پیمانکاران فیلترینگ در ایران: قسمت سوم داده‌پردازان دوران

فکت‌نامه

نقض حقوق کاربر

توسعه زیرساخت‌های فیلترینگ به‌عنوان پیمانکار کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه (کمیته فیلترینگ) زیر نظر معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور و شرکت‌هایی مانند همراه اول، ایرانسل، مخابرات، زیرساخت، مرکز فیزیک نظری (پژوهشگاه دانش‌های بنیادی)، رایتل و برخی دیگر از شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنت

سوابق دیگر

شرح فرایند تاسیس
شرکت داده پردازان دوران در سال ۱۳۷۸ با شماره ۱۷۲۱۹۶ در اداره ثبت شرکت‌های تهران با هدف فعالیت تولیدی / بازرگانی در حوزه تولید نرم افزار تاسیس شده است.
سرمایه اولیه دوران در زمان تاسیس معادل ۴۵ میلیون تومان بوده است اما این شرکت در سال‌های گذشته حداقل دوبار سرمایه خود را افزایش داده است.
در جلسه ۲۵/۱۲/۱۳۹۹، سرمایه شرکت از ۴۵ میلیارد تومان به به ۶۷ میلیارد تومان افزایش پیدا کرد.
در جلسه ۲۱/۱۲/۱۴۰۰، سرمایه شرکت از ۶۷ میلیارد تومان به ۱۵۷ میلیارد تومان افزایش پیدا کرد.
در معرفی دوران آمده است «این گروه که بیش از یک دهه از تاسیس آن می‌گذرد با ساماندهی بیش از 250 نفر از فارغ التحصیلان دانشگاه‌های معتبر کشور و بهره گیری از دانش روز دنیا، فعالیت گسترده‌ای در زمینه تولید و ارائه نرم افزار ها، تجهیزات و خدمات تخصصی در چارچوب 6 گروه Security ،Software Licensing ،Network ،VoIP ،Portal ،ERP دارد. حضور چهار تیم تولید، فنی، سیستمی و بازرگانی در قالب یک گروه و از طرفی همکاری نزدیک با شرکتهای معتبر بین المللی، توان فنی و اجرایی بالایی را برای این گروه در زمینه اجرای پروژه های بزرگ ملی فراهم نموده است.»

نقش در ITC ایران
در معرفی دوران به عنوان یک شرکت فعال در حوزه فناوری ارتباطات موارد زیر به عنوان مجموعه افتخارات این شرکت ذکر شده است:
دارای رتبه یک در زمینه مشاوره استقرار ISMS از سازمان فناوری اطلاعات ایران (نما)
کسب بالاترین رتبه حوزه نرم افزار کشور در جشنواره ملی ارتباطات و فناوری اطلاعات سال ۹۰ و ۹۲
دریافت گواهینامه بین المللی ISO 27001:2005 تحت سیستم اعتباربخشی SINCERT ایتالیا
مجری بزرگترین پروژه امنیت اطلاعات کشور
مجری بزرگترین پروژه ERP داخلی کشور
عضو شورای عالی انفورماتیک
عضو سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور
عضو بانک اطلاعاتی صادرکنندگان کشور و اتحادیه صادرکنندگان نرم افزار
برنده تندیس بهترین نرم افزار سال 79 از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
شرکت داده پردازی دوران به عنوان یکی از پیمانکاران فنی فیلترینگ در ایران شناخته می‌شود که علاوه بر فیلترینگ در زمینه تحلیل تصویر و شناسایی چهره با دادستانی جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران همکاری می‌کند. سابقه دخالت دوران در دسترسی کاربران ایرانی به اینترنت به سال‌های ۱۳۸۸ و انتخابات ریاست جمهوری آن سال باز می‌گردد. محتوای محرمانه یک دستور العمل‌ اجرایی به دست آمده در تاریخ ۱۲ آبان ۱۴۰۱ از هک ایمیل‌های کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه از زیر مجموعه‌های دادستانی کشور ، این ادعا را تایید می‌کند:
«لذا ضرورت دارد با الزام قضایی، مسدود سازی كامل فیلتر شكن‌ها از طریق مدیر كل امنیت شبكه و شركتهای پیمانكار فیلترینگ (شرکت یافتار پژوهان پیشتاز رایانش و شركت داده پردازی دوران) بطور جدی پیگیری شود. براساس مصوبات جلسات ساماندهی فضای مجازی كه در اوایل سال 98 در محضر ریاست قوه قضایٔیه برگزار گردید، مقرر گردید در صورت استنكاف و یا ناتوانی وزارت ارتباطات از مسدودسازی فیلتر شکن ها ، با صدور دستور قضایی، این مسیٔولیت به سپاه پاسداران محول شود.»
روابط با قدرت
دوران قرارداد‌های با همراه اول بابت تجهیزات فیلترینگ نیز بسته است. این قراردادها بر اساس سرعت تحلیل ترافیک و پیاده‌سازی فیلترینگ بسته شده است به صورتی که در صورت افزایش پهنای باند بر اساس سرعت پورت و سویچ، قیمت قرارداد هم افزایش پیدا می‌کند.
در این قراردادها از فیلترینگ عمدتا با عناوینی مانند صیانت و یا پالایش یاد شده است. بر اساس اسنادی که فیلتربان به آنها دست یافته است، این شرکت از سال ۱۳۸۶ تا سال ۱۳۹۹ قرارداد‌های متعددی با شرکت‌های مانند همراه اول، ایرانسل، مخابرات، زیرساخت، مرکز فیزیک نظری (پژوهشگاه دانش‌های بنیادی)، رایتل و برخی دیگر از شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنت امضا کرده که ارزش تمام این قراردادها ۲/۰۸۴/۴۷۱/۸۱۳/۵۲۳ ریال (دو میلیارد و هشتاد و چهار میلیارد و چهارصد و هفتاد و یك میلیون و هشتصد و سیزده هزار و پانصد و بیست و سه ریال) بوده است. البته این تمام قراردادهای نیست که در این بازه زمانی بسته شده است.
برخی از این قراردادها نیز به دلار بسته شده، به عنوان نمونه دو قرارداد به ارزش ۹۰۱/۰۱۸ دلار در سال ۱۳۹۹ و دیگری ۳/۴۵۶/۰۰۰ دلار در سال ۱۳۹۷ بسته شده است.

قرارداد ۹۵-۹۶: تامین تجهیزات تفکیک ترافیک داخلی و خارجی

این قرارداد بین شرکت دوران و مخابرات در سال ۱۳۹۵ به مبلغ ۱۸/۴۴۲/۹۷۷/۶۰۰ ریال بابت «خرید تجهیزات سخت‌افزار و نرم‌افزاری و خدمات پیاده‌سازی ایجاد امکانات تفکیک ترافیک داخلی از بین‌الملل مناطق شرکت مخابرات» در استان‌های «خراسان رضوی، همدان، ایلام، خراسان جنوبی، چهارمحال و بختیاری، کرمان، خوزستان، کردستان، سیستان و بلوچستان، گلستان، گیلان و خراسان شمالی» بسته شده است.
تفکیک ترافیک سیاستی بود که در دولت حسن روحانی شروع شد. این سیاست عملا امکان این را برای حکومت ایران فراهم کرد تا بتواند با حداقل آسیب به سیستم‌های داخلی جمهوری اسلامی بتواند اینترنت بین‌الملل را نه تنها راحت‌تر سانسور و مختل بکند، بلکه به راحتی بتواند اینترنت جهانی را قطع بکند.
بر همین اساس ما شاهد هستیم که از سال ۱۳۹۸ تا کنون جمهوری اسلامی ایران ده بار اینترنت جهانی را قطع کرده است که هر ده بار در پاسخ به تظاهرات خیابانی بوده است. تظاهرات‌های که تعداد بسیاری از شهروندان ایرانی در آن کشته، مجروح و زندانی شدند. به این ترتیب شرکت دوران نقش اساسی در نه تنها سرکوب اینترنت بلکه سرکوب معترضان در خیابان دارد.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: قرارداد رمز کننده شبکه

قرارداد خرید تجهیزات رمز کننده و فایروال بین دوران و امیر توکلی از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان کارفرما در تاریخ ۱۳۹۴/۱۱/۱۲ بسته شده است. این قرارداد در مورد فروش، پشتیبانی، و آموزش ۱۰۰ دستگاه سخت‌افزاری رمز کننده شبکه ساخت شرکت دوران است. مبلغ این قرارداد ۱ میلیارد ریال است.

مسدود کردن فیلترشکن‌ها و وی‌پی‌ان‌ها

در نامه‌ای که از طرف مهدی امیری در دادستانی و در سال ۱۳۹۷ برای شرکت دوران ارسال شده ، از آنها دعوت شده است تا در جلسه‌ای با هدف «بررسی اقدامات و نحوه عملکرد آن شرکت در حوزه پالایش محتوا و مسدود سازی فیلتر شکن ها و VPNهای غیر مجاز» شرکت کنند.
در متن نامه آماده، از ماموریتی صحبت شده که به این شرکت داده شده است و توضیحات بیشتر درباره آن چنین است: «در اجرای ماموریت محوله از سوی دادستانی محترم کل کشور به این هیات تحقیق، مقتضی است به منظور بررسی اقدامات و نحوه عملکرد آن شرکت در حوزه پالایش محتوا و مسدودسازی فیلترشکن ها و VPNهای غیر مجاز دستور فرماید نمایندگان مطلع و تام الاختیار آن شرکت در تاریخ ۱۳/۰۶/۹۷ ساعت ۱۰ لغایت ۱۱ در محل دادستانی کل کشور به شنانی ذیل حضور یابند.»
این نامه توسط رضا تقی‌پور با عنوان رییس هیات تحقیق دادستانی کل کشور امضا شده‌است.
تحریم ها
شرکت داده‌پردازان دوران از جمله شرکت‌های فناوری اطلاعات است که در سال ۱۳۹۳ تحت تحریم‌های آمریکا قرار گرفته است. دلیل این تحریم‌ها، سانسور و فیلترینگ در انتخابات سال ۸۸ و کمک به کمیته فیلترینگ صفحه‌های اینترنتی و همچنین فروش تجهیزات برای اجرای پروژه‌های دولتی نظارت بر فعالیت‌های مجازی اعلام شده است. مدیرعامل دوران در پاسخ به سوال که آیا واقعا این شرکت در پروژه‌هایی برای فیلترینگ و محدودیت اینترنت به دولت کمک می‌کند حاضر به صحبت نشده و گفته که از زمانی که تحریم‌ شده‌اند راه‌های مختلفی برای بقای خود به کار برده‌اند. همین بخش از پاسخ او نیز بلافاصله ساعتی پس از انتشار از رسانه ها حذف شد. برخی شنیده‌ها از این قرار است که دوران با استخدام افراد دو ملیتی سعی کرده است از زیر تحریم فرار کنند.

لینک مطلب در سایت فکت‌نامه

درباره روش کار فکت‌نامه

درباره نشان‌های فکت‌نامه

درباره ما

ما را دنبال کنید👇

تلگرام: https://t.me/factnameh

اینستاگرام:‌ https://www.instagram.com/factnameh/

فیسبوک: https://www.facebook.com/factnameh

پادکست فکت‌نامه: https://pod.link/1553940495

یوتیوب فکت‌نامه: https://www.youtube.com/c/FactNameh