Инсон ресурсларини бошқариш — HR менежмент нима?

Инсон ресурсларини бошқариш (Human Resources Management - HRM, ёки оддийгина HR) ташкилотнинг шу ерда ишлайдиган одамларни ёллаш, бошқариш ва қўллаб-қувватлашга қаратилган ички сиёсати ёки ички комплекс функцияси ҳисобланиб, инсон фаолиятига таъсир қилувчи барча жараёнлар ва дастурлар HR нинг бир қисмидир.

Инсон ресурсларини бошқариш функциялари қуйидагиларни назарда тутади:

• Инсон ресурслари учун асосий масъулиятни ўз зиммасига олган шахс.
• Ходимларга бўлган талабларни аниқлаш.
• Муаммони таҳлил қилиш: мустақил пудратчилар хизматларидан фойдаланишга арзийдими ёки ўз ишчиларини ёллаши керакми?
• Ходимларни танлаш ва тайёрлаш.
• Ташкилот учун рақобатдош устунликни таъминловчи энг яхши ходимлар.
• Шахсий бренд ва ташкилот брендининг ташувчи энг яхши ходимлар.
• Ходимларга нафақа тўлаш бўйича мослаштирилган фаолият.
• Барча ходимларни меъёрлар ва кадрлар сиёсатига ўргатиш.
• Ташкилотда HRM сиёсатини яратиш ва юритиш.

HR нинг асосий стратегик функциялари корхона ва бизнес стратегиясини мувозанатлаш; ташкилот жараёнларининг реинжиниринги; ташкилот ходимлари билан ўзаро ахборот алоқаси, ўзгаришларни бошқаришдир. HR менежери ташкилий етакчилик ва бошқарув маданияти мониторинги учун жавобгар ҳисобланади. HR маконда фарқ қилиши мумкин бўлган бандлик ва меҳнат қонунларига риоя қилишни таъминлайди.

Инсон ресурсларини бошқариш тўртта тактик функцияга эга:

1.    Ходимлар билан таъминлаш.

2.    Ходимларни ўқитиш ва ривожлантириш.

3.    Мотивацияни бошқариш.

4.    Техник хизматлар.

Кадрлар таъминотига потенциал ходимларни интервью, иловалар, тармоқлар ва бошқалар орқали ишга танлаш ва ёллашни ўз ичига олади.

Ўргатиш ва ривожлантириш малакали ходимларни узлуксиз ривожлантириш жараёнидаги навбатдаги қадамдир. Мотивация ходимларнинг юқори маҳсулдорлигини таъминлаш калити ҳисобланади. Бу функция ишчиларга берилган имтиёзлар, фаолиятни баҳолаш ва мукофотларни ўз ичига олиши мумкин. Охирги функция - хизмат кўрсатиш - уларнинг садоқатини ва ташкилотга содиқлигини сақлашни ўз ичига олади.

HRM инсон ресурслари бўйича мутахассисларга янги ходимларни самарали тарзда ўқитиш имконини беради. Технология сифатида пайдо бўлган HRM энди илмий соҳа бўлиб, онтологик тавсифлардан фойдаланишни талаб қилади.

Инсон ресурслари бу - ташкилотда ишлайдиган малакали мутахассислардир. Инсон ресурсларини бошқариш аслида ходимларни бошқариш бўлиб, корхонанинг активлари бўлган ишчиларга эътибор беради. Шу муносабат билан бундай ходимлар баъзан инсон капитали деб аталади.

Таҳлиллар шуни кўрсатадики, умумий ва хусусий инсон салоҳиятини шакллантириш механизмлари етарли даражада ишлаб чиқилса, инсон капитали ва ресурслари даражаси ўсса, ташкилотнинг рақобатбардошлиги ортади.