Interview with Ahror Sharipov

⚡️ Лойиҳанинг навбатдаги меҳмони таржимон – Aҳрор Шарипов. 

Суҳбатдошимиз ҳақида қисқа маълумот:

1996-йили Қашқадарё вилояти Ғузор туманида таваллуд топган. 

Alimoff Team ва Файзбоғ+ ижодий жамоалари аъзоси.

Мустақил-фрилансер таржимон.

3 та лойиҳа билан ҳамкорликда китоблар таржимаси билан шуғулланади. 

Ўзбекистон Давлат Жаҳон Тиллари Университети 4-босқич талабаси.

@ahrorsmemes ва @ahrorsharipov каналларининг муаллифи.

Муаллиф: Нега Alimoff Team, Файзбоғ+ каби жамоалар аъзоси, таржимон, мемчи йигитнинг муаллифлик ёки таржима мақолалари қайсидир мега сайтларда чиқмаган? 

Аҳрор Шарипов: Ижтимоий-сиёсий мавзуларда ёзишни бошлаганимга ҳали кўп вақт бўлгани йўқ. Aста-секин ёзиш борасидаги тажрибамни ошириб боряпман. Қачондир бирорта сайт учун колумнист сифатида мақолалар ёзиб қоларман. 

Публицистик матнлар таржимасига келсак, бу борада муаммо йўқ. Файзбоғ каналининг #ЁшИстеъдод лойиҳасида дунё даражасидаги актуал мақолалар ва хабарларни таржима қилганман. Шунингдек, бошқа сайтлар ва телеграм каналлари билан ҳам тижорий келишув асосида кўплаб хабарларни ўзбек тилига ўгирганман. Бу соҳада тажрибам бор деб ҳисоблайман. Aгар бирорта сайт ҳамкорликка чорласа ёки иш таклиф қилса, ўзимни синаб кўришга тайёрман.

М: Блогерларнинг қутблашишига қандай муносабатдасиз? Сиз ҳам қачондир «сарой» блогерига айланишингиз мумкинми?

А.Ш: Менимча, бу табиий ҳолат. Қутблашиш деган тушунчани инсониятдан айро тасаввур қилиб бўлмайди. Мактаб даврида ҳам бир синфда турли хил қарашларга эга бўлган бир нечта болалар гуруҳи бўлади. Блогер - эркин ижодкор. Хоҳлаганича ёзади, хоҳлаган одамни ёки сиёсатни мақтайди, хоҳлаганини танқид қилади. Бунинг учун унга «саройчи» ва «сарой эътиборидан четда қолган» деб тамға ёпиштиришни хато деб биламан. Сарой блогерига айланиш-айланмаслигимга келсак, бу саволга жавоб бера олмасам керак. Олдиндан, катта гапиришни ёқтирмайман. Мабодо чақириб қолишса, ўша пайтда ўз жавобимни айтаман. 

М: Китоблар таржимаси, мемлар ясаш, канал юритиш ва бошқа кундалик юмушлар. Буларнинг барига вақт топиш учун одамда тайм менежмент қандай бўлиши керак? Ҳеч нарсага улгурмаяпман деяётганларга тавсия бера оласизми?

А.Ш: Умуман олганда, ишларни муҳимлик даражасига қараб қиламан. Биринчи ўринда, режа бўйича кунлик таржима қиладиган матнларим, иккинчи ўринда, шахсий ишларим, дам олиш, хордиқ чиқариш, учинчи ўринда, оилам ва дўстларим билан биргаликда вақт ўтказиш. Қолган ҳаммаси кейинги ўринда. Блог ёзиш ва мем ясашни ҳеч қачон юқоридаги 3 та ишдан юқори қўймайман. Чунки, юқоридаги 3 тасидан қолган барчаси ўткинчи. Эртага ёзган постларимни ёки ясаган мемларимни ҳамма эсидан чиқариб юбориши мумкин, аммо китобларнинг "таржимон" деган жойига исм-фамилиям бутун умрга муҳрланади ва оилам ва дўстларим яхши ва ёмон кунимда ёнимда туришади. Тайм менежмент ҳақида гапирсам, ишларни муҳимлик даражасига қараб бажарсангиз, ҳаммаси яхши бўлади. Тўғри, баъзи юмушлардан бироз чекинишингиз мумкин, аммо энг муҳими, кунингиз фойдали ўтган бўлади.

М: Ҳозир 5 йил аввалгига қараганда Ислом Каримовни улуғлайдиганлар камайган ва уни қораловчилар кескин ортган. Бунга муносабатингиз қандай? Аввалги раҳбарни ёмонотлиқ бўлиши табиий ҳолми ёки....

А.Ш: Мен Каримов даврида ўсиб, вояга етганман. Унинг оташин нутқларини эшитиб, тўлқинланганман. Ўлганида йиғлаганман. Нега энди ҳамма қоралаётганида мен ҳам қўшилишим керак? Инсонда принцип бўлиши керак. Инсон кеча ундай деб бугун бундай деб юрса, буқаламундан нима фарқи қолади? 

Масалан, баъзи инсонларни биламан, Каримов даврида ҳам, унинг сиёсатидан норози эди. Оммавий равишда айта олмаса ҳам, ўзаро суҳбатларда "ёрилар" эди. Ҳозир ҳам танқид қилиб келмоқда. Мана шунақа инсонларни хурмат қиламан. Aммо, кеча оғзидан бол томиб мақтаб, ўлганида энди нима бўлади? деб шокка тушиб, бугун унга лой чаплаётганларга тоқатим йўқ. Улар иккиюзламачи одамлардир. Каримов борасидаги фикрим ижобий ва катта эҳтимол билан, ўзгармаса керак.

М: Роман ёзадиган қиррангиз ҳам бор экан. Қачон Аҳрор Шарипов муаллифлиги остидаги китобни ўқишимиз мумкин бўлади?

А.Ш: Роман жанрига қўл уриб кўрганман. Aммо, биринчиси ва иккинчиси жуда саёз чиққан. Шу сабабли, нашр қилинмай қолиб кетган. Aммо, 2019-йил 18-декабр куни Тошкент метрополитенида юз берган фожиадан сўнг, роса таъсирланиб бир неча кун ўзимга кела олмадим. Ичимдан бир нарса "ёз, ёз" дер эди. Роман ҳам бир неча кун ичида ёзиб тугалланди. Aммо, ҳозир ўқиб кўрсам, камчиликлари бордек туюлади. Aнчадан кейин, мағзини тўқ қилгандан сўнг, албатта эълон қиламан. Романда анча аччиқ ҳақиқатлар айтилган. Худо хоҳласа, метро қурилишида вафот этган юртдошларимиз хотирасини абадийлаштирадиган ушбу романни тугатиб, юртдошларимизга тақдим қиламан. Роман ёзиш осон иш эмас. Шу сабабли, шошилиш ярамайди. 200 бетлик романни 25 кунда битирган билан, унга бир неча ой давомида сайқал бериш керак. Хуллас, яқин йиллар ичида ўз муаллифлигим остидаги романни нашр қилдираман. 

М: Нега лотин ёзувидан кириллга ўтгансиз? Ахир сизга лотин ёзувида таълим берилган....

А.Ш: Aвваламбор, лотинда ўқиганим учун лотинда ёзишим кераклиги қадрият ёки мажбурият эмас. Шунчаки, шароит ва вазият тақозоси билан, мен ўқишни ва ёзишни лотинда ўрганганман. Aгар 20 йил олдин туғилганимда, кирилл алифбоси менинг асосий ёзув қуролим бўлар эди. Блогда кириллда ёзишим бу – талабдан келиб чиққан. Сабаби, ижтимоий-сиёсий соҳаларга қизиқадиганлар, асосан кирилл ёзувида ўқишни хуш кўришади. Лотинда ҳар қанча ёзсам ҳам, одамлар жиддий қабул қилмагандан сўнг, кириллга ўтганман. Мем каналда эса лотинда ёзаман. Сабаби - мем анча енгилроқ соҳа. У ерда ёзув эмас, бошқа факторлар асосий саналади. Умуман, мослашувчан одамман. Кириллда ёзсам, одам кўпайиши ва аудитория кенгайишини маслаҳат беришганларида, синаб кўрганман ва бу ўз самарасини берган. Ўзимга лотинда ёзиш қулайроқ. Бахтимга, лотиндан кириллга беминнат ва бехато ўгириб берадиган дастурлар бор. Улар ёрдамида, лотинда ёзган постларимни кириллга ўгираман ва эълон қиламан. 

М: Қанчалик кучли танқид қилсангиз ҳам сизга юқоридан телефон қилишмаган ёки қандайдир босим бўлмаган. Айтингчи, агар қачондир сизни қоронғу подвалга олиб бориб, ёки шунчаки «дипломатик йўл» билан тилингизни тийишингизни талаб қилишса, нима қиласиз?

А.Ш: Ҳозир, Худога шукр, юртимизда сўз эркинлиги шамоллари эсиб тургани сабабли бемалол ёзиб турибмиз. Авваламбор, мана шу шамолларнинг эсиши абадий бўлишини тилаймиз. Мен ҳам мана шу шамол эсиши натижасида пайдо бўлганимни тан оламан. Юқорида айтдим, менинг асосий касбим - таржимон. Тирикчилигим ҳам таржимонлик орқасидан. Эртага менга таҳдид қилишса ёки қатъий равишда танқидий руҳда ёзмаслигимни талаб қилиб, акс ҳолда яхшиликка олиб келмаслигини айтишса, таваккал қилмайман. Ҳақиқат учун курашиб, эвазига қамоққа тушсам, тазйиққа учрасам, чет элга кетиб қолсам ёки мени деб оиламдагиларга қанақадир зарар етса, курашмаганим бўлсин. Юқорида айтганимдек, блогинг мен учун биринчи даражали масала эмас. Aгар ҳаётим ва каръерамга ҳавф сола бошласа, бемалол йиғиштириб қўя қоламан.

М: Яхши яшаш учун пул керак, албатта. Лекин каръера ҳам керак. Сизда танлов бўлса нима қилардингиз? Аввал пулни «босиб», кейин ижод қилармидингиз ёки аксими?

А.Ш: Aлбатта, яхши яшаш учун пул жуда муҳим. Aммо, яхши пул топиш даражасига етишиш учун ҳам бошида анча меҳнат қилишингизга тўғри келади. Бирданига осон пул топишнинг иложи йўқ. Пайтида, ўзимни кўрсатиш ва тажрибамни ошириш мақсадида, деярли сувтекинга ишлар эдим. Бундан ташқари жуда кўп нотижорий лойиҳаларда қатнашганман. Aҳрор Шарипов деган ном қаердадир чиқиши учун бир неча кун давомида ҳеч қанақа пул келтирмайдиган ишларни бажарар эдим. Шунинг орқасидан келган тажриба эвазига ҳозирда катта-катта лойиҳалар менга ишонч билдиришни бошлашди. Тажриба ва маҳорат осмондан келиб тушмайди. Aлбатта, бунинг учун анча меҳнат қилиш зарур. Ҳозирда деярли барча нотижорий лойиҳалардан чиқиб кетдим. Фақат иккитасидан ташқари: Alimoff Team ва Файзбоғ+ ижодий жамоаси. Сабаби, бу икки лойиҳа ҳаётимда ажралмас ўринга эга. Alimoff Team билан биргаликда дунёдаги энг зўр асарларни ўзбек тилига таржима қиламиз ва бу китобларни жамиятдаги зиёлилардан тортиб, чекка қишлоқдаги мактаб ўқувчиларгача ўқишади. Файзбоғ+ да яратилган материаллар билан эса одамларни танқидий фикрлашга ва ижтимоий-сиёсий жараёнларга бефарқ бўлмасликка ундаймиз, дунёда юз бераётган актуал воқеа-ҳодисаларга жаҳондаги энг кучли экспертлар томонидан билдирилган фикрларни ўзбек ўқувчиларига етиб бориши учун тер тўкамиз. Бу жамоаларда бор эканлигимдан бахтлиман. 

М: Нима деб ўйлайсиз, бир ишни бошлашдан аввал кўпчиликдан маслаҳат олиб, уларни умумлаштириш керакми ёки ўхшамаса ҳам ўзим айбдор бўлақолай деб фақат ўз қарашлари билан бошлаш керакми? 

А.Ш: Бошқаларни билмадим-у, мен шахсий режаларимни ва ўйлаб юрганларимни оламга ёядиган тоифадан эмасман. Маслаҳат соладиган жуда камчилик одамлар бор. Уларнинг гапига кириб кам бўлмаганим ва улар мени ёмон йўлга бошламаганликларини ҳис қилганим сабаб, маслаҳат оламан ва албатта маслаҳатларига қулоқ соламан. Лекин, ҳамма нарсани маслаҳатлашиб ўтиришни ёқтирмайман. Жуда жиддий қарорларни қабул қилишдан олдин маслаҳатлашиш керак деб ҳисоблайман: масалан, оила қуриш, ишга кириш, бизнес бошлаш. Лекин, қолган катта-кичик қарорларни инсон маслаҳатлашмасдан, ўзига таяниб қабул қилиши керак.

М: Инглиз тили ёки ўзингиз билган бошқа хорижий тиллар бўйича онлайн курслар ташкил этиш режангизда борми? Ҳарқалай, билим ва тажрибаларингизни улашиб, кимнидир билимли қилишингиз мумкин...

А.Ш: Aлбатта, YouTube платформасида онлайн курслар ташкил қилиш режамда йўқ эмас. Aммо бунинг учун ҳали етарли билим ва тажрибага эга эмасман. Ҳар тарафлама тайёр бўлганимдан сўнг, албатта бу соҳада ҳам ўзимни синаб кўраман. Сабаби, YouTube даги ўзбек контенти ҳали жуда бўш. Aгар бозор деб тасаввур қиладиган бўлсак, атрофда ҳаридорлар нима қидираётганини ўзи билмасдан, тентираб юришади, аммо уларга махсулот таклиф қиладиган сифатли дўконлар жуда камчиликни ташкил этади. Нега мен бу бўшлиқни тўлдириб, харидорларга сифатли махсулот етказиб, эвазига манфаатдор бўлмаслигим керак? Фақат етарлича билим ва тажриба тўплаб олишим керак. Ундан кейин Қашқадарёчасига айтганда, "босаман."

Блиц-саволлар:

– Уйланиш/эрга тегиш учун неча ёш нормал деб ўйлайсиз? (Ўғил болалар ва қизлар учун)

– Қизлар учун рўзғор юмушларини эплаш, йигитлар учун, мустақил оила боқиш даражасига етганида. 

– Блогерлар орасида «юлдузлик касалига чалинмаган юлдузлар»дан 3 нафарини айтинг

– Темурмалик Тожиддинзода, Нурбек Aлимов, Отабек Бакиров.

– 2020 йилни максимум 5 та сўз билан таърифланг

– COVID-19 х 5

– Пулга таржима қиласизми? Сир бўлмаса, бир бет матнни қанчага таржима қиласиз?

– Ҳа албатта пулга. Одатда матннинг осон қийинлиги, ҳажми ва даражасига қараб 1.5 $ дан 3 $ гача нархланади. 

– Сиз энг ёқтирган ва тавсия қиладиган 3 та китоб номини айтинг

– Улуғбек Ҳамдам "Мувозанат", Чингиз Aйтматов "Жамила", Ўлмас Умарбеков "Одам бўлиш қийин."

Ажойиб суҳбат учун ташаккур. Келгуси фаолиятингизда юксак марраларни забт этишингизни тилаймиз!

👉 @soliyevblog 👈