Монополияга қарши курашиш қўмитаси ҳақиқатан ҳам “популизм” билан шуғулланмоқдами?
Ижтимоий тармоқларда ёзилган – мамлакатимиз ҳукумати мажлисида Монополияга қарши курашиш қўмитасини популизмда айбланганлигини ўқиб (https://t.me/ruziohunov/1721), рости, жуда хурсанд бўлдим, чунки бу қўмита нафақат популизм билан, балки маълум маънода, мамлакатимиз иқтисодиёти учун “зараркунандалик” билан ҳам шуғулланмоқда. Негаки, тузилганлигига алақанча вақт ўтганига қарамасдан, тизимли равишда иш ташкил этиш ўрнига, фақат у ёки бу соҳага “ёпишиб” олиб, улар билан “қуруқ олишиб” ётибди. Натижада, монопол корхоналар сони пасайиш ўрнига, ортиб бораяпти, рақобат сусайиб кетаяпти, буларни барчаси нарх наво ошишига олиб келиб, умумиқтисод зарар кўраяпти!
Эмишки, селекторда кун тартибидаги “ахборот муҳитидаги ҳолат, матбуот котибларининг фаолияти самарадорлиги, улар томонидан ахборот манбалари билан ишлашдаги муаммо ва камчиликлар тўғрисида»ги мавзу қолиб, сўз “популизмга” ўтиб кетибди. Ҳақиқатан ҳам корхона ва муассасалардаги ахборот хизматларидан тузукроқ, асослантирилган маълумотларни нафақат чоп этиш, балки сўраб, талаб қилиб ҳам олиб бўлмайди. Уларда тизимли ишлаш йўқ, натижада блогер-млогерлар эшитганини, билганича ёзишаяпти ва кенг оммада нотўғри, жойи келса чалғитувчи таассуротларни туғдиришмоқда. Бу ҳолат, айниқса Монополияга қарши курашиш қўмитасида кузатилади.
Манбада таъкидланганидек, ҳукумат раҳбарияти Монополияга қарши курашиш қўмитасини танқид остига олиб, қўмита томонидан “эркатой” “Ўзавтомоторс”га нисбатан кўрилаётган чораларини “популизм”, дея баҳоланганмиш. Шу ерда ҳақли савол туғилади - нега энди муаллиф “Ўзавтомоторс”ни ҳукуматни “эркатой”и, деб баҳоламоқда, бундай дейишга нима асоси бор, қандай таҳлиллари бор, “эркатой” бўлса “антимонопол”га "ем" қилиб ташлаб қўйилармиди? Ишончимиз комилки, ижтимоий тармоқдаги манба муаллифининг турли “коммент”лардан олган “фисқу-фасод”, турли “гумонлари”дан ташқари, на таҳлиллари бор, на бирон иқтисодий-ижтимоий қараши!
Муаллиф яна текшириш натижалари бўйича чет эл консалтинг компанияларининг хулосасини олмаган ҳолда, “антимонопол” қўмита хулоса чиқарганлигига урғу бериб “қачондан давлат органининг назорат функциясини бажаришда чет эл консалтинг компанияларнинг хулосасини олиш талаби пайдо бўлиб қолди”, деб кинояли жумлалар келтирмоқда. Аввало, “антимонопол” қўмита халқаро стандартлар асосида ишлайдиган бўлса, уларда қўлланиладиган Бейн, Попендроу, Тобин кўрсаткичи каби кўрсаткичлардан кенг фойдаланган ҳолда, барча корхоналарга тенг муносабатда бўлиши керак эди. Улар эса, аксинча, ҳақиқатан ҳам "популистлик" қилиб, депутатлар ёпишиб олган соҳанигина қўшимча равишда “титкилаб”, ёмонлаб ётишибди. Ўзини "ақли етмаса", у ҳолда, ҳақиқатан ҳам тегишли экспертларга (хорижийми, маҳаллийми - фарқи йўқ) мурожаат қилиб, уларни хулосасини олиши керакда, фикримизча селекторда "танбех" жуда ўринли берилган.
Муаллиф сўнги фикр сифатида “бир яхши инсон айтган: тушкун бўлма, бу – кураш майдони. Халқ фаровонлигини кўзлаб қадам ташлайдиганлар йўқ эмас, аммо унга қаршилар ҳар жойда ва вақтда топилган. Масала эса халқ манфаатини ўйлайдиган гуруҳи қанча эканида”, деб гўёки ўзини “халқпарвар”, тушкунликка тушганлар ҳимоячиси сифатида келтирган.
Бунга жавобан айтмоқчимизки, яъни – ундан ҳам яхшироқ инсон айтганидай "..эмас осон бу майдон ичра турмоқ...”. Яъни, ҳукумат селекторида янграган битта жумлага ёпишиб олиб, таҳлилларсиз, тушунтиришларсиз, "гумонли комментлар" асосида ҳукумат фаолиятини истаганча "чайнаш" мумкин, лекин реал иш қилиш, одамларни иш билан таъминлаш, иқтисодни юритиш, яна шуни ичида ўзини ичидаги "популистлар" билан ҳам курашиш – бу энди жуда мураккаб...
Замир Холмахмадов
Иқтисод фанлари номзоди, доцент