Quvurlar va qayta yo'naltirish

Ushbu o'quv bo'limi quyidagi o'quv maqsadlarini o'z ichiga oladi:

• Quvurlar va yo'nalishni tushunish
• Standart kirish, chiqish va xatolarni tushunish
• Chiqishni faylga yo'naltirish
• Fayl oxiriga yozish
• Standart xatolarni faylga qayta yo'naltirish
• Bir buyruq natijasini boshqasiga uzatish

⏱️ Taxminiy o‘rganish vaqti: 90 daqiqa

Quvurlar va yo'naltirish — bu Linux qobig'ida buyruqlarning chiqishini boshqarish usulidir. Ular yordamida bir dasturning chiqishini boshqa dasturga yuborish, faylga saqlash yoki xatoliklarni alohida ajratish mumkin.

1. Ma’lumot oqimlari

Har bir dastur quyidagi uchta asosiy oqim bilan ishlaydi:

• STDIN (0): foydalanuvchi kiritmalari (klaviatura orqali);
• STDOUT (1): dastur chiqishi (ekranga);
• STDERR (2): xatoliklar chiqishi (ekranga).

2. Chiqishni faylga yozish: >

echo hello > file.txt
cat file.txt  # Natija: hello

Bu yerda echo chiqishi file.txt fayliga yoziladi. Agar fayl mavjud bo‘lsa, mazmuni o‘chib, yangisi yoziladi.

3. Faylga qo‘shish: >>

echo "second line" >> file.txt
cat file.txt

>> yordamida mavjud fayl oxiriga yoziladi.

4. Fayldan kirish sifatida foydalanish: <

wc -m < file.txt  # Belgilar sonini hisoblaydi

Bu yerda fayl mazmuni wc dasturiga kirish sifatida uzatiladi.

5. Xatolikni faylga yozish: 2>

ls notfound.txt 2> error.log
cat error.log

2> yordamida xatoliklar alohida faylga yoziladi.

6. Quvurlar: |

ls -l | wc -l

Bu misolda ls -l natijasi wc -l ga uzatiladi — ya’ni fayllar soni hisoblanadi.

7. Saralash misoli

ls | sort

Bu yerda fayl va katalog nomlari alifbo tartibida chiqariladi.

Quvurlar va yo‘naltirish buyruqlari Linux foydalanuvchilari uchun juda kuchli vositadir. Ular orqali ko‘plab amallarni avtomatlashtirish va natijalarni boshqarish mumkin.

🧠 Xulosa: Bu mavzuni yaxshi tushunish sizga Linux qobig‘ida samarali ishlashga, xatoliklarni ajratishga va ma’lumotlar oqimini nazorat qilishga yordam beradi.