Земгалія на рунічных камянях Скандынавіі.
Наяўнасць надпісу Simkala на мераўскім камяні зазначаў яшчэ Казімір Буга (Būga 1961, 3). Сам жа надпіс гаворыць: “Камень пастаўлены Сігрыдай у гонар свайго мужа, што часта плаваў у Земгалы на караблі вакол Даменсны (скандынаўская назва мысу Kolka у Латвіі)”. Рунічны запіс датаваны 11 стагоддзем, пагатоў зроблены малодшым футаркам у перыяд буйных гандлёвых кантактаў паўночных германцаў з балтамі. Даследчыкі схільныя абмяжоўваць сувязі паўночных германцаў з балтамі вылючна прусамі і куршамі, але імаверна, што германскія гандляры траплялі ў даволі далёкія ад берагоў балтыйскага мора рэгіёны. Мераўскі камень—найбольш верыфікаваны і агульнапрыняты ў навуцы прыклад рунічных сведчанняў аб балтах у Скандынавіі.
Але некаторыя даследчыкі адзначаюць яшчэ прынамсі дзве ўзгадкі Земгаліі ў рунічных запісах. У сваёй працы „Уводзіны ў балтыйскую філалогію” (Baltų filologijos įvadas, Kabelka 1984) Йонас Кабелка апісвае яшчэ два рунічных камяні—гекстенскі і надрувальскі, абодва на паўнёвым усходзе Швецыі, недалька ад Стакгольма. Гэтыя ж камяні ўзгадвае і Зінкявічус у “Гісторыі літоўскай мовы”(Lietuvių kalbos istorija, Zinkevičius 1984).
Кабелка, падае такую версію перакладу гестенскага надпісу: “Сын Гумы Роўр паставіў гэты камень у гонар бацькі Слоды Аўдара, які гандляваў золатам у Земгаліі”. Напраўду, гэты выпадак хутчэй прыклад злоўжывання інтэрпрэтацыяй, бо ў сам надпіс абрываецца словамі “золатам ён у Зем...”, а другая частка сказу нібы ўзята са знойдзенага ўламку каменя ў 17 стагоддзі. Але пазнейшая “дапоўненая” версія вандравала па навуковай літаратуры і стала даволі распаўсюджанай. Што ж насамрэч там напісана, і які тапонім меўся на ўвазе—застаецца толькі здагадвацца.
Надрувальскі ці сігуцкі надпіс знойдзены ў былым буйным гандлёвым цэнтры ў Швецыі. У у адрозненні ад папярэдніх прыкладаў надпіс мае даволі пабытовы характар, бо зроблены на скрынцы для вагаў, ён гаворыць: “Д’явр атрымаў гэтыя ад вагі ад земгала”. Хоць у корані гэтага sim* прынята звязваць з адаптацыя балцкага zem*/ziem*, скандынаўскія даследчыкі звязваюць гэты надпіс ня толькі з земгаламі, але і з сембамі (адно з прускіх плямёнаў).
Найбольшай праблемай рунічных запісаў з’яўляецца інтэрпрэтацыя, беручы пад увагу той факт, што пачынаючы з 8 стагоддзя паўночныя германцы скарацілі рунічны альфабэт з 24 да 16 рун. Адпаведна балцкі двугук ei у рунічных запісах перадаецца праз руны, адпавядаючы лацінскім літарам ai, a, а часам нават i. Абапіраючыся ж на дадзеныя руналогіі, гэта “i” магла перадаваць i,a, oe, ai, ei у тапонімах і этнонімах іншаземнага паходжання.
Самым жа дакладным рунічным запісам тапоніма Земгалія з’яўляецца сага Янгвара, дзе слова запісана ў форме Seimgaler. Гэтая форма дае падставы лічыць, што і ранейшую форму Simkala можна транскрыбаваць, як *Žeimgala.