Samotność w raju
⚡ KLIKNIJ TUTAJ, ABY UZYSKAĆ WIĘCEJ INFORMACJI 👈🏻👈🏻👈🏻
Samotność w raju
If playback doesn't begin shortly, try restarting your device.
Dlaczego marihuana powinna być nielegalna? ZA i PRZECIW
Videos you watch may be added to the TV's watch history and influence TV recommendations. To avoid this, cancel and sign in to YouTube on your computer.
An error occurred while retrieving sharing information. Please try again later.
0:02 / 11:15 • Watch full video Live
Boże czy widzisz- gdzie szukać mam Ciebie Niestety za późno nie cofniesz już czasu Dlaczego pozwoliłeś im wejść do lasu?? Teraz swą duszę na Twe ręce zanoszę I o jedno jeszcze Cię proszę Niech moi bracia będą już na zawsze wolni A ludzie tylko do miłości zdolni AMEN
Ja cierpię A Ty cieszysz się, że nie ma mnie już przy Tobie
A Ty śmiejesz się, rozbawiona wolnością
It looks like you were misusing this feature by going too fast. You’ve been temporarily blocked from using it.
Krystyna z Markyate i samotność, czyli jak łatwo wypaczyć sens opowieści
A 'read' is counted each time someone views a publication summary (such as the title, abstract, and list of authors), clicks on a figure, or views or downloads the full-text. Learn more
Artykuł jest recenzją książki G. Minois Historia samotników i samotności. W tym tekście autor pokazuje na jednym przykładzie, jak G. Minois opacznie przedstawia źródła, a przez to nadaje im nowy sens, niezgodny z oryginałem. W rezultacie na podstawie lektury jego dzieła można odnieść mylne wrażenie, co do sytuacji opisanych w źródłach.
Available via license: CC BY-SA 4.0
Content may be subject to copyright.
Streszczenie: Artykuł jest recenzją książki G. Minois Historia samotników
i samotności . W tym tekście autor pokazuje na jednym przykładzie, jak
G. Minois opacznie przedstawia źródła, a przez to nadaje im nowy sens,
niezgodny z oryginałem. W rezultacie na podstawie lektury jego dzieła
można odnieść mylne wrażenie, co do sytuacji opisanych w źródłach.
Słowa-klucze: samotność, monastycyzm, średniowiecze, historia Anglii
Krystyna from Markyate and loneliness,
or how easy it is to warp the sense of a story
Summary: The article is a review of the book G. Minois The History of Loners
and Loneliness . In this te xt author ex emplies how G. Minois misr epre -
sents sources, and thus gives them a new sense that fails to comply
with the original. As a result, based on reading his work, one can get
a wrong impression as to the situations described in the sources.
Key words: loneliness, monasticism, Middle Ages, history of England
https://orcid.org/ 0000-0001-5227-2743
czyli jak łatwo wypaczyć sens opowieści
[rec. Georges Minois, Historia samotników i samotności , tłum. W anda Klenczon,
Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2018, ss. 590]
* Rober t Suski – dr h ab. prof. Uniwer sytetu w B iałyms toku, historyk staroż ytnośc i;
zatrud niony na Wydzia le Historii i Stosunków Między narodo wych UwB; autor monogr ai
Jowisz, Jahwe i Jezus (2014) oraz Galeriusz (2016 ).
http://bibliotekarzpodlaski.ksiaznicapodlaska.pl/
W drugiej połowie XX wieku trzecie pokolenie historycznej szkoły An-
nales podjęło badania nad historią mentalności. Zamiast pisać o historii poli -
tycznej czy społeczno-gospodarczej badacze zajęli się analizą tego, jak zmie -
niały się pojęcia lub jakie zmiany zachodziły w odczuciach czy zachowaniach
ludzi (dotyczyło to nie tylko badaczy z kręgu Annales ). Uzyskaliśmy dzięki
temu historie postrzegania raju 1 , czyśćca 2 , strachu w kulturze europejskiej 3 ,
poczucia bezpieczeństwa 4 , spowiedzi 5 , dzieciństwa 6 , stosunku do śmierci 7 ,
urody 8 , otyłości 9 , zdrowia 10 , czystości 11 czy gwałtu 12 . Powstawały monogra -
e dotyczące poszczególnych przedmiotów (na przykład lustra) oraz tego, jak
zmieniały one nasze spojrzenia na świat. Ukoronowaniem tych studiów była
monumentalna historia życia prywatnego 13 i historia ciała 14 . Prace te są nie -
zmiernie ciekawe, ale zawsze trzeba pamiętać o zasadniczym problemie, jaki
się z nimi wiąże: mianowicie wymagają one od badaczy, którzy podejmują
wyzwanie, poznania bardzo rozległych lektur i przeglądania olbrzymiej licz -
by źródeł należących do różnych epok. A przecież wychodzenie poza epokę,
którą dany badacz się zajmuje, często jest ryzykowne. Brak znajomości źró -
deł lub opracowań często prowadzi do formułowania pomysłów dziwacznych
i niezbyt sensownych. Oczywiście, w tym tytanicznym dziele pomaga wy -
Robert Suski, Krystyna z Markyate i samotność, czyli jak łatwo wypaczyć sens opowieści
1 J. Delumeau, Historia raju , W arszawa 1996.
2 J. Le Go, Narodziny czyśćca , W arszawa 1997.
3 J. Delumeau, Strach w kulturze Zachodu XIV-XVIII w . , W arszawa 1986; J. Delumeau,
Grzech i strach. Poczucie winy w kulturze Zachodu XIII-XVIII w. , W ars zawa 1994.
4 Tenże, Skrzydł a anioła. Poczucie bezpieczeńs twa w duchow ości człowie ka Zachodu
w dawnych czasach, W arsza wa 199 8.
5 Tenże, W yznanie i przebaczenie. Historia spowiedzi , Gdańsk 1997.
6 Ph. Ariès, Historia dzieciństwa. Dziecko i r odzina w dawnych czasach , Gda ńsk 19 95.
7 Tenże, Człowiek i śmierć , W arszawa 1989.
8 G. Vigarello, Historia ur ody , W arszawa 201 1.
9 Tenże, Historia otyłości , W arszawa 2012.
10 Tenże, Historia zdr owia i choroby , W arsz awa 2 011.
11 Tenże, Czystość i brud. Higiena ciała od śr edniowiecza do XX wieku , W arsza wa
12 Tenże, Historia gwałtu , W ars zawa 2 010.
13 G. Duby, Ph. Ariès, Historia życia prywatnego , t. 1-5, W rocław 1999
14 Historia ciała , red. A. Corbin, J.-J. Courtine, G. V igarello, t. 1-3, Gdańsk 201 1–2014.
korzystywanie pracy uczniów, którym zleca się opracowanie szczegółowych
zagadnień. Niemniej korzystanie z takich prac nie zawsze jest bezpieczne.
Trudno, aby poszczególni autorzy znali się przecież na wszystkim. Tak się
dzieje, nawet jeśli owi naukowcy najczęściej w swoich badaniach ogranicza -
ją się jedynie do najbliższego sobie kręgu kulturowego (Europa Zachodnia)
i po macoszemu traktują bardziej odległe krainy (na przykład Polskę i Euro -
pę Środkowo-Wschodnią). Ten problem dobrze widać w Historii samotników
Autorem Historii samotników i samotności jest francuski historyk Georges
Minois. Był on nauczycielem historii i geograi w L ycée Ernest Renan w bre -
tońskim mieście Saint-Brieuc. W tym wypadku nie mamy zatem do czynienia
z naukowcem-pracownikiem uczelni wyższej, a z nauczycielem. Jest on auto -
rem wielu prac dotyczących historii swojej małej ojczyzny, czyli Bretanii. Po
polsku ukazało się pięć jego książek: Historia star ości. Od antyku do renesan -
su 15 , Kościół i nauka 16 , Historia piekła 17 , Kościół i wojna. Od czasów Biblii do
ery atomowej 18 oraz właśnie Historia samotności i samotników . Jak widać, jest
on autorem niezwykle płodnym, który podejmuje dosyć różnorodną tematykę,
choć najczęściej powiązaną z historią Kościoła (oraz Bretanii – te prace nie
były jednak tłumaczone na język polski). Sama monograa składa się z 11
rozdziałów. Pierwsze trzy dotyczą podejścia do samotności w starożytności
pogańskiej, chrześcijańskiej i średniowiecza. Kolejne cztery rozdziały opo -
wiadają o samotnikach, samotności w okresie nowożytnym, wreszcie ostatnie
cztery przedstawiają historię XIX/XXI wieku. Praca została napisana w 2013
roku i podejmuje także tematykę współczesną: popularność bycia singlem, czy
samotność w ułudzie internetowej bliskości. O ile temat podjęty przez Minois
jest bardzo ciekawy , o tyle można mieć spore zastrzeżenia wobec wykonanego
przez niego zadania. W ystarczy przestudiować jeden przykład.
Omawiając średniowiecznych rekluzów, Minois zwraca uwagę na utrzy -
mywanie przez nich przyjaźni (lub sugerując nawet coś więcej niż przyjaźń)
z innymi rekluzami. Pisarz przekonuje:
Robert Suski, Krystyna z Markyate i samotność, czyli jak łatwo wypaczyć sens opowieści
15 G. Minois, Historia starości. Od antyku do renesansu , W arszawa 1995.
16 Tenże, Kościół i nauka , W ars zawa 1 995.
17 Tenże, Historia piekła , W arszawa 1996.
18 Tenże, Kościół i wojna. Od czasów Biblii do ery atomowej , W arszawa 1998.
Otóż żyjąca w XII wiek u Krystyna z Mark yate jest zamężna, ale skoro pra -
gnie żyć jako rekluzka, to jej mąż Beorhted uroczyście wyrzeka się swych praw
małżeńskich podczas ceremonii, w której jako świadkowie wzięło udział pięciu
eremitów . Za radą innego eremity z sąsiedztwa Krystyna wprowadza się do celi
we Flamsted koło Saint-Albans, obok celi innej rekluzki Alfwen, która pozostaje
w bardzo dobrych stosunkach z rekluzem R ogerem, mieszkającym dwie mile da -
lej. Rekluzi, rekluzki, eremici odwiedzają się wzajemnie, co pozwala rzeczonemu
Rogerowi do tego stopnia docenić zalety Krystyny, że proponuje jej, by zamiesz -
kała w celi przylegającej do jej mieszk ania, co wzbudza zazdr ość rekluzki Alf wen.
Roger i Krystyna pozostali praktycznie w kohabitacji: jedynie deska oddziela ich
cele, a Roger zdejmuje ją na wieczór, by Krystyna mogła skorzystać z toalety .
Idylla trwa aż do śmierci R ogera. Nie wiemy, jaki był stopień intymności osiągnął
związek rekluza i rekluzki, ale wiadomo, że dopiero po śmierci Rogera biskup
w Lincoln udzielił Krystynie formalnej konsekracji 19 .
Czytelnik mógłby odnieść wrażenie, że ma do czynienia z kobietą, która,
znudzona, odeszła od męża, znalazła przyjaźń innej samotniczki, a następnie
stworzyła coś na kształt związku z innym rekluzem. Przy czym owa bliskość
była na tyle duża, że wątpiono w jej czystość. Można byłoby odnieść wraże -
nie, iż wybranie przez nią drogi pustelniczki było efektem ucieczki od trudów
życia małżeńskiego, a sama Krystyna z Markyate niespecjalnie zmieniła swoje
życie towarzyskie po zostaniu rekluzką. W każdym razie daleko było jej do sa -
motności pustelniczki. Minois kreślił dosyć sielankowy obraz. A jak wygląda
ta sama historia, ale opisana w źródłach?
Prawie wszystko, co wiemy o Krystynie z Markyate, zawdzięczamy jej
żywotowi, który został napisany przez nieznanego mnicha z opactwa w St.
Albans. Zachowany tekst pochodzi z XIV wieku i został dołączony do Sanc-
tilogium Angliae Johna of Tynemouth. T o dzieło opisywało żywoty 157
angielskich świętych 20 . Krystyna miała być pobożna i piękna, pochodzić
ze szlachetnej rodziny , była napełniona Duchem Świętym 21 . Młoda dziewczyna
19 Tenże, Historia samotności i samotników , W arszawa 2018, s. 156-157.
20 A. Głusiuk, Żywot Krystyny z Markyate , W arszawa 2016, s. 9-48.
21 Żywot Krystyny z Markyate , 1-2.
Robert Suski, Krystyna z Markyate i samotność, czyli jak łatwo wypaczyć sens opowieści
ślubowała dziewictwo 22 . Nie uległa ona Ranulfowi biskupowi Durham, który
próbował usidlić dziewczynę 23 . Biskup w ramach zemsty znalazł jej kandydata
na męża (Burtreda), choć wiedział, że dziewczyna chce żyć w czystości 24 . Kry -
styna odrzuciła jednak zamążpójście, dopiero po roku w efekcie machinacji
przyjaciółki i krewnej Helisent zgodziła się na małżeństwo 25 . Mimo to, Krysty -
na nie chciała słyszeć o utracie dziewictwa i mimo forteli wymyślanych przez
rodzinę oraz zniecierpliwieniu Burtreda zachowała je 26 . Wywołało to gniew
rodziny, która, urażona, traktowała dziewczynę z dużym okrucieństwem. Jej
mąż był dobrą partią, a podejście dziewczyny do małżeństwa przyniosło wstyd
jej bliskim. Krystyna z Markyate nie uległa, choć została wyrzucona z domu,
spotykała się z szykanami, chłostą, a jej matka Beatrycze odwołała się do ma -
gii i napojów miłosnych, aby zmienić podejście córki 27 . W końcu, umęczona,
uciekła od rodziny, aby poświęcić swoje życie Bogu 28 . Dziewczyna rzeczywi -
ście trała do pustelniczki Alfwen 29 . Tutaj musiała się ciągle ukrywać przed
mężem i rodziną. U Alfwen Krystyna spędziła dwa lata, a następnie zmuszona
była szukać nowej kryjówki 30 . T ym razem pomocny okazał się eremita Roger,
u którego mieszkała przez kolejne 4 lata 31 . Odejście od Alfwen nie było efek -
tem chęci zamieszkania z Rogerem, ale spowodowane zostało niemożnością
dalszego ukrywania się przed rodziną.
Jak widać, streszczenie losów Krystyny z Markyate, które odnajdujemy
u Minoisa, jest dalekie od treści jej żywota. Krystyna nie została w nim opi -
sana jako znudzona małżonka, która po prostu odeszła od męża. Od zawsze
chciała ona zachować dziewictwo, do małżeństwa ją zmuszono. Stale groziło
jej niebezpieczeństwo z rąk rodziny nieumiejącej pogodzić się z hańbą, jaką
Robert Suski, Krystyna z Markyate i samotność, czyli jak łatwo wypaczyć sens opowieści
sprowadziła na nich Krystyna. W żywocie świętej nie ma sielanki, nie ma idyl -
li, a Krystyna poświęciła wszystko, aby zachować dziewictwo i osiągnąć świę -
tość mimo upokorzeń, wyrzucenia z domu, chłosty i podstępów. Roger dalej
musiał ukrywać Krystynę z Markyate, tak jak wcześniej czyniła to Alfwen. Jej
problemów nie zakończyła zresztą śmierć eremity. Czytelnik, który nie mógł -
by skonfrontować tekstu Minois z Żywotem Krystyny z Markyate , mógłby na
W tym miejscu straciłem niestety zaufanie do pracy Georgesa Minois.
Skoro potrał on tak nieudolnie streścić historię życia tej jednej osoby, kom -
pletnie wypaczając jego sens, to nie mam żadnej pewności, czy w innych
przypadkach nie jest podobnie. Nawet jeśli odnajdujemy w tym dziele ładne
i ciekawe historie, to bez sprawdzenia źródeł nie możemy być pewni, czy autor
nie wypaczył sensu danej opowieści. W tym przypadku konfrontacja źródła
i omówienia go u Minois była prosta, powołał się on na żywot, który jest do -
stępny polskiemu czytelnikowi. Wartość tej pracy dla poznania faktów jest
więc bardzo ograniczona. O ile bowiem jest oczywiste, że historyk dokładnie
przegląda źródła dla swojej epoki, to porównując analizowaną sytuację z inną
epoką, często powołuje się na monograe, a do samych źródeł już niekoniecz -
nie zagląda. Lektura tłumaczonej na język polski pracy Georgesa Minois mo -
głaby go sprowadzić na manowce. Dodajmy, że podobnych przykładów na
dosyć nieudolne streszczanie źródeł możemy w tej pozycji znaleźć więcej. Au -
tor nie zawsze rozumie specykę źródeł (na przykład monastycznych) i szuka
w nich rzeczywistości faktycznej, a nie jedynie wyobrażonej, symbolicznej,
kcyjnej. A szkoda, gdyż wiele z przytoczonych przez autora opowieści jest
bardzo soczystych i ciekawych. Niestety, lektura Historii samotności i samot -
ników to obcowanie ze sporą ilością historycznych fake-newsów .
Ariès Ph., Człowiek i śmierć , tł. E. Bąkowska, W arszawa 1989.
Ariès Ph., Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach , tł. M. Ochab,
Robert Suski, Krystyna z Markyate i samotność, czyli jak łatwo wypaczyć sens opowieści
Ariès Ph., Duby G., Historia życia prywatnego , t. 1-5, tł. M. Zięba, K. Osińska-Bosk a,
Delumeau J., Grzech i strach. Poczucie winy w kulturze Zachodu XIII-XVIII w ., tł. A.
Delumeau J., Historia raju , tł. E. Bąkowska, W arszawa 1996.
Delumeau J., Skrzydła anioła. Poczucie bezpieczeństwa w duchowości człowieka
Zachodu w dawnych czasach , tł. A. Kuryś, W arszawa 1998.
Delumeau J., Strach w kulturze Zachodu XIV- XVIII w . , tł. A. Szymanowski, W arszawa
Delumeau J., Wyznanie i przebaczenie. Historia spowiedzi , tł. M. Ochab, Gdańsk
Głusiuk A., Żywot Krystyny z Markyate , W arszawa 2016.
Le Go J., Narodziny czyśćca , tł. K. Kocjan, W arszawa 1997.
Historia ciała , t. 1-3, pod red. A. Corbin, J.-J. Courtine, G. Vigarello, tł. T . Stróżyński,
Minois G., Historia piekła , tł. A. Kędzierzawska, W arszawa 1996.
Minois G., Historia samotności i samotników , tł. W . Klenczon, W arszawa 2018.
Minois G., Historia starości. Od antyku do renesansu , tł. K. Marczewska, Warszawa
Minois G., Kościół i nauka , tł. A. Szymanowski, W arszawa 1995.
Minois G., Kościół i wojna. Od czasów Biblii do ery atomowej , tł. A. Szymanowski,
Vigarello G., Czystość i brud. Higiena ciała od średniowiecza do XX wieku , tł. I.
Vigarello G., Historia gwałtu , tł. A. Leyk, W arszawa 2010.
Vigarello G., Historia otyłości , tł. A. Leyk, W arszawa 2012.
Vigarello G., Historia urody , tł. M. F alski, W arszawa 2011.
Vigarello G., Historia zdrowia i choroby , tł. M. Szymańska, W arszawa 2011.
Robert Suski, Krystyna z Markyate i samotność, czyli jak łatwo wypaczyć sens opowieści
ResearchGate has not been able to resolve any citations for this publication.
Człowiek i śmierć. Przetłumaczone przez Eligia Bąkowska
i Jerzy Maroń, red. Historia życia prywatnego. Przetłumaczone przez Małgorzata Zięba, Krystyna Osińska-Boska, i Małgorzata Cebo-Foniok. 5 t. Wrocław: Zakład Narodowy im
Przetłumaczone przez Krystyna Belaid i Tomasz Stróżyński. 3 t. Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria
Historia dzieciństwa: dziecko i rodzina w dawnych czasach
Wyznanie i przebaczenie: historia spowiedzi
Zredagowane przez Zbigniew Mikołejko
Historia samotności i samotników, tł
Minois G., Historia samotności i samotników, tł. W. Klenczon, Warszawa 2018.
Kościół i nauka: dzieje pewnego niezrozumienia : od Augustyna do Galileusza
Kościół i wojna: od czasów Biblii do ery atomowej
Czystość i brud: higiena ciała od średniowiecza do XX wieku
Parlar de M. Aurèlia Capmany com a traductora és parlar d’una part petita de la seva faceta intel·lectual, ja que ens les havem amb una de les figures més polifacètiques de la història de la nostra cultura recent. La seva activitat abraça la literatura en tots els seus gèneres, però també exercí de directora teatral, actriu, articulista, conferenciant, polemista o pedagoga, entre d’altres, sense ... [Show full abstract] oblidar la seva faceta política. Davant d’aquesta personalitat literària, les seves traduccions, com sol passar amb la majoria d’autors que tradueixen, representen un complement a la pròpia obra de creació i no tenen importància de manera aïllada, sinó que cal analitzar-les dins el conjunt de l’obra capmanyiana.
En les diferents escenes es juga amb l'Aloma jove i l'Aloma adulta Rodoreda per construir un text i unes cançons indepen-dents. El problema és que, malgrat l'encert de jugar amb dos temps a escena (l'Aloma jove i l'Aloma adul-ta), les escenes es perceben inconnexes, i la història, per a qui no coneix la novel·la, és un garbuix descompensat. Un altre dels punts febles de l'arriscada proposta de ... [Show full abstract] Dagoll Dagom és la música. La partitura del polifacètic i inclassificable Alfonso de Vilallonga és delicada, preci-osa, molt rica instrumental-ment, amb ecos de cabaret, però les lletres hi encaixen amb calçador i el conjunt no atrapa, no enganxa. Mal-grat la voluntat intimista, d'allunyar-se dels musicals més comercials, es troben a faltar a Aloma cançons taral-larejables, temes de més fàcil connexió, imprescindibles perquè un musical preng
Oddana pięciu kutasom
Niesamowita brunetka zadowala się sama
Stary film z rudą laską