بررسی «قوامیّت» و ارتباط آن با قضاوت زن
نویسنده: دکتر مختار ویسیمقدمه
در قرآن کریم و سنّت نبوی به طور صریح و روشن نصی در مورد عدم جواز قضاوت زن بیان نشده است؛ لیکن علما و فقها با برداشتی که از نصوص قرآن و سنّت دارندو استدلال به یک مجموعه دلائل عقلی برای جواز یا عدم جواز قضاوت زن، سه موضع را اتخاذ نموده و به سه گروه تقسیم میشوند. گروه اول که شامل جمهور علما است، قضاوت زن مطلقاً جایز نمیدانند؛ زیرا قضاوت نوعی ولایت عامه است و لذا، مرد بودن از مهمترین شروط قضاوت محسوب میشود. فقهای مالکی، شافعی، و حنبلی و تعدای از علمای حنفی میگویند؛ قضاوت زنان مطلقا جایز نیست. نظرگروه دوم مانند؛ ابن جریر طبری، ابن حزم و حسن بصری و برخی از علمای معاصر قضاوت زن در همهی امور را مطلقاً جایز میدانند. گروه سوم میگویند؛ قضاوت زنان فقط در مواردی جایز است که میتوانند شهادت بدهند. از نظر مذهب حنفی و بعضی از فقهای مالکی قضاوت زن در غیر از حدود و قصاص جایز است. مخالفان قضاوت زن برای بیان ممنوعیت قضاوت زن به چند آیه شریفه از قرآن کریم استناد میکنند اصلی ترین آیه که به آن استناد میکنند آیه قوامیّت است ذیلاً برداشت دو گروه از علمای مخالف و موافق قضاوت زن از این آیه را از نظر میگذرانیم: