Эссе Мен Шығарманың Айырмашылығы
Эссе Мен Шығарманың Айырмашылығы
Эссе талаптары және бағалау критерийлері халықаралық тәжірибелерге сүйене отырып, бірнеше дереккөздердегі мәліметтерді қарастырып, сараптап, талдап ұйғарылған қорытынды шешім бойынша құрастырылды.
Эссе дегеніміз (фр. тіл. essai -тәжірбие, лат.т. exagium – құрау ) – философиялық, әдеби, тарихи, публицистикалық, әлеуметтану, саяси және тағы басқа саладағы ғылыми емес, автордың жеке көзқарасын білдіретін прозалық мәтін.
Шығарма – оқушының туған халқының әдебиетінен алған білімін өз ойымен, дүниетанымдық көзқарасымен еркін ұштастыра отырып баяндайтын шығармашылық төл еңбегі. Оқушыдан көркем шығарманы өзіндік ой-пікірі, көзқарасы тұрғысында терең талдап пайымдауы, әсерлі, көркем тілмен жүйелі баяндауы талап етіледі.
Эссе – еркін композициялық құрылымға негізделген немесе көркем-публицистикалық жанрдың бір түрі
Шығарма – белгілі бір берілген тақырыпқа арналған, міндетті құрылымнан тұратын, тек пәндік білімге бағытталған шығармашылық жұмыс.
Эссе қатаң түрде жоспарға негізделуі міндетті емес.
Эссе жеке көзқарас, сараптама, дәлелдемелерге негізделеді.
Шығарма формасы оның түріне байланысты, көбінесе көркем мәтінді талдауға негізделеді.
Эссенің мақсаты – эссе жазушының өзіндік көзқарасын, сыни ойын жетілдіру, ұстанымын дәлелді бекіту үшін жан-жақты білім алып, ақпараттық қарулану, тақырыпты ашуда метатанымдық білігін тиімді қолдану, шығармашылық қабілетін шыңдау, ой жүйелілігін реттеу, жазу түрлеріне қарай жазу тәсілдерін таңдай біліп, эссе түріне қарай жазу стилін сақтау, ой жүйесінің бірізділігін сақтауда сөз оралымдарын тиімді қолдану, шығармашыл жазбаларда сөздік қорының байлығын дамыту, талдау жұмыстарында қажетті термин сөздерді тиімді қолдану.
Шығарманың мақсаты – жазылым тілін дамыту, логикалық ойлауды дамыту, шығармашылык, қиялды, нақты нәрсені еркін, қызықты түрде беруге ұластыру, әдебиетті іштей түсіне отырып, оның мәні мен құдіретті орнын өз дүниесінде көркемдеп бере алу.
Оқушылар берілген тақырыптардың ішінен 1-еуін таңдайды. Жазылған эссе жұмысы жалпы 20 балмен бағаланады. Оқушылар өздері таңдаған тақырып бойынша эссе көлемі 200 – 250 сөз болса, қазақ әдебиетінен тереңдетілген сыныптарда 250 – 300 сөзден тұратын эссе жазады. Оқушылар шимай парақты қолдана алады. Шимай парақты оқушы жұмыспен бірге тапсырады, бірақ тексерілмейді. Емтихан уақытында әдебиет хрестоматиясы, тақырыпқа қатысты көркем әдебиеттер, мақал-мәтел, қанатты сөздер кітаптары аудиторияға қойылады.
Қорытынды аттестаттау емтихан болғандықтан, жазба жұмысы академиялық эссе түрі бойынша жазылады. Академиялық эссе ұзақ және қысқа мерзімді қамтиды.
Зерттеу жұмыстарына ұзақ мерзімді академиялық эссе тән. Ұзақ мерзімді академиялық эссеге кеңейтілген эссе түрі жатады. Оқушы қызығушылығымен таңдап алған тақырыбына зерттеу жүргізеді. Зерттеу 1- 1,5 жыл мөлшерін қамтуы мүмкін.
Қысқа мерзімді академиялық эссе білім алушының оқыған, талдаған, сараптаған білімін бағалау үшін беріледі. Қысқа мерзімді академиялық эссе емтиханға бөлінген уақытта орындалады. Академиялық эссе кез келген пәндер: жаратылыс, гуманитарлық, тіл, әдебиет бойынша жазылады. Әр пән функционалдық міндетіне сәйкес білім алушының білім нәтижесін бағалауға бағыттайды. Ана тілі мен әдебиеті пәндерінің қорытынды аттестаттау емтиханында әдеби эссе жазады.
Әдеби эссе – эссе түрлерінің ішіндегі ең күрделісі. Ол жазылу мақсатына қарай әдеби-талдау эссе, әдеби-сыни эссе, әдеби-синтез эссе, әдеби-дәлелдеме эссе, әдеби-салыстырмалы эссе, әдеби-шығармашыл эссе болып бөлінеді. Әдеби эссенің әрбір түрінің жазу әдістері бар. Әдеби-талдау эссені туындыға талдау жасай отырып жазады. Әдеби-сыни эсседе автор көзқарасына, автор бейнесіне, автор үлесіне сыни көзқарасын, пікірін білдіріп жазады. Әдеби-синтез эсседе бір тақырыптың бірнеше туындыдағы көрінісін талдай келе, шешім шығарады. Шешіміне талдау жүргізе отырып, қорытындыға келеді. Әдеби-дәлелдеме эсседе ұстанымын көрсете отырып, аргументтер арқылы дәлелдеп жазады. Әдеби-салыстырмалы эсседе туындыны басқа туындымен және сол туындыдағы кейіпкерлерді, оқиға жайларын салыстыра отырып, талдап жазады. Әдеби-шығармашыл эсседе әдеби туындыдағы оқиғаны өз шығармашылығымен оқиға тудырып және кейіпкер рөліне еніп немесе оқиға уақытына, мекеніне түсіп, сезімін, ойын, жай-күйін баяндап, сипаттап, суреттеп жазады.
Әдеби эссенің әр түрінің мақсаты, жазылу ерекшеліктері бар. Мақсат, жазылу ерекшеліктері эссе тақырыптары арқылы айқындалады. Мысалы,
Роман-эпопеяда кейіпкер Қодар - жалғыз ұлы қайтыс болып, келіні Қамқамен, немересімен ғана қалған қауқарсыз жан. Елмен қатар көшуге күйі келмеген Қодардың ескі жұртта қалып қоюы туралы баяндала отырып, Қодар келінімен жақын қатынаста екендігі, сондықтан көшпей оңаша отырғандығы туралы да мәлімденген. Бұл іске Құнанбай ел билеуші би ретінде Қодар мен Қамқаға өлім жазасын кеседі. Автор Құнанбайдың бұл үкіміне қатысты романда қандай ой жеткізеді?
Романды оқи отырып, Қодар мен Қамқаны өмірден оздыру арқылы Құнанбай ішкі есебін жүзеге асыруға жол ашты. Құнанбайдың көп малына жайылымдық жер керек еді. Автордың Бөкенші, Борсақтың өз жеріне көшіп келген сәтін: «Жартастан бері Сүйіндіктердің қарсы алдында қалың жылқы ендеп, жайылып келеді. Ішінде жирені мен құласы көп, Құнанбай жылқысы», - деп баяндауынан Құнанбай Бөкенші, Борсақ жеріне олардан бұрын келіп, баса-көктеп жайлап алғаны жеткізіледі. Мұхтар Әуезов Құнанбайдың бұл әрекетін баяндай отырып, ел билеуші Құнанбайды қолындағы билікті өз мүддесіне жұмсайтын әділетсіз сұлтан ретінде көрсетеді.
Сонымен қоса, Бөкенші, Борсақтың өкініші де Қодар мен Қамқа өлімінің Құнанбайға ғана пайдалы болғанын ұғындырады. Романдағы «Арманда кетіпсің ғой, есіл ерім, Қодар-ай» - деген Сүйіндіктің өкінішті сөзі дәлел. Бөкенші, Борсақтың бармақ тістеуін автор қақпанға түскен қасқырлар сияқты елестетеді. Бұл сәтті автор тарапынан қарастырғанда, Қодар мен Қамқа өлімі - Құнанбайдың жерін кеңейту үшін ғана қолданған айласы деп есептеуге болады. Ой салатын тағы да басқа себептер бар.
Қодар мен Қамқа – жалғандық құрбаны. Автордың жеткізуі бойынша, Құнанбай ел арасындағы сөздерге ғана сүйенді. Ру басыларының жиынындағы Сүйіндік пен Құнанбай арасындағы қызу талқы, Қодардың: «Ақ, қарамды тексермедің бе, өңшең қан жұтқан қара бет?!», Қамысбайдан Қамқаның: «Жаным-ау, адам баласысың ғой... Осы айыбымыз не? Не қылмақсыңдар? Айтып өлтірсеңші?» - деген сөздер Құнанбай үкімінің адалдығына күмән тудырады. Сондықтан бұл үкім адал болды деп айту қиын.
Қорытындылай келе, Құнанбай шешімі арқылы автор қазақ еліндегі биліктің халық жайынан алыс болғанын көрсетті. Билік әділ болғанда ғана халыққа қызмет ете алады.
Роман-эпопеяда кейіпкер Қодар - жалғыз ұлы қайтыс болып, келіні Қамқамен, немересімен ғана қалған қауқарсыз жан.
Елмен қатар көшуге күйі келмеген Қодардың ескі жұртта қалып қоюы туралы баяндала отырып, Қодар келінімен жақын қатынаста екендігі, сондықтан көшпей оңаша отырғандығы туралы да мәлімдеген. Бұл іске Құнанбай ел билеуші ретінде Қодар мен Қамқаға өлім жазасын кеседі.
Автор Құнанбайдың бұл үкіміне қатысты романда қандай ой жеткізеді?
Романды оқи отырып, Қодар мен Қамқаны өмірден оздыру арқылы Құнанбай ішкі есебін жүзеге асыруға жол ашты.
Құнанбайдың көп малына жайылымдық жер керек еді. Автордың Бөкенші, Борсақтың өз жеріне көшіп келген сәтін:
«Жартастан бері Сүйіндіктердің қарсы алдында қалың жылқы ендеп, жайылып келеді. Ішінде жирені мен құласы көп, Құнанбай жылқысы»-
деп баяндауынан Құнанбай Бөкенші, Борсақ жеріне олардан бұрын келіп, баса-көктеп жайлап алған басқыншы сияқты жеткізіледі.
Мұхтар Әуезов Құнанбайдың бұл әрекетін баяндай отырып, ел билеуші Құнанбайды қолындағы билікті өз мүддесіне жұмсайтын әділетсіз сұлтан ретінде көрсетеді.
Сонымен қоса, (сөз оралымы) Бөкенші, Борсақтың өкініші де Қодар мен Қамқа өлімінің Құнанбайға ғана пайдалы болғанын ұғындырады.
Романдағы «Арманда кетіпсің ғой, есіл ерім, Қодар-ай» -
деген Сүйіндіктің өкінішті сөзі дәлел. Бөкенші, Борсақтың бармақ тістеуін автор қақпанға түскен қасқырлар сияқты елестетеді.
Бұл сәтті автор тарапынан қарастырғанда, Қодар мен Қамқа өлімі - Құнанбайдың жерін кеңейту үшін ғана қолданған айласы деп есептеуге болады.
Ой салатын тағы да басқа себептер бар.
Қодар мен Қамқа - жалғандық құрбаны.
Автордың жеткізуі бойынша, Құнанбай ел арасындағы сөздерге ғана сүйенді. Ру басыларының жиынындағы Сүйіндік пен Құнанбай арасындағы қызу талқы, Қодардың: «Ақ, қарамды тексермедің бе, өңшең қан жұтқан қара бет?!», Қамысбайдан Қамқаның: «Жаным-ау, адам баласысың ғой... Осы айбымыз не? Не қылмақсыңдар? Айтып өлтірсеңші?» -
деген сөздер Құнанбай үкімінің адалдығына күмән тудырады.
Сондықтан бұл үкім адал болды деп айту қиын.
Қорытындылай келе, Құнанбай шешімі арқылы автор қазақ еліндегі биліктің халық жайынан алыс болғанын көрсетті. Билік әділ болғанда ғана халыққа қызмет ете алады.
Қодар роман-эпопеяда жалғыз ұлы қайтыс болып, келіні мен немересін сүйеніш еткен қайғылы кейіпкер бейнесінде танылған. Ол ауыл-аймағы жайлауға көшкенде, қонысын аударуға күйі келмей ескі жұртта қалып қояды. Оның көшпей қалуы туралы ел арасында жағымсыз сөздер тарай баастайды. Келінімен жақын қатынаста болды деген айыппен Қодар мен Қамқаны өлтіру ұйғарылады. Менің ойымша, Құнанбай шешімі дұрыс.
Қодар мен Қамқаны өлтірмеске Құнанбайдың амалы болмады. Ру басыларының жиынында Сүйіндіктің сөзіне: «Тергесең, Қодар сұмдығын аңыз қып, көпке жайып әкеткен елді терге. ...Ел аузына қақпақ болып көрші», - деп шарасыздық танытып сөйлейді. Автор Құнанбай мен Сүйіндік арасындағы тайталас арқылы оқиғаның өріс жайып, шарықтап кеткендігін жеткізеді. Анық-қанығы айқындалмаса да, елге тыйым салу қажет. Сондықтан Құнанбай үкімінің өлім болуы шарасыздықтан туындаған.
Оған қоса, романнан тыс туындылар да шешімнің әділдігіне сендіреді. Бұған Ш.Құдайбердіұлының «Қодардың өлімі» поэмасында: «Ел бұзатын ерсі істі өршітпеске, дарға асып, таспен атқан өз ағасы» деген жолдар негіз болады. Ғалым Т.Жұртбайдың «Жетпіс жыл жұртын сүйіндірген сұлу сөз» мақаласында «Атасы мен келінінің арасындағы зинаны тыю үшін Құнанбай дала заңына сүйене отырып, оларды қоғамнан аластау туралы үкім шығарады. Екеуін дарға асып, болашақта басына жастардың келуі мүмкін деп қауіптеніп, опасыз оқиғадан ескерткіш қалмау үшін денелерін қара жерге де бермей, өртеп жіберген. Бірақ романда Қодар жазықсыз кедей ретінде суреттеліп, күнәсіз жандарды Құнанбай жер үшін өлімге қиған болып, өмірлік шындық көркемдік шындыққа айналып кете береді», - дейді. Бұл деректер оқиғаның растығына сендіреді. Сондықтан Құнанбайдың үкімімен келіспеуге негіз жоқ, оны ұрпақ болашағын ойлаған кемеңгер деп айтуға болады.
Қорытындылай келе, ақиқатқа негізделген жаза теріс өнеге қалдырмауды көздеген. Ұлт ұрпағының бұзылуының алдын алған қатал шешім – көреген жанның ісі. Бұл оқиға әрбір оқырманын түзу жолдан адаспауға тәрбиелейді.
Әдеби-дәлелдеме эссеге құрылымдық талдау
КІРІСПЕ
Тақырыпты түсіну сөйлемі:
Қодар роман-эпопеяда жалғыз ұлы қайтыс болып, келіні мен немересін сүйеніш еткен қайғылы кейіпкер бейнесінде танылған.
Ол ауыл-аймағы жайлауға көшкенде, қонысын аударуға күйі келмей ескі жұртта қалып қояды. Оның көшпей қалуы туралы ел арасында жағымсыз сөздер тарай баастайды. Келінімен жақын қатынаста болды деген айыппен Қодар мен Қамқаны өлтіру ұйғарылады.
Менің ойымша, Құнанбай шешімі дұрыс.
Қодар мен Қамқаны өлтірмеске Құнанбайдың амалы болмады деп шарасыздық танытып сөйлейді.
Ру басыларының жиынында Сүйіндіктің сөзіне:
«Тергесең, Қодар сұмдығын аңыз қып, көпке жайып әкеткен елді терге. ...Ел аузына қақпақ болып көрші», -
деп шарасыздық танытып сөйлейді. Автор Құнанбай мен Сүйіндік арасындағы тайталас арқылы оқиғаның өріс жайып, шарықтап кеткендігін жеткізеді. Анық-қанығы айқындалмаса да, елге тыйым салу қажет.
Сондықтан Құнанбай үкімінің өлім болуы шарасыздықтан туындаған.
Оған қоса, романнан тыс туындылар да шешімнің әділдігіне сендіреді.
Бұған Ш.Құдайбердіұлының «Қодардың өлімі» поэмасында: «Ел бұзатын ерсі істі өршітпеске, дарға асып, таспен атқан өз ағасы»...
Ғалым Т.Жұртбай «Жетпіс жыл жұртын сүйіндірген сұлу сөз» мақаласында «Атасы мен келінінің арасындағы зинаны тыю үшін Құнанбай дала заңына сүйене отырып, оларды қоғамнан аластау туралы үкім шығарады. Екеуін дарға асып, болашақта басына жастардың келуі мүмкін деп қауіптеніп, опасыз оқиғадан ескерткіш қалмау үшін денелерін қара жерге де бермей, өртеп жіберген. Бірақ романда Қодар жазықсыз кедей ретінде суреттеліп, күнәсіз жандарды Құнанбай жер үшін өлімге қиған болып, өмірлік шындық көркемдік шындыққа айналып кете береді», - дейді.
Талдау (анализ)
деген жолдар негіз болады. Бұл деректер оқиғаның растығына сендіреді.
Сондықтан Құнанбайдың үкімімен келіспеуге негіз жоқ, оны ұрпақ болашағын ойлаған кемеңгер деп айтуға болады.
Қорытындылай келе, ақиқатқа негізделген (тезиске оралу) жаза теріс өнеге қалдырмауды (негізгі бөлім абзацтарының түйіні) көздеген.
Бұл оқиға әрбір оқырманын түзу жолдан адаспауға тәрбиелейді.
тақырыпты өте жақсы түсінгенін көрсетеді; тақырыптан еш ауытқымайды;
тезисті(ұстаным, негізгі идея) тақырыпқа сәйкес өте жақсы қояды;
тезиске қатысты өте жақсы пікір білдіреді (сыни ой, көзқарас);
сыни пікіріне өте жақсы нақты дәлелдер (аргументтер) келтіреді;
анализ жасау үшін алған дәлелдерді, автор қолданған тәсілдерді өте жақсы талдайды;
әдеби терминдерді, деректерді өте орынды қолданады;
әдеби шығармаға өте жақсы сыни сараптама жасайды;
ойдың логикалық бірізділігін өте жақсы сақтайды;
өз талдауының, сараптауының түйінін өте жақсы қорытындылап, шешім ұсынады.
тақырыпты жақсы түсінгенін көрсетеді, тақырыптан ауытқымайды;
тезисті (ұстаным, негізгі идея) тақырыпқа сәйкес жақсы қояды;
тезиске қатысты жақсы пікір білдіреді(сыни ой, көзқарас);
сыни пікіріне нақты дәлелдерді (аргументтер) жақсы келтіреді;
анализ жасау үшін алған дәлелдерді, автор қолданған тәсілдерді жақсы талдайды;
әдеби терминдерді, деректерді орынды қолданады;
әдеби шығармаға сыни сараптаманы жақсы жасайды;
ойдың логикалық бірізділігін жақсы сақтайды;
өз талдауының, сараптауының түйінін жақсы қорытындылап, шешім ұсынады.
тақырыпты қанағаттанарлық деңгейде түсінгенін көрсетеді, тақырыптан біршама деңгейде ауытқиды;
тезисті(ұстаным, негізгі идея) тақырыпқа сәйкес қоюы әлсіз;
тезиске қатысты білдірген пікірі (сыни ой, көзқарас) әлсіз;
сыни пікіріне анализ жасау үшін алған дәлелдері (аргументтер) жеткіліксіз;
автор қолданған тәсілдерді, әдеби терминдерді, деректерді қолдануы өте аз;
әдеби шығармаға қанағаттанарлық деңгейде сыни сараптама жасайды;
ойдың логикалық бірізділігін қанағаттанарлық деңгейде сақтайды;
өз талдауының, сараптауының түйінін қанағаттанарлық деңгейде қорытындылап, шешім ұсынады.
тақырыпты шектеулі деңгейде түсінгенін көрсетеді, тақырыптан шектеулі деңгейде ауытқымайды;
тезисті (ұстаным, негізгі идея) тақырыпқа шектеулі деңгейде сәйкес қояды
тезиске қатысты шектеулі деңгейде пікір білдіреді (сыни ой, көзқарас) ;
сыни пікіріне шектеулі деңгейде дәлелдер (аргументтер) келтіреді;
анализ жасау үшін алған дәлелдерді, автор қолданған тәсілдерді шектеулі деңгейде талдайды;
әдеби терминдерді, деректерді шектеулі деңгейде орынды қолданады;
әдеби шығармаға шектеулі деңгейде сыни сараптама жасайды;
ойдың логикалық бірізділігін шектеулі деңгейде сақтайды;
өз талдауының, сараптауының түйінін шектеулі деңгейде қорытындылап, шешім ұсынады.
тақырыпты түсінуде ауытқығанын көрсетеді;
тезисті (ұстаным, негізгі идея) тақырыпқа сәйкес емес қояды;
тезиске қатысты тақырыпқа сәйкес келмейтін пікір білдіреді (сыни ой, көзқарас) ;
сыни пікіріне шектеулі деңгейде дәлелдер (аргументтер) келтіреді;
анализ жасау үшін алған дәлелдерді, автор қолданған тәсілдерді шектеулі деңгейде талдайды;
әдеби терминдерді, деректерді шектеулі деңгейде қолданады;
әдеби шығармаға шектеулі деңгейде сыни сараптама жасайды;
ойдың логикалық бірізділігін шектеулі деңгейде сақтайды;
өз талдауының, сараптауының түйінін шектеулі деңгейде қорытындылап, шешім ұсынады.
Оқушының эссе тақырыбын түсініп, тақырыпқа қатысты сыни ой білдіруі, оны нақты аргументтермен дәлелдей білуі бағаланады. Эссе барысында оқушы тақырыптан ауытқымауы керек. Сыни ой, талдаулары тезистегі негізгі идеяға, ұстанымға сәйкес болуы қажет. Анализ жасау үшін алған дәлелдерді, автор қолданған тәсілдерді түсініп талдай отырып, әдеби шығармаға сыни сараптама жасай білу дағдысы ескеріледі. Негізгі идеяға сәйкес ойдың логикалық бірізділігін сақтайды. Эссе бойынша өз талдауының, сараптауының түйінін қорытындылап, шешім ұсынады.
Эссе тақырыбына сәйкес жазу стилін (баяндау, дәлелдеу, сипаттау) таңдай білуі бағаланады. Стильге қатысты сөздерді, ойдың логикалық бірізділігін сақтау үшін қолданылатын сөз оралымдарын (шылау, қыстырма сөздер) орынды қолдануы қажет. Сөздік қоры бай және оны дәлдікпен, икемділікпен қолдана білуі керек. Оқырманға ерекше әсер беру мақсатымен көркем тіл құралдарын қолдануы керек. Грамматикалық жағынан сауатты жазуы қажет.
1) 11-сынып оқушылары 5-9-сыныптардағы әдебиет пәні бойынша
негізгі мектепті бітіру емтиханын тапсырғандары ескерілді;
2) 10,11-сыныптардағы әдебиет пәні қоғамдық-гуманитарлық және жаратылыстану-математика бағыттарына бөлінетіндігі назарға алынды;
3) Мектеп бағдарламасы бойынша 10,11-сыныптардағы әдебиет пәні қоғамдық-гуманитарлық және жаратылыстану-математика бағыттарына арналған оқулық пен хрестоматияда екі бағытқа да ортақ енгізілген авторлар мен олардың шығармалары ғана қамтылды.
Қазақ әдебиеті оқулығы, 10-сынып, ҚҒБ, С.Қирабаев, Ұ.Асыл, К.Құрманбай, С.Дүйсебаев, Б.Әрінова, «Мектеп» баспасы, 2014 жыл. Хрестоматия, З.Ахметов, Ұ.Асыл, «Мектеп» баспасы, 2014 жыл.
Хрестоматия, Қ.Алпысбаев, Ж.Сәметова, А.Далабаева, «Мектеп» баспасы, 2014 жыл.
2.Дулат Бабатайұлы, «Еспембет» поэмасы.
3.Шортанбай Қанайұлы, «Зар заман» өлеңі.
4. Сүйінбай Аронұлы, «Сүйінбай мен Қатағанның айтысы»
5. Қашаған Күржіманұлы, «Есқали сұпыға айтқаны», «Байларға»,
7. Мәшһүр Жүсіп Көпеев, «Ғибратнама», «Шайтанның саудасы» өлеңдері.
8. Ыбырай Алтынсарин, «Атымтай Жомарт» («Жомарт») әңгімесі.
9. А.Құнанбаев, «Жігіттер, ойын - арзан, күлкі - қымбат» өлеңі,
10. Шәкәрім Құдайбердиев, «Еңлік-Кебек» поэмасы.
12. Мұхит Мералыұлы, «Зәуреш», «Айнамкөз», «Дүние-ау» өлеңдері
13. Үкілі Ыбырай, «Қалдырған» өлеңі.
15. Мәди Бәпиұлы, «Қарқаралы», «Қаракесек» өлеңдері.
16. Біржан сал, «Ләйлім шырақ», «Теміртас» өлеңдері.
17. Ақан сері, «Асыл мен Жасық», «Жақсы мен Жаман», «Құлагер»
18. Әсет Найманбайұлы, «Салиха-Сәмен» поэмасы.
11-сынып бойынша:
Авторлары:
Қазақ әдебиеті оқулығы, 11-сынып, ҚҒБ, З.Қабдолов, С.Қирабаев, Х.Әдібаев, Б.Ыбырайым, Ұлықман Асыл, «Мектеп», 2015 жыл.
2.М.Дулатов, «Бақытсыз Жамал» романы.
3.М.Жұмабаев, «Толқын» өлеңі, «Қойлыбайдың қобызы» дастаны.
10.Қ.Аманжолов, «Ақын өлімі туралы аңыз» поэмасы.
11.Ж.Молдағалиев, «Мен - қазақпын» поэмасы.
12.С.Мәуленов, «Құлын», «Түбірлер» өлеңдері.
13.Т.Ахтанов, «Шырағың сөнбесін» романы.
14.Ә.Нұршайықов, «Ақиқат пен аңыз» роман-диалогі.
15.М.Мақатаев, «Ақ кимешек көрінсе» өлеңі, «Дариға-жүрек» поэмасы.
16.М.Шаханов, «Ғашықтық ғаламаты» өлеңі.
17.С.Жүнісов, «Заманай мен Аманай» повесі.
18.Қадыр Мырза Әли, «Өмірдің өзі қызық-ақ» өлеңі.
Оқу-әдістемелік құрал жазуда пайдаланылған дереккөздер:
Эссе мен шығарманың айырмашылығы
Учебно-методическое пособие (11 класс) на тему: Эссе
мақала мен эссенің айырмашылығы? - Школьные Знания.com
Эссе мен Шығарманың айырмашылығы!.. | «QAZENT» - новый...
Эссе жазу жалқаулықпен күресуге көмектеседі - Білімді Ел...
Объект Исследования В Диссертации Это
Прочтите Эссе
Функции Науки Реферат
Ссылки В Реферате По Госту
Организация И Технология Комиссионной Торговли Контрольная Работа