اِیدییو (ADU) چیست؟ ترندی دیگر، یا آینده‌ی اسکان ؟
مریم محمودی کاهکش| کارشناس ارشد مطالعات معماری ایران
این ترجمه برگرفته از یادداشتی است با عنوان «?What is an ADU? Another Trend or the Future of Housing» نوشته‌ی Kaley Overstreet که در پایگاه تخصصی ArchDaily مورخ 17 سپتامبر 2022 منتشر شده است.
https://www.archdaily.com/986090/what-is-an-adu-another-trend-or-the-future-of-housing
مقدمه‌ی مترجم:
یکی از بحران‌های جدی در عرصه‌ی معماری، بحران مسکن است. بحرانی که نخست با افزایش جمعیت و گسترش مهاجرت از روستاها به شهرها شکل گرفت، پیامدهای ناشی از دو جنگِ بزرگِ جهانی بر آن افزود و امروزه غولِ سرمایه و سرمایه‌داری هر روز بیشتر در حال دامن زدن به آن است. با این حال، طبیعی است که همواره راهکارهای مختلفی نیز برای مقابله با این موضوع و حل آن ارائه می‌شود. از جمله این راهکارهای نسبتا تازه، اِیدییو یا مسکن جانبی الحاقی است که گونه‌های مختلفی دارد. از مزیت‌های این سازه‌ها، می‌توان به گسترش افقی بناها اشاره کرد. به عبارت دیگر، در این ساختمان‌ها، به جای زندگی آپارتمانی و گسترش زمین بستر بنا در ارتفاع، گسترش و توسعه‌ی زمین در سطح افق صورت می‌گیرد. در نتیجه، می‌توان گفت که از تمام ظرفیت زمین بهره گرفته می‌شود و تا حد زیادی از معضلات زندگی آپارتمان‌نشینی می‌کاهد. آنچه در ادامه میخوانید، ترجمه‌ی متنی کوتاه در خصوص این نوع سازه‌ها و انواع گوناگون آن است.
متن ترجمه:
این روزها که قیمت‌های مسکن دست‌نیافتنی هستند و ساکنین بیش از هر زمان دیگری به‌دنبال کاهش اندازهی خانه‌های خود هستند، کانسپت اِیدییو[3] (ADU یا واحدهای مسکونی جانبی) وارد صحنه می‌شود. این خانه‌های کوچک و با قابلیتِ شخصی‌سازیِ بسیار، که به‌سرعت در حال تصاحب حیاط‌پشتی خانه‌ها در ایالات متحده هستند، صاحبخانهها را قادر می‌سازند تا بر روی زمین خود چندین خانه بسازند و آنها را به اجاره‌نشین‌ها اجاره دهند.
یک واحد اِیدییو، یک واحد مسکن الحاقی است که بر روی زمینی که پیشتر یک خانه بر روی آن ساخته شده، ساخته می‌شود. اِیدییو، همانطور که از نام آن برمی‌آید، کوچک‌تر از خانهی [از پیش] موجود است، که در هر جا، از 500 تا 1000 فوت مربع (حدود 46 تا 92 مترمربع) متغیر است. یک اِیدییو، همانند یک خانهی استاندارد، تمامی فضاها و تسهیلات مورد نیاز برای یک مستأجر، برای اینکه بتواند راحت و آسوده زندگی کند، را در خود دارد؛ از جمله یک آشپزخانه، حمام، فضاهای زندگی و خواب، و یک ورودی کاملا مجزا از واحد اصلی، که خلوت و حریم خصوصی را ممکن می‌سازد. اگرچه اِی‌دی‌یوها در تمام شکل‌ها و اندازه‌ها وجود دارند، اما رایج‌ترین فرم، یک سازه‌ی غیرمتصل[4] است. این واحدها گاهی گاراژهای پیشین هستند که به فضاهای زندگی تبدیل شده‌اند، و گاهی نیز [ساختمان‌های جدیدی هستند که] از ابتدا ساخته می‌شوند. دیگر اِی‌دی‌یوها، سازه‌های متصل[5] هستند که همانند آپارتمان‌های کوچکِ[6] ساخته‌شده در پشت یک خانه هستند، که یک دیوارِ مشترک با واحد اصلی دارند.
گونه‌های مختلف اِیدییو، به‌ترتیب از بالا سمت چپ:
- تغییر گاراژ
یک گاراژ سابقِ تغییریافته
- تغییر خانه
یک ناحیه‌ی تغییریافته از خانهی اولیه، با آشپزخانه و حمام مختص‌به‌خود
- الحاق به خانه
یک واحد که حداقل یک دیوارِ مشترک با خانهی اولیه دارد
- اِی‌دی‌یوی کوچک[7]
یک اِیدییو با کمتر از 500 فوت مربع (حدود 46 متر مربع) که می‌تواند درون یک خانهی تک‌خانواریِ موجود یا پیشنهادشده، یا سازه‌ی الحاقی ساخته شود
- اِی‌دی‌یوی الحاقی جدید
یک سازه‌ی مستقل جدید، که خانهی اولیه را جدا کرده و غالبا در حیاط‌پشتی قرار می‌گیرد
- الحاق به گاراژ
یک واحد جدید که حداقل یک دیوار مشترک با گاراژ دارد. واحدها می‌توانند بالای گاراژ ساخته شوند
اِی‌دی‌یوها نوعی انعطاف‌پذیری را برای نسل جوان‌ترِ صاحبخانهها عرضه می‌کنند، به‌ویژه نسل ایگرگ (یا نسل هِزاره)[8]، که در مرحله‌ای از زندگی هستند که نخستین یا دومین خانهی خود را خریداری می‌کنند. در طول دوران پاندمی [کرونا]، بسیاری از نسل ایگرگی‌ها به خانه بازگشتند تا پول خود را پس‌انداز نمایند، و اِی‌دی‌یوها، فضایی خصوصی را عرضه کردند تا این افراد از منزل (به‌صورت دورکاری) کار کنند و فارغ از خانواده‌های خود، با دوستانشان معاشرت نمایند. در گزارشی که فِرِدی مک[9] تهیه کرده، شمار خانه‌های دارای اِیدییو در ایالات متحده، از 1 درصد در حدود دو دهه قبل، اکنون به 7 درصد رسیده، که نشانگر آن است که علاقه و تقاضا برای این واحدها، به‌سرعت در حال افزایش است. در مقیاسی وسیع‌تر، در حال حاضر نیاز چشمگیری به مسکن در سراسر ایالات متحده وجود دارد، که اکنون را زمان مناسبی ساخته است تا به پتانسیلی که اِی‌دی‌یوها می‌توانند از خودشان بروز دهند، نگاهی دقیق‌تر داشته باشیم. بازارِ مسکنِ تک‌خانواری، با پیشی گرفتنِ چشم‌گیرِ عرضه بر تقاضا، در حال دگرگون شدن است. به‌ویژه، با توجه به چشم‌انداز اقتصادی غیرقابل‌پیش‌بینی، صاحب‌خانه‌های بالقوه‌ی بسیار بسیار بیشتری در حال روی آوردن به واحدهای اجاره‌ای و تصاحب خانه‌های کوچک‌تر هستند.
لس‌آنجلس اخیرا در حال بررسی اِی‌دی‌یوها به‌عنوان روشی برای حل بحرانِ کمبود مسکنِ طولانی‌مدت خود بوده است. آنها، به‌تازگی طرح پلان استاندارد اِیدییو[11] را راه‌اندازی کردند که صاحبخانهها را قادر می‌سازد تا از میان 20 طرحِ ازپیش تأییدشده‌ی مختلف، یکی را برای اِی‌دی‌یوهای خود انتخاب نمایند. این طرح‌ها، که توسط دپارتمان ساختمان و ایمنی لس‌آنجلس (LADBS) سازماندهی شده‌اند، حاصل کار برخی از خلاق‌ترین و مجرب‌ترین شرکت‌ها، از قبیل سو-ایل[12] هستند که خانه‌ای به شکل ستاره‌ی فشان[13]، با ابعاد حدودا 700 فوت مربع (حدود 65 متر مربع) را طراحی کرد. طرح دپارتمان ساختمان و ایمنی لس‌آنجلس توسعه پیدا کرد تا فرآیند جوازگیری را تسریع کند، و در عین حال، برخی موانع مالی که ممکن است صاحبخانهها را از ساختن اِی‌دی‌یوها بر روی املاک خود برحذر دارد، را نیز ازمیان بردارد. ایالت کالیفرنیا پنج سال پیش قانونی را تدوین و تصویب کرد تا راهی را فراهم سازد که اِی‌دی‌یوها بتوانند به تأیید رسیده و ساخته شوند، از آن زمان تاکنون، 22% از جوازهای ساختمانی جدید، متعلق به اِی‌دی‌یوها هستند. محبوبیت آنها، حتی جرقه‌ای برای شکل‌گیری و تأسیس چندین استارتآپ، از جمله کاتِج[14] شد، شرکتی که در طراحی سفارشی، دریافت جواز، و ساخت اِی‌دی‌یوها در سرتاسر کالیفرنیا تخصص دارد. قیمت کلی آنها برای طراحی، مهندسی، آماده‌سازی سایت، سرهم‌بندی نهایی اجزاء و قطعات تأسیسات [15]، پی‌ریزی و ساخت کلی، به تسهیل فرآیند برای صاحب‌خانه‌هایی که می‌خواهند بر روی ملک خود خانه‌ای بسازند، کمک می‌کند.
در حالی که روش‌های بسیار مختلفی برای رسیدگی به بحرانِ مسکن وجود دارد، توسعه‌ی اِی‌دی‌یوها، هم برای صاحبان املاک و هم برای مستأجرین مزایایی دارد. برای مالکین، به آنها این شانس را می‌دهد تا با سرمایه‌گذاری ملکی بر روی زمین‌های بلااستفاده‌ی خویش، منبع درآمدی داشته باشند؛ و برای آن‌هایی که در اِی‌دی‌یوها زندگی می‌کنند، یک راه‌حلِ اسکانِ کوچک‌مقیاس و قابل‌استطاعت را عرضه می‌کند. دفعه‌ی بعدی که به حیاط‌پشتی خودتان نگاه می‌کنید، ممکن است به فکرتان برسد که یک اِیدییو بر روی زمینتان بسازید.
سخن پایانی:
صرف‌نظر از مزیت قابل‌توجه گسترش بناها در سطح زمین، این ایده از نظر زیست‌محیطی نیز بسیار حائز اهمیت است. طبیعتا، هرچه زمین‌های کمتری ساخته شوند، دست‌اندازی در طبیعت کمتر شده و محیط زیست بهتری خواهیم داشت. با این وجود، باید به این موضوع توجه داشت که از نظر فرهنگی و اجتماعی، آیا همه‌ی جوامع می‌توانند پذیرای چنین ایدهای باشند یا خیر؟ باید دید که آیا در جوامع سنتی با محدودیت‌های دینی هم می‌توان چنین طرحی را اجرا کرد، یا اینکه صرفا در جوامع مدرن و با انسان‌های درونگرا (انسان‌هایی که برخلاف جوامع سنتی ارتباطات چندانی با هم ندارند) قابل‌اجرا است؟ موضوع مهم بعدی، بحث نظارت‌های قانونی و زیرساخت‌های عمرانی و ساختمانی هر منطقه است که باید بسیار دقیق و از نزدیک بر این امر اشراف داشته باشند. چرا که این‌گونه طرح‌ها با توجه به افزایش روزافزون قیمت مسکن و کالاشدگی آن که در ابتدای بحث مورد اشاره قرار گرفت و در نتیجه‌ی آن رکود بازار مسکن، شرکت‌های ساخت‌وساز و انبوه‌سازان را بر آن می‌دارد تا با دور زدن قانون و کم گذاشتن از حقوق مالکین و مستأجرین، خانه‌هایی بسازند که بیشترین سود مالی را برای شرکت خودشان به‌همراه داشته باشد.
از این رو، این ایده با در نظر گرفتن مواردی که ذکر شد، چه در متن اصلی و چه توسط مترجم و خوانندگان، باید از تمامی جوانب مورد بررسی قرار گرفته و سپس به مرحله‌ی اجرا درآید.
_____
پی‌نوشت:
[1] Breadbox ADU
[2] WELCOME PROJECTS
[3] Accessory Dwelling Units
[4]Detached structure
[5] Attached structures
[6] Micro-apartments
[7] Junior ADU (JADU)
[8] Millennials. نسل هزاره، که به آن نسل وای یا نسل ایگرگ می‌گویند، مابین نسل ایکس (x) و نسل زد (z) در بین سال‌های ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰ شکل گرفته و در ایران نیز در دهه‌ی ۶۰ و ۸۰ آغاز شده است. این نسل همزمان با تغییرات پرشتاب فناوری و تکنولوژی به‌وجود آمد و تلاش برای استقلال، یکی از ویژگی‌های اصلی آن است. این نسل در پایان سال ۲۰۰۰ در جهان پایان گرفت و به همین دلیل، به نسل هزاره مشهور گردید. نسل بعدی نسل Z است، ولی هم‌اکنون بخش زیادی از کارمندان شرکت‌ها را نسل هزاره تشکیل می‌دهد. اولین نسل هزاره‌ی ایران، دهه‌ی شصت هستند که در تعریف ساده‌تر، والدین باید منتظر می‌بودند تا فرزند آنها دستگاه دیجیتال پخش دیویدی یا ریسیور (receiver) را راه‌اندازی می‌کرد و حتی نحوه‌ی استفاده از آن را به والدین خود آموزش می‌داد (منبع: مجله‌ی اینترنتی پروماگ).
[9] Freddie Mac
[10] © Paul Vu
[11] Accessory Dwelling Unit Standard Plan Program
[12] SO-IL
[13] Starburst
[14] Cottage
[15] Hookups
[16] Bunch ADU
U