Gdy jest sama w domu wyciąga wibrusa

🛑 KLIKNIJ TUTAJ, ABY UZYSKAĆ WIĘCEJ INFORMACJI 👈🏻👈🏻👈🏻

Gdy jest sama w domu wyciąga wibrusa





Wejść



Rejestracja




1 TOŻSAMOŚĆ NA STYKU KULTUR Tom 3 Zbiór studiów Pod

LITEWSKI UNIWERSYTET EDUKOLOGICZNY
WYDZIAŁ FILOLOGICZNY
CENTRUM JĘZYKA POLSKIEGO, KULTURY I DYDAKTYKI
TOŻSAMOŚĆ
NA STYKU KULTUR
Tom 3
Zbiór studiów
Pod redakcją Ireny Masojć i Henryki Sokołowskiej
Wilno, 2016
1
UDK 316.7
To-179
Zbiór artykułów został omówiony na zebraniu Centrum Języka Polskiego,
Kultury i Dydaktyki w dniu 6 listopada 2015 r. (protokół nr 3) oraz posiedzeniu
Rady Wydziału Filologicznego Litewskiego Uniwersytetu Edukologicznego w dniu 9
listopada 2015 r. (protokół nr 10) i zatwierdzony do druku.
Redaktorzy:
Irena Masojć (Litewski Uniwersytet Edukologiczny)
Henryka Sokołowska (Litewski Uniwersytet Edukologiczny)
Recenzenci:
Prof. dr hab. Bogusław Skowronek (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie)
Doc. dr Mirosław Dawlewicz (Uniwersytet Wileński)
Projekt jest współfinansowany w ramach funduszy polonijnych Ministerstwa
Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej.
ISSN 2335-7061
ISBN 978-609-471-058-2
eISBN 978-609-471-059-9
© Irena Masojć, redaktor, 2016
© Henryka Sokołowska, redaktor, 2016
© Wydawnictwo Litewskiego Uniwersytetu
Edukologicznego, 2016
2
LIETUVOS EDUKOLOGIJOS UNIVERSITETAS
FILOLOGIJOS FAKULTETAS
LENKŲ KALBOS, KULTŪROS IR DIDAKTIKOS CENTRAS
TAPATYBĖ
KULTŪRŲ SANKIRTOJE
III tomas
Mokslinių straipsnių rinkinys
Parengė Irena Masoit ir Henrika Sokolovska
Vilnius, 2016
3
UDK 316.7
To-179
Mokslinių straipsnių rinkinys apsvarstytas Lietuvos edukologijos universiteto
Filologijos fakulteto Lenkų kalbos, kultūros ir didaktikos centro posėdyje 2015 m.
lapkričio 6 d. (protokolo Nr. 3), Lietuvos edukologijos universiteto Filologijos fakulteto tarybos posėdyje 2015 m. lapkričio 9 d. (protokolo Nr. 10) ir rekomenduotas
spausdinti.
Sudarytojos ir parengėjos:
Irena Masoit (Lietuvos edukologijos universitetas)
Henrika Sokolovska (Lietuvos edukologijos universitetas)
Recenzentai:
Prof. habil. dr. Bogusław Skowronek (Krokuvos pedagoginis universitetas)
Doc. dr. Miroslav Davlevič (Vilniaus universitetas)
Projektas iš dalies finansuojamas iš Lenkijos Respublikos užsienio reikalų ministerijos lėšų, skirtų užsienyje gyvenantiems lenkams.
ISSN 2335-7061
ISBN 978-609-471-058-2
eISBN 978-609-471-059-9
© Irena Masoit, sudarytoja, 2016
© Henrika Sokolovska, sudarytoja, 2016
© Lietuvos edukologijos universiteto
leidykla, 2016
4
SPIS TREŚCI / TURINYS
PRZEDMOWA............................................................................................................................. 9
PRATARMĖ............................................................................................................................... 13
I. WYRAZY TOŻSAMOŚCI W POGLĄDACH PISARZY I ICH TWÓRCZOŚCI
TAPATYBĖS RAIŠKA RAŠYTOJŲ PASAULĖŽIŪROJE IR JŲ KŪRYBOJE
Jarosław Ławski
LITWY ADAMA MICKIEWICZA......................................................................................... 17
ADOMO MICKEVIČIAUS LIETUVOS VIZIJOS
Anna Szawerna-Dyrszka
POGRANICZA KULTUROWE W ROZMOWACH Z CZESŁAWEM MIŁOSZEM...... 31
KULTŪRŲ PARIBIAI POKALBIUOSE SU ČESLOVU MILOŠU
Irena Fedorowicz
JAK TEN STATEK BEZ STERU…. TOŻSAMOŚĆ PROWINCJONALNEGO
ARTYSTY Z PRZEŁOMU XIX I XX WIEKU NA PRZYKŁADZIE LOSÓW
NIKODEMA ERAZMA IWANOWSKIEGO......................................................................... 42
KAIP TAS LAIVAS BE VAIRO… IŠ PROVINCIJOS KILUSIO XIX IR XX AMŽIŲ
MENININKO TAPATYBĖ (REMIANTIS NIKODEMO ERAZMO IVANAUSKO
GYVENIMO PAVYZDŽIU)
Людмила Ромащенко
УКРАИНО-ПОЛЬСКИЕ КОРНИ КОНСТАНТИНА ПАУСТОВСКОГО.................. 55
UKRAINIETIŠKI IR LENKIŠKI MOTYVAI KONSTANTINO PAUSTOVSKIO KŪRYBOJE
Piotr Borek
JERZEGO FICOWSKIEGO BADANIA NAD TOŻSAMOŚCIĄ ETNICZNĄ ROMÓW
W POLSCE ................................................................................................................................ 65
JEŽIO FICOVSKIO LENKIJOS ROMŲ ETNINĖS TAPATYBĖS TYRIMAI
Anna Janicka
POSTĘPOWY TRADYCJONALISTA. ZYGMUNTA GLOGERA OBRAZ KOBIETY.... 76
POZITYVUSIS TRADICIONALIZMAS. ZIGMUNTO GLIOGERIO XVIII-XIX a. MOTERS
PAVEIKSLAS
Andrzej Baranow
DZIENNIKI JAROSŁAWA IWASZKIEWICZA: DYSKURS TOŻSAMOŚCIOWY......... 92
JAROSLAVO IVAŠKEVIČIAUS DIENORAŠČIAI: TAPATYBĖS DISKURSAS
II. DZIEDZICTWO KULTUROWE I TRADYCJE W LITERATURZE POGRANICZA
KULTŪROS PAVELDAS IR TRADICIJOS PARIBIO LITERATŪROJE
Tadeusz Budrewicz
MYŚLIWY NA POGRANICZU (MIEJSCOWI I PRZYBYSZE)...................................... 107
MEDŽIOTOJAS PARIBYJE (VIETINIAI IR ATĖJŪNAI)
5
Halina Turkiewicz
WSPÓŁCZESNA POLSKA POEZJA WILEŃSZCZYZNY. KONTEKST LITEWSKI... 118
ŠIUOLAIKINĖ VILNIJOS LENKŲ POEZIJA. LIETUVIŠKASIS KONTEKSTAS
Teresa Dalecka
POWIEŚĆ KRISTINY SABALIAUSKAITĖ SILVA RERUM NA TLE LITEWSKIEJ
POWIEŚCI HISTORYCZNEJ................................................................................................ 133
KRISTINOS SABALIAUSKAITĖS ROMANAS SILVA RERUM LIETUVOS ISTORINIO
ROMANO FONE
Monika Pokorska-Iwaniuk
TOŻSAMOŚĆ I DZIEDZICTWO KULTUROWE WIDZIANE OCZAMI „DZIECI
GUŁAGU” W ZESŁANIOWEJ LITERATURZE LITEWSKIEJ OKRESU II WOJNY
ŚWIATOWEJ I POWOJENNEJ............................................................................................. 142
TAPATYBĖ IR KULTŪRINIS PAVELDAS „GULAGO VAIKŲ“ AKIMIS ANTROJO
PASAULINIO KARO IR POKARIO TREMTIES LITERATŪROJE
Krystyna Syrnicka
DUSZA Z CIAŁA WYLECIAŁA... RZECZ O NIEŚMIERTELNOŚCI MOTYWU
(NA PRZYKŁADZIE PIEŚNI POGRZEBOWYCH Z WILEŃSZCZYZNY).................. 158
SIELA IŠ KŪNO IŠSKRIDO... NEMIRTINGUMO MOTYVO TEMA (VILNIAUS KRAŠTO
LAIDOTUVIŲ GIESMIŲ PAVYZDYS)
Гендрик Петкевич
«ОТГОЛОСКИ» НАРОДНОЙ КОСМОЛОГИИ В ДЕТСКОЙ СРЕДЕ.................... 169
NACIONALINIO PASAULĖVAIZDŽIO ATSPINDŽIAI VAIKIŠKOJE PASAULĖJAUTOJE
III.RELACJE JĘZYKOWE NA POGRANICZU KULTUROWYM
KALBINIAI RYŠIAI KULTŪRŲ PARIBYJE
Hanna Burkhardt
PORÓWNANIA FRAZEMATYCZNE Z KOLOKATOREM ZOONIMICZNYM W
JĘZYKU NIEMIECKIM I POLSKIM ................................................................................. 183
FRAZEOLOGINIAI PALYGINIMAI SU ZOONIMAIS VOKIEČIŲ IR LENKŲ KALBOSE
Alicja Nagórko
FROMME POLEN, GOTTLOSE TSCHECHEN – STIMMEN DIE STEREOTYPE,
WENN MAN DAS SPRACHVERHALTEN UNTERSUCHT?......................................... 193
DIEVOBAIMINGI LENKAI, BEDIEVIAI ČEKAI – AR KALBOS UZUSO STEBĖJIMAI
PATVIRTINA ŠIŲ STEREOTIPŲ PATIKIMUMĄ?
Jana Raclavská, Urszula Kolberová
POLSKA FRAZEOLOGIA A WSPÓŁCZESNY UŻYTKOWNIK JĘZYKA................... 208
LENKŲ FRAZEOLOGIJA IR ŠIUOLAIKINIS KALBOS VARTOTOJAS
Barbara Dwilewicz
NAZWY SKLEPÓW W WILNIE.......................................................................................... 216
VILNIAUS PARDUOTUVIŲ PAVADINIMAI
6
Agnieszka Raszewska-Klimas
TOŻSAMOŚĆ SPOŁECZNA A JĘZYK POLSKIEJ MŁODZIEŻY GIMNAZJALNEJ... 226
SOCIALINĖ TAPATYBĖ IR LENKŲ PROGIMNAZIJŲ JAUNIMO KALBA
Henryka Sokołowska
SŁOWNICTWO UCZNIÓW: WYSTĘPOWANIE CZASOWNIKÓW W PISANYM
TEKŚCIE NARRACYJNYM .................................................................................................. 236
MOKINIŲ LEKSIKA: VEIKSMAŽODŽIAI RAŠYTINIUOSE PASAKOJIMO TIPO
TEKSTUOSE
Irena Masojć
JĘZYK POLSKICH PIEŚNI POGRZEBOWYCH NA WILEŃSZCZYŹNIE –
MIĘDZY POLSZCZYZNĄ OGÓLNĄ A REGIONALNĄ ................................................ 248
LIETUVOS LENKŲ LAIDOTUVIŲ GIESMIŲ KALBA: BENDRINIĖS KALBOS IR
REGIONINIO DIALEKTO SANKIRTOJE
Ewa Golachowska
KATOLICY NA BIAŁORUSI. TOŻSAMOŚĆ NA STYKU KULTUR............................. 262
BALTARUSIJOS KATALIKAI: TAPATYBĖ KULTŪRŲ SANKIRTOJE
Лилия Плыгавка
СОВРЕМЕННОЕ СОСТОЯНИЕ БЕЛОРУССКИХ ГОВОРОВ В ЛИТВЕ............... 275
BALTARUSIŲ ŠNEKTOS LIETUVOJE DABARTIS
IV.DIALOG MIĘDZYKULTUROWY W PROCESIE KSZTAŁTOWANIA
TOŻSAMOŚCI
TARPKULTŪRINIS DIALOGAS IR TAPATYBĖS FORMAVIMO PROCESAS
Zofia Budrewicz
POLONISTYKA REGIONALNA WOBEC PROBLEMÓW Z WIELO- I
MIĘDZYKULTUROWOŚCIĄ............................................................................................... 289
REGIONINĖ POLONISTIKA MULTI- IR TARPKULTŪRINIŲ PROBLEMŲ AKIVAIZDOJE
Maria Kwiatkowska-Ratajczak
O EDUKACJI REGIONALNEJ, PAMIĘCI AKTYWNEJ I NIEGENIALNEJ
TWÓRCZOŚCI........................................................................................................................ 304
APIE REGIONINĮ ŠVIETIMĄ, AKTYVIĄ ATMINTĮ IR NEGENIALIĄ KŪRYBĄ
Barbara Borowska
SPOTKANIA LUDOWYCH KULTUR EUROPEJSKICH NA ZIEMI JANA
KOCHANOWSKIEGO........................................................................................................... 314
EUROPOS TAUTŲ KULTŪRŲ SUSITIKIMAS JANO KOCHANOVSKIO ŽEMĖJE
Andrzej Wołodźko
NOWE MEDIA W ODKRYWANIU TOŻSAMOŚCI REGIONALNEJ ......................... 325
NAUJOJI ŽINIASKLAIDA, ATSKLEIDŽIANTI REGIONINĮ IDENTITETĄ
7
Maria Sienko
NOWOHUCKA TOŻSAMOŚĆ LIMINALNA, CZYLI O (RE)KONSTRUOWANIU
TOŻSAMOŚCI W TYGLU PRZEMIAN POLITYCZNO-EKONOMICZNYCH I
KULTUROWYCH................................................................................................................... 334
NAUJOSIOS HUTOS LIMINALINĖ TAPATYBĖ ARBA APIE TAPATYBĖS (RE)
KONSTRAVIMĄ POLITINIŲ, EKONOMINIŲ IR KULTŪRINIŲ PERMAINŲ TIGLYJE
Danuta Łazarska
KULTUROWY OBRAZ WILNA I WILEŃSZCZYZNY W ODBIORZE
UCZNIÓW Z KRAKOWA..................................................................................................... 347
KULTŪRINIS VILNIAUS IR VILNIAUS KRAŠTO VAIZDAS KROKUVOS MOKINIŲ
RECEPCIJOJE
Krzysztof Koc
INNOŚĆ A OBCOŚĆ. FOTOREPORTERSKIE FASCYNACJE
NIEPOZNAWALNOŚCIĄ ŚWIATA W KSIĄŻCE KRZYSZTOFA MILLERA
13 WOJEN I JEDNA................................................................................................................. 360
KITONIŠKUMAS IR SVETIMUMAS. FOTOREPORTERIO SUSIŽAVĖJIMAS
NEGALIMUMU PAŽINTI PASAULĮ KRZYSZTOFO MILLERIO KNYGOJE
13 WOJEN I JEDNA
Marek Melnyk
KALENDARZ JULIAŃSKI W PROCESIE DIALOGU
MIĘDZYWYZNANIOWEGO W DZIEJACH WIELKIEGO
KSIĘSTWA LITEWSKIEGO (KONIEC XVI WIEKU)........................................................ 372
JULIJAUS KALENDORIUS TARPRELIGINIAME DIALOGE LIETUVOS DIDŽIOSIOS
KUNIGAIKŠTYSTĖS ISTORIJOJE (XVI AMŽIAUS PABAIGA)
Emilia Janowska
KATOLICKO-PRAWOSŁAWNA LITERATURA POLEMICZNA WYDAWANA
W WILNIE W KOŃCU XVI I NA POCZĄTKU XVII WIEKU..................................... 382
VILNIAUS PRAVOSLAVŲ IR KATALIKŲ POLEMINĖ LITERATŪRA
XVI–XVII A. SANDŪROJE
V. DEBIUTY NAUKOWE
MOKSLINIAI DEBIUTAI
Lilia Szylińska
PORÓWNANIE PÓL ZNACZENIOWYCH KOBIETA / MOTERIS W JĘZYKACH
POLSKIM I LITEWSKIM....................................................................................................... 397
ŽODŽIO KOBIETA / MOTERIS SEMANTINIŲ LAUKŲ PALYGINIMAS LENKŲ IR
LIETUVIŲ KALBOSE
Petr Ligocký
O JĘZYKOWYM OBRAZIE PSA W CHŁOPACH WŁADYSŁAWA
STANISŁAWA REYMONTA................................................................................................. 412
APIE ŠUNS KALBINĮ ĮVAIZDĮ VLADISLAVO STANISLOVO REIMONTO
ROMANE VALSTIEČIAI
8
PRZEDMOWA
Teksty, prezentowane w trzecim tomie Tożsamość na styku kultur przygotowanym w Centrum Języka Polskiego, Kultury i Dydaktyki Litewskiego Uniwersytetu
Edukologicznego, kontynuują problematykę podejmowaną w dwu wcześniejszych
zbiorach studiów, pogłębiając poszczególne jej aspekty. Autorzy artykułów z problemów ogólnych – poszukiwania wyznaczników tożsamości i rozważań nad istotą
wielokulturowości we współczesnym świecie – punkt ciężkości przenoszą na analizę
języka i tekstów. Przegląd tekstów literackich i nieliterackich dostarcza wiedzy o
odrębności kulturowej grup społecznych oraz skłania do rozważań nad poczuciem
jedności kulturowej i przynależności wspólnotowej. Zarówno zderzenie różnych
języków, jak i obserwacja poszczególnych ich odmian społecznych utwierdza w
przekonaniu, że język pozostaje istotnym wyznacznikiem samoidentyfikacji, a
jednocześnie jej wyrazicielem. „Styk kultur” zatem rozumie się wieloaspektowo,
mając na uwadze nie tylko pogranicza etniczne, lecz również odziaływanie kultury
globalnej, narodowej i lokalnej, kultury wysokiej, popularnej i jej różnych subkultur.
Perspektywa filologiczna łączy się w niniejszej publikacji z istotną dla środowisk
ukierunkowanych dydaktycznie refleksją o wyzwaniach edukacji w nowych warunkach cywilizacyjno-kulturowych i konieczności nowego spojrzenia na kształtowanie
tożsamości młodzieży. Im bardziej ekspansywne i odczuwalne we wszystkich dziedzinach życia stają się współcześnie procesy globalizacji i unifikacji, tym wyraźniej
odczuwalna jest potrzeba zakorzenienia poprzez poszukiwanie i pielęgnowanie
wartości regionalnych oraz budowanie bliskich więzi międzyludzkich.
Książka składa się z pięciu części. Różnorodność ujęć badawczych i perspektyw
metodologicznych, które przybliżają autorzy reprezentujący różne ośrodki akademickie z 5 krajów (Litwa, Polska, Czechy, Niemcy i Ukraina), zasadniczo dotyczy kilku
głównych zagadnień, wokół których skupiają się artykuły umieszczone w czterech
pierwszych rozdziałach tomu. Nowością tej publikacji jest ostatnia część, w której
głos oddajemy najmłodszym adeptom nauki – studentom.
Rozdział I Wyrazy tożsamości w poglądach pisarzy i ich twórczości gromadzi
teksty, analizujące sądy twórców na temat tożsamości narodowej, etnicznej i
pokoleniowej. Otwierają go trzy teksty pokazujące postawy artystów, których
złożona samoidentyfikacja uwarunkowana była wielokulturową tradycją Wielkiego
Księstwa Litewskiego: Adama Mickiewicza (Jarosław Ławski), Czesława Miłosza
(Anna Szawerna-Dyrszka) i Nikodema Erazma Iwanowskiego (Irena Fedorowicz).
Kolejny artykuł odkrywa Czytelnikom ukraińskie i polskie korzenie znanego pisarza
rosyjskiego – Konstantego Paustowskiego (Ludmiła Romaszczenko). Prezentacja
9
dorobku najwybitniejszego polskiego cyganologa Jerzego Ficowskiego (Piotr Borek) uświadamia znaczenie jego badań dla przełamania tabu obejmującego kulturę
etnosu romskiego. Dwa inne teksty pokazują złożoną świadomość wybitnych przedstawicieli kultury polskiej – Zygmunta Glogera, który łączył poglądy Oświecenia,
romantyzmu i prądów ideowych II poł. XIX w. (Emilia Janowska) oraz Jarosława
Iwaszkiewicza, w którego Dziennikach odzwierciedlenie znalazł XX-wieczny dyskurs
tożsamościowy (Andrzej Baranow).
Różnorodne teksty literatury stały się obiektem studiów zebranych w rozdziale II
Dziedzictwo kulturowe i tradycje w literaturze pogranicza. Autorzy doszukują się w nich
składników w różny sposób eksponujących spotkanie kultur. Na warsztacie znalazły
się utwory zarówno polskie, jak i litewskie, a łączy wszystkie je to, że przeplatają
się w nich elementy różnych tradycji i kultur pogranicza. Opracowania zawierają
analizy dzieł różnych gatunków: Czytelnik m.in. może się zapoznać z poezją polską
na Wileńszczyźnie pod kątem występowania w niej motywów litewskich (Halina
Turkiewicz). Omówione są też powieści, np. wybrane polskie powieści o tematyce
myśliwskiej, w których przez role uczestników polowania badacz wyjaśnia symbolikę
kontaktu „kultury obcej i lokalnej” na pograniczach (Tadeusz Budrewicz). Natomiast
przedstawiona w innym artykule (Teresa Dalecka) powieść litewskiej autorki odsyła do wspólnej historii Litwy i Polski oraz do ciągle żywej tradycji. Wątek tradycji
przewija się we wszystkich kolejnych tekstach tego rozdziału. Artykuł Moniki
Pokorskiej-Iwaniuk na przykładzie litewskiej literatury zesłaniowej pokazuje, jak
ważne jest zachowanie tradycji, języka i kultury ojczystej, zwłaszcza w sytuacjach
ekstremalnych, dla ludzi różnych pokoleń, a szczególnie dzieci. Dwa kolejne teksty
(Krystyny Syrnickiej i Henryka Pietkiewicza) nawiązują do kultury ludowej, folkloru
i ciągle żywotnych motywów ludowych, wielokrotnie odradzających się w tekstach
tworzonych przez mieszkańców pogranicza.
W rozdziale III Relacje językowe na pograniczu kulturowym uwadze Czytelnika
polecamy teksty rozpatrujące języki w perspektywie kognitywnej i socjolingwistycznej. Pierwsze artykuły zostały oparte na analizie materiału słownikowego z
różnych języków (polskiego, czeskiego i niemieckiego). Jego konfrontacja pozwala
dostrzec nie tylko rozbieżności w językowym obrazie świata Polaków i Niemców
(Hanna Burkhardt), ale też pokonujący różnice kulturowe uniwersalizm pewnych
zjawisk językowych, którego dowodem są badania nad sekularyzacją leksyki religijnej
w języku Czechów i Polaków (Alicja Nagórko). Analiza polskich frazeologizmów z
komponentem pies (Jana Raclavská, Urszula Kolberová) pokazuje, jak utrwalone we
frazeologii stereotypy niekiedy znacznie oddalają się od rzeczywistości pozajęzykowej. Przedmiotem zainteresowania kolejnego tekstu stał się obszar onomastyki,
10
zawarte w nim omówienie litewskich nazw sklepów zaświadcza, że mimo lokalnej
specyfiki zasady nazwotwórcze w tej branży posługują się ogólnymi narzędziami
marketingowymi (Barbara Dwilewicz).
Pozostałe opracowania w tym rozdziale podejmują problematykę z zakresu socjolingwistyki, rozpatrują zagadnienie więzi języka i tożsamości. Pierwsze z nich pokazuje, jak do języka gimnazjalistów w wyniku fascynacji kulturą zachodnią przenikają
angielskie zapożyczenia i wzorce komunikacyjne (Agnieszka Raszewska-Klimas).
Wybiórcza analiza słownictwa uczniów polskich szkół Wileńszczyzny odzwierciedla
osobliwości językowe i problemy dydaktyczne wynikające z wielojęzyczności regionu (Henryka Sokołowska). Przegląd osobliwości językowych ujawniających się
w polskich pieśniach pogrzebowych na Wileńszczyźnie ukazuje złożoną postawę
użytkowników polszczyzny na Litwie wobec języka ojczystego (Irena Masojć). W
centrum zainteresowania dwu innych artykułów znalazła się zmiana funkcji socjokulturowych języka białoruskiego na Białorusi (Ewa Golachowska) oraz na Litwie
(Lilija Plygavka).
Rozdział IV Dialog międzykulturowy w procesie kształtowania tożsamości zawiera
teksty, skupiające sie na dynamice procesu kształtowania tożsamości. Jednym ze
środowisk stanowiących tożsamość jest oczywiście szkoła, a w niej miejsce szczególne przypada kształceniu polonistycznemu. To polonistyka szkolna przejmuje na
siebie znaczną część tej misji, gdyż dzięki kontaktowi z literaturą, sztuką i innymi
rodzajami pisarstwa uczniowie mogą kształtować postawy i włączać się do dialogu
między kulturami. Naczelne więc miejsce w tym rozdziale zajmują opracowania
dotyczące roli i możliwości edukacji polonistycznej w kształtowaniu tożsamości i
ukazywaniu form kontaktu między kulturami (Zofia Budrewicz, Maria Kwiatkowska-Ratajczak, Danuta Łazarska i Krzysztof Koc). Odkrywaniu tożsamości służą też
inne środowiska i formy uczestnictwa w kulturze. O różnych możliwościach sięgania
do tradycji i budowania tożsamości w nowej rzeczywistości mówią kolejne teksty
autorstwa Barbary Borowskiej, Andrzeja Wołodźki, Marii Sienko. Dwa ostatnie
artykuły w tym rozdziale odsłaniają nam zagadnienie dialogu międzykulturowego
w jeszcze jednym wymiarze: analizują w aspekcie historycznym skomplikowane
problemy porozumienia między wyznawcami religii katolickiej i prawosławnej w
Wilnie w XVI-XVII wieku.
Tom kończą dwa debiuty naukowe. Oba teksty studenckie ściśle nawiązują do
kręgu zagadnień tej publikacji. Jeden z nich stanowi próbę porównania na podstawie
materiału słownikowego językowego obrazu kobiety w języku polskim i litewskim
(Lilia Szylińska). Inny zaś artykuł dotyka zagadnień etnolingwistyki i językowego
obrazu świata w oparciu o tekst literacki (Petr Ligocký).
11
Oddając do rąk Czytelnika niniejszy zbiór studiów, wyrażamy nadzieję, że wciąż
odnawiające się spojrzenia na kwestię tożsamości przez pryzmat różny
Najlepszy lód Veroniki Rodriguez
Przyjemność drugiego stopnia
Niegrzeczna laska z wielkim zadem