O'zbekiston Respublikasi Prezidentining "2020-2025-yillarda O'zbekiston Respublikasi bank tizimini isloh qilish strategiyasi to'g'risida"gi Farmoni sharhi

12-may kuni O'zbekiston Respublikasi Prezidenti "2020-2025-yillarda O'zbekiston Respublikasi bank tizimini isloh qilish strategiyasi to'g'risida"gi farmonni imzoladi. Hujjat bilan tegishli strategiya va uni amalga oshirish bo'yicha yo'l xaritasi tasdiqlandi, ular kelgusi besh yil davomida sohani o'zgartirishning kontseptual asoslari, tamoyillari va yo'nalishlarini belgilab berdi.

Nima uchun strategiyani qabul qilish kerak edi?

Buning sababi – bank sektorida to'plangan muammolarni respublika moliya tizimining asosiy tarkibiy qismi sifatida hal etish zaruriyati. Ular orasida: davlatning haddan tashqari mavjudligi, raqobat kamligi, korporativ boshqaruv va bank xizmatlarining zamonaviy talablarga mos kelmasligi, shuningdek, dunyoda qo'llanilayotgan Profil texnologiyalarining nisbatan past darajada rivojlanishi.

Strategiyani kim tomondan tayyorlandi?

O'zbekiston rahbariyati topshirig'iga binoan hujjatni Jahon banki ekspertlari yordamida Moliya vazirligi va Markaziy bank mutaxassislari ishlab chiqdilar. Ular eng yaxshi xalqaro amaliyot va yondashuvlarni, jumladan, MDH va Sharqiy Yevropa tajribasini hisobga oldilar.

O'rta muddatli islohotlarning asosiy yo'nalishlari qanday?

- sektorni qayta qurish-banklarni o'zgartirish va xususiylashtirish;

- bank nazorati bo'yicha Bazel qo'mitasi standartlarini, moliyaviy hisobotlarning xalqaro standartlarini va boshqalarni joriy etgan holda Qonunchilik bazasini takomillashtirish;

-mijozlarga yo'naltirilgan xizmatlar, kreditlash mexanizmlari va biznes jarayonlarini avtomatlashtirish orqali xizmat ko'rsatish sifatini yaxshilash va kengaytirish;

- kadrlar malakasini oshirish.

Davlat ushbu tizimda o’z ishtirokini qanday kamaytiradi?

Bu hujjatning eng muhim tarkibiy qismlaridan biri. Strategiya Xalqaro moliya korporatsiyasi, Yevropa tiklanish va taraqqiyot banki, Osiyo taraqqiyot banki kabi xalqaro moliya institutlari (XMI) ning faol ko'magida davlat banklarining aksariyat qismini amalga oshirishni nazarda tutadi. Eng ijobiy ta'sirga erishish uchun ikki bosqich rejalashtirilgan:

1 - xalqaro darajadagi maslahatchilarni jalb qilgan holda, shu jumladan, XMIdan banklarni konvertatsiya qilish;

2 -davlat ulushini ushbu biznesda ko'p yillik ijobiy tajribaga ega bo'lgan va sektorga eng yangi echimlarni keltirib chiqaradigan, jahon standartlariga muvofiq barqaror ishlashini ta'minlaydigan strategik investorlarga xususiylashtirish.

2025 yil uchun strategiyani amalga oshirishning maqsadli yo'nalishlariga nima kiradi?

- davlat ishtirokisiz banklar aktivlarining ulushi sektorning umumiy hajmida 60% ga yetadi;

- banklarning xususiy sektorga bo'lgan majburiyatlari ulushi majburiyatlarning umumiy hajmida 28%dan 70% gacha oshadi;

- bankdan tashqari kredit tashkilotlarining umumiy kreditlash hajmidagi ulushi 0,35 dan 4 gacha o'sadi%;

- davlat ulushiga ega bo'lgan kamida uchta bank kapitaliga tegishli tajriba, bilim va obro'ga ega bo'lgan kamida uchta strategik xorijiy investor jalb etiladi.

Jamshid Abdushukurov
O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi
Davlat ishtirokidagi tijorat banklarini isloh qilishni muvofiqlashtirish departamenti direktori