني، يا داروهايي مثل بنزوديازپين ها، آمفتامين ها، ديتيلپروپين، متيلفنيدات، فنديمترازين، و داروهاي تيروئيد).
❄️روان شناسان باليني فقط زماني فرد را مبتلا به اختلال اضطراب ناشي از ماده/دارو اعلام مي كنند، كه سمپتوم هاي اضطراب او صرفا در نتيجه ي خودِ ماده يا داروي مورد نظر باشند نه اين كه يك اختلال اضطرابي پشت پرده داشته باشند.
❄️به جز چند مورد، استثنا، علت اضطراب يكي از اين دو مورد است:
١.💭 قرار گرفتن تحت تاثير مواد محرك يا استيمولانت ها
٢.💭 حذف شدن مواد كند كننده يا دپرسانت ها و اوپيودها از دستگاه عصبي مركزي
🔰اضطراب ناشي از استيمولانت ها🔰
🔹داروهاي محرك يا استيمولانت(stimulant druges) مي توانند باعث اضطراب سريع و شديد شوند.
🔹بعضي از اين داروها عبارتند از: كوكائين، دكستروآمفتامين، متاآمفتامين، فنديمترازين، متيلفنيدات، و ديتيلپروپيون.
🔹در بعضي افراد با آستانه تحريك پايين، ماري جوآنا، كافئين، يا توتون نيز ميتواند، به عنوان استيمولانت عمل كند.
🔹مردم اين مواد را به خاطر نشئگي استفاده ميكنند، اما استفاده از آنها ، بعد از مدتي، ممكن است به اضطراب، تحريك پذيري و آنوركسيا منجر شود.
🔹ترك اين مواد ميتواند، باعث، بي حالي، بي حوصلگي، بي رمقي، و افسردگي شود.
💈اضطراب ناشي از ترك دپرسانتها💈
🔸دپرسانت ها(depressants) موادي هستند كه فعاليت سيسيتم عصبي مركزي را كند (depress) مي كنند.
🔸الكل، بنزوديازپين ها ، باربيتورات ها، و ساير مواد مسكن، مثل مپروبامات و گلوتتيميد، دپرسانت هستند و هنگامي كه مصرف آنها متوقف شود، فرد ممكن است، به اضطراب، و همچنين، به لرزش خفيف، تهوع، ضعف عمومي، بي قراري، بي خوابي، افزايش فشار خون، كابوس در خواب هالوسينيشن(توهم) بصري، دليريوم، هايپرتوميا، خستگي مفرط، لرزش شديد، مشكلات قلبي-عروقي، يا سكته دچار شود يا حتي بميرد.
🎐درمان اختلال اضظراب ناشي از ماده دارو🎐
🔸اصلي ترين درمان براي اختلال اضطراب ناشي از ماده/دارو، حذف ماده ي ايجاد كننده ي آن است.
🔸اگر داروي مصرف شده داروي تجويزي براي يك اختلال ديگر بوده است، روان شناسان بايد روش درماني ديگري براي آن اختلال پيدا كنند.
🔸اگر قرار گرفتن درمانجو در محيطي خاص باعث شده است او در معرض ماده ي مورد نظر قرار گيرد، بايد راهي پيدا شود تا از ميزان قرار گرفتن وي در معرض آن ماده كاسته شود.
🔸سئوالي كه معمولا درباره ي مصرف مواد و اضطراب مطرح مي شود اين است كه كداميك اول مي آيد: اختلال اضطرابي يا سوء مصرف مواد؟
🔸سوء مصرف مواد به دو طريق با اضطراب ارتباط دارد:
١.💭 مصرف يك ماده يا ترك آن ممكن است علت اصلي اضطراب باشد؛
٢.💭 مصرف موادمخدر ممكن است روشي باشد براي تجويز دارو به خود(دارو درماني خود سرانه) و از بين بردن احساس عصبي بودن و نگراني ناشي از يك اختلال اضطرابي پشت پرده، البته به صورت موقت.
🔸روان شناسان باليني با مطالعه ي دقيق سوابق درمانجو مي توانند متوجه شوند كه كداميك قبل از ديگري مي آيد و شايد مجبور شوند هر دو مورد را باهم تحت درمان قرار دهند.
https://telegram.me/Tohidclinic
(گنجي، مهدي(١٣٩٣). آسيب شناسي رواني DSM-5. تهران: انتشارات ساوالان.