@Enqelabrojava
🔳 نگاهی بر آثار اعادهٔ دادرسی حکم پخشان عزیزی
✍️ مسعد سلیتی / وکیل دادگستری
❑ #پخشان_عزیزی شهروند کوردتبار ایرانی است که به اتهام "بغی" در دادگاه انقلاب تهران به مجازات اعدام محکوم و این رای در دیوان عالی کشور تایید گردید.
❑ محکومیت خانم عزیزی به اعدام، واکنشهای اجتماعی سیاسی را به همراه داشته است. عموما پروندههای منتهی به اعدام به ویژه وقتی با اتهامات سیاسی - امنیتی همراه باشند، حساسیت اجتماعی بالایی دارند. در این پرونده جامعه دچار دوگانگی شده است؛ برخی حکم را عادلانه میدانند و برخی آن را سیاسی تلقی میکنند.
❑ اعادهٔ دادرسی یکی از نهادهای حقوقی است که در سیستمهای قضایی کشورهای مختلف به منظور اصلاح اشتباهات قضایی و احقاق حق به کار میرود. قانونگذار در ایران نیز علاوه بر اعادهٔ دادرسی خاص مذکور در مادهٔ ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری اعادهٔ دادرسی ویژهٔ رئیس قوهٔ قضاییه را بر اساس مادهٔ ۴۷۷ این قانون پذیرفته است که به رئیس این قوه اختیار داده اگر رأیی را خلاف بیّن شرع تشخیص دهد، دستور اعادهٔ دادرسی آن را صادر کند. این اختیار در پروندههایی که جنبههای سیاسی، اجتماعی یا امنیتی دارند، از اهمیت ویژهای برخوردار است.
❑ پذیرش اعادهٔ دادرسی از سوی رئیس قوهٔ قضاییه علاوه بر آثار تعلیقی، انتقالی و نسبی مبنی بر توقف حکم و رسیدگی به موارد نقض مورد ادعای خانم عزیزی از لحاظ حقوقی اجتماعی و بینالمللی و موقعیت دستگاه قضا نیز دارای نتایجی ایجابی خواهد بود.
❑ رئیس قوهٔ قضاییه با پذیرش اعادهٔ دادرسی پروندهٔ پخشان عزیزی، یک تصمیم استراتژیک اتخاذ مینماید که نه تنها ابهامات حقوقی را کاسته، بلکه جایگاه رئیس قوهٔ قضاییه به عنوان مدافع عدالت را با استفاده از اختیار قانونی مادهٔ ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری در بین نخبگان حقوقی و شهروندن ایرانی تقویت کرده و میتواند نشان دهد که قوهٔ قضاییه به اصول عدالت پایبند است.
❑ قبول اعادهٔ دادرسی و برگزاری دادگاه علنی و عادلانه، موجب تحقق دادرسی عادلانه و شفافیت قضایی شده و منجر به تقویت اعتماد عمومی به دستگاه قضایی خواهد شد. در شرایطی که بسیاری از احکام امنیتی و سیاسی با ابهام و نقد روبه رو هستند، یک روند شفاف و قانونی میتواند از گسترش بیاعتمادی نسبت به نظام قضایی جلوگیری کند.
❑ نحوهٔ برخورد سیستم قضایی با پروندههای حساس مانند پروندهٔ پخشان عزیزی میتواند تأثیر قابل توجهی بر افکار عمومی داشته باشد. پذیرش اعادهٔ دادرسی یقیناً بر افکار شهروندان ایرانی تأثیر مثبت گذاشته و مقبولیت دستگاه قضایی را نزد افکار عمومی ارتقاء داده و چهرهٔ موجه این دستگاه و محل امن اجرای عدالت واقعی و پناهگاه شهروندان را در ذهن آنان ترسیم خواهد کرد.
❑ کاهش تنشهای اجتماعی و جلوگیری از دو قطبی شدن جامعه یکی از آثار اعادهٔ دادرسی است. در پروندههایی مانند پخشان عزیزی که جامعه را در شرایط تحریم و فشار خارجی به دو گروه موافق و مخالف تقسیم کرده و انسجام داخلی از اهمیت بالایی برخوردار است، تصمیم رئیس قوه قضاییه برای اعادهٔ دادرسی میتواند فضای اجتماعی را آرام کند و مانع از افزایش شکاف میان مردم و حاکمیت شود.
❑ اعادهٔ دادرسی میتواند نشان دهندهٔ تلاش سیستم قضایی کشور برای رعایت استانداردهای بینالمللی در زمینهٔ حقوق بشر و دادرسی عادلانه باشد. این موضوع به ویژه در پروندههایی که مورد توجه جامعهٔ بینالمللی قرار گرفتهاند، اهمیت دارد. رسیدگی مجدد به این پرونده و ایجاد یک فرآیند قضایی شفاف، میتواند از فشارهای بینالمللی بکاهد و باعث بهبود وجههٔ کشور در زمینهٔ حقوق بشر شود.
❑ جامعه انتظار دارد وقتی احکام سنگینی مانند اعدام صادر میشود، روند محاکمه منصفانه علنی و مبتنی بر ادلهٔ قطعی باشد. پذیرش اعادهٔ دادرسی پروندهٔ پخشان عزیزی، علاوه بر اینکه این انتظار را محقق میکند، دارای آثار گستردهٔ مثبت خواهد بود که نه تنها به اصلاح اشتباهات قضایی کمک میکند، بلکه میتواند به تحقق دادرسی عادلانه و عدالت اجتماعی، افزایش اعتماد عمومی به سیستم قضایی و بهبود روابط بینالمللی نیز منجر شود، بنابراین اعادهٔ دادرسی دقیق و عادلانهٔ چنین پروندههایی از اهمیت بالایی برخوردار است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
❑ انقلابــــ روژآوا