Google ve Facebook Gibi Şirketler Bizi İnternette Nasıl Takip Ediyor ?

Google ve Facebook gibi birçok şirketin gerek bilgisiyarlarımızda gerek telefonlarımızda hemen hemen yaptığımız her hareketi takip edip izlediğini bilmeyen yok sanırım. Telefon ve Bilgisayar kullanan her insan bunun farkında. Eğer Facebook uygulamanızda elbise satan sayfalar arayıp bir süre sonra karşınıza gerek Google'de gereksede Facebook'da elbise reklamları çıkıyorsa herkes zaten takip edildiğinin farkındadır. İşin bize gerekli olan kısmı Facebook ve Google gibi şirketlerin bunu nasıl yaptığıdır. Maalesef insanımız bunun bilgisinde olmadığı için bundan kurtulmanın imkansıza yakın olduğunu zannediyor. Oysa bu konuda yapılacak kısa bir araştırma bize bazı ipuçları sağlayacaktır.

Aslında bunun ilk adımı Bilgisayar ve Telefonları kullanmaya başladığımızda başlıyor. Hemen hemen bir çok Telefonda veya Bilgisayarda belli şirketlerin uygulama veya programları kurulu olarak geliyor ve bunları değiştirme şansınız mevcut değil.

Bu uygulama ve Programların çoğuda sizi takip etmek için dizayn edilmiş yazılımlar oluyor.

Detaya inecek olursak herşeyden önce ilk olarak bilinmesi gerekilen şey Programlama veya Uygulama dediğimiz şeylerin hepsinin kodlardan meydana geliyor olmasıdır. Kod nedir diye soracak olursanız kodu bir İnsanın dnasına benzetebiliriz DNA sayesinde insan şekil alır ve büyür.Kod Programların dnası gibidir. Kodlar sayesinde bütün bir program veya uygulama şekil alır.

Kodlar sayesinde Uygulama ve Programlar şekil aldığı gibi gene kodlar sayesinde talimatlar yazdırılarak tabir yerindeyse uygulama ve programın eli ve ayağı , kulağı ve gözü oluşturulur.

Örnek bir Kod

Kodları ve ne işe yaradığını öğrendiğimize göre Internette nasıl izlendiğimizi anlamaya geçebiliriz.

Eğer bir internet sitesinde geziyorsanız her girdiğiniz sayfa adım adım takip altına alınır. Bunun sebebi o sayfada Google ve Facebook gibi şirketlerin izleyici kodlarının bulunmasındandır. Aslında bahsettiğimiz sitelerin sizi misal NyTimes sitesinde takip edebilmesinin asıl sebebi çok güçlü olmalarından veya ağınızı izliyor olmalarından değil girdiğimiz sitenin kullanıcılara daha iyi hizmet vermek ve siteye kaç kişinin girdiğini ne zaman girdiğini vb. bilgileri görebilmek için Google ve Facebook gibi hizmetleri kullanmasından ve o hizmeti sitenin kodları arasına gömmesinden kaynaklanıyor. Tabi bu iyi bir niyetle yapılsada bir süre sonra bu hizmet girdiğiniz her sitede sizi izleyen bir trafik canavarına dönüşüyor.

Misal buna bir örnek verecek olursak T.C Sağlık Bakanlığına ait E- Sağlık sitesini örnek verebiliriz. Tüm T.C vatandaşlarının sağlık bilgilerinin yer aldığı bir site ve sitede Google izleyicileri mevcut. Siteye girip sizden istenen bilgileri giriyorsunuz ve her girdiğiniz sayfada Google izleyicileri aktif şekilde çalışıyor Tüm sağlık verileriniz Google'ye emanet !

Devam edelim ÖSYM'nin Aday İşlemleri sayfasına giriyoruz siteye girer girmez bizi Telerik ve Ajax adında iki farklı izleyici karşılıyor ve incelememde her iki siteninde yurtdışı kaynaklı olduğunu gördüm ve Sadece ÖSYM'de kalması gereken bilgilerimiz başka kimselerde !

Devam edip Milli Savunma Bakanlığının sitesine giriyoruz ve bizi Google ve Twitter karşılıyor.

Düşünebiliyor musunuz bir ülkenin en önemli kurumlarından birinin internet adresinde Google ve Twitter var bu izleyiciler sitenin her tarafında !

Izleyiciler sadece sıradan insanları değil tüm devlet kurumlarınıda tehdit eden unsurlar. Çok açık bir şekilde devlete ait bir çok kurumun sitesi Google gibi şirketler tarafından sürekli olarak izleniyor, bu bir özgür ve bağımsız bir devletin özgürlüğünü ve bağımsızlığını tehdit etmez mi ?

Neyse konumuza devam edelim nereye gidersek gidelim sürekli olarak internet ortamında izleyiciler tarafından takip altındayız ve bu sitelere konulan izleyiciler tarafından sağlanıyor. Tüm şahsi bilgileriniz buna mesajlarınız, kredi kartı bilgileriniz, telefon numaralarınız vb. birçok şey dahil tümü bu izleyici şirketlerin elinde mevcut.

Peki bu iş sadece gezdiğimiz sitelerlemi sınırlı derseniz maalesef sadece bunlarla sınırlı değil kullanmış olduğumuz bir çok program veya uygulama gene sizi takip eden izleyicilerle dolu. Çok kullanılan bazı uygulamalardaki izleyicilere örnek verelim.

Whatsapp

Instagram

Canva- Resim Editörü

Bip - Mesajlaşma

Spotify - Müzik

Daha çok örnek vermek mümkün Play Store mağazasında Izleyici kullanmayan uygulama yok gibi nerdeyse. Ama ben daha derine inmek istiyorum uygulamalarda yer alan izleyicilerin çoğu ağ etkinliğinizi takip etmez bu uygulamayı play store koyan kimsenin izleyicilere verdiği izinlerle sınırlı olur. İzleyicilerin çoğu uygulamayı ne kadar sık kullanıp kullanmadığınız, en son ne zaman kullandığınız gibi teknik bilgiler taşırlar. Asıl kıyamet uygulamanın içerisinde yer alan kötü amaçlı komutlarda kopuyor. Eğer bir uygulamaya depolama izni vermişsseniz uygulama sizin uygulamanın kendisi ile paylaşmadığınız bilgilerede teknik olarak gene uygulamadaki kodların içinde yer alan farklı bir komutla ulaşabilir bunun için uygulamanın yeniden sizden izin istemesine gerek ilk başta izin vermeniz yetiyor. Eğer bir uygulamaya gene aynı mantıkla Kamera izni vermişseniz sizden habersiz uygulamın kodlarında yer alan farklı bir kod ile uygulama aralıklarla kameranızı kullananilir ve bunu anlamanız imkansıza yakındır.

Gene aynı uygulamaya Sd Karta yedeklemek için kişiler izni vermişsseniz uygulama kodlarında yer alan farklı bir komut ile kişilerinizi ağ üzerinden bir internet sitesine yollayabilir. Çünkü tüm bu işlemler sizin gözünüzün önünde değil uygulamanın içinde gerçekleşiyor.

Ve maalesef bu izleyici kodlar sadece uygulamalar ve sitelerde değil Telefon ve Bilgisayarlarımıza kurulu gelen işletim sistemlerindede mevcut. Yani siz uygulama ve Programlarınızı değiştirseniz bile İşletim sisteminiz üzerinden takip edilmeniz maalesef mümkün .

Peki bu noktada asıl soru şu ? Bundan Kurtulmak mümkün mü ? Bundan nasıl kurtulabiliriz ?

Bir sonraki yazımızda buna cevap arayacağız.