Эссе Дар Бораи Шахри Ман
Эссе Дар Бораи Шахри Ман
Главная / Маданият ва санъат / Шахри таърихии ХУЧАНД
Шоми Хучанд – Ошхонаи миллии ш. Душанбе
Бойгони
Select Month
October 2019
May 2019
April 2019
March 2019
February 2019
January 2019
December 2018
November 2018
October 2018
July 2018
June 2018
May 2018
April 2018
March 2018
February 2018
January 2018
December 2017
November 2017
October 2017
September 2017
August 2017
July 2017
June 2017
May 2017
April 2017
March 2017
February 2017
Шоми Хучанд – Ошхонаи миллии ш. Душанбе
Муаллифи сомона ANSOR | Тарроҳкунанда SORBON by uTema.ru
© Copyright 2017 сол, Ҳаммаи ҳуқуқҳо ҳифз шудаанд
16.12.2018
Маданият ва санъат
Comments Off on Шахри таърихии ХУЧАНД
531 Показы
ХУ Ч АНД , шахр ва вилояти таърихию маданиест дар водии Фаргона. Дар ибтидо хамчун бошишгохи буми ба вучуд омада, минбаъд ба махалли калони ахолинишин табдил ёфтааст. Дар асрхои 6—5 то м. дар касаба иншооти мудофиави — садди хоки буньёд гардид. Дар бораи Хучанди асрхои 4 —3 то м. муаррихони юнонию руми (Арриан, Квинт Курций Руф, Помпей Трог, Юстин, Гай Секунд ва диг.) маълумот додаанд. Бино ба маълумоти онхо Искандари Макдуни баъди забти Осиёи Миёна с. 329 то м. дар сохили д. Тананс (д. Сир) истехкоме сохта, ба он номи худро гузошт, ки бо номн Искандарияи Аксо машхур гардид. Алхол собит шудааст, ки Искандарияи Аксо дар вокеъ хам дар чои хамон бошишгохи буми ба вучуд омада будааст. Асрхои 6—8 дар натичаи вусъати шахр Xучанд симои худро тамоман тагйир дод: нимаи шаркии шахр ба кухандизи нав (масох. 8 га) табдил ёфт. Девори шарки, як нисфи девораи шимоли ва чануби шахри атика ба сифати тахкурсии девори кухандизи нав истифода бурда шуд, танхо девораи гарби он аз нав бунёд гардид.
Номи Xучанд бори аввал дар маъхазхои нимаи дуюми а. 7 ёд шудааст.
Хучанди ибтидои асрхои миёна аз кухандиз, шахристон ва работ иборат буда, иншооти мудофиави дошт. Бино ба маълумоти Ёкути Хамави Xучанд баробари Бухоро ва Самарканд ба билоди (вилояти) Хайтолиён дохил буд. Солхои 80 а. 7 Xучанд ба аввалин халаи дастаи арабхо дучор омад, вале онро мухофизони шахр зада гардонданд. Танхо дар ибт. а. 8 сарлашкари араб Кутайба ибни Муслим Хучандро ишгол карда тавонист. Хучандиён дар харакати сугдиён бар зидди хилофат (721—722) фаъолона иштирок карданд. Баъди пахши шуриш 3—7 хазор нафар сокинони Xучаню аз тарафи арабхо ба катл расонда шуданд.
Бино ба маълумоти маъхазхои чугрофи Xучанд дар асрхои 9—10 дар сохили чапи д. Сир ягона шадх и бузурге буд дорои кухандиз, шахристон ва работ. Касри хоким дар работ, махбас дар кухандиз, масчиди чомеъ дар шахристон вокеъ буда, вусъати шахр то 6—8 км мерасид. Xучанд серахолию сериморат буд, токзор ва богхои зиёд (дар атрофаш) дошт. Ибни Хавкал ва Мукаддаси зебои ва ободонии Хучандро басо таърифу тавсиф кардаанд. Шахри Xучанд дар асрхои 8—9 ба маркази вил. Хучанд табдил ёфт. Вилоят дар Чоч хамхудуд буд. Вилоят чандон калон набуд. Ба хайати он ба гайр аз ш. Хучанд ш. Канд ва шахрчаи Сомггор низ дохил мешуданд. Ш. Канд бори аввал ибт. а. 8 дар Хуччатхои Калъаи Муг ёдовар шудааст. Минбаъд он Канди бодом ном шрифт.
Дар хайати вил. Xучанд дехахои калону хурд бисёр буданд. Xучанд дар сари калонтарин роххои тичоратии байни вилоятхои Осиёи Миёна вокеъ гардида буд ва роххои асосии тичоратии Шарки Наздику Миёна ва Осиёи Шаркию Хитойро ба хам мепайваст. Захирахои калони маъдан ва х. к-и мутараккие дошт. Ва ин хама ба равнаки хунармандию тичорат ва пешравии иктисодию сиёсии кишвар мусоидат мекарданд. Вил. Xучанд дар асрхои 8—10 харчанд аввал ба хайати Хилофати араб ва давлати Тохириён, сипас давлати Сомониёи дохил бошад хам вохиди маъмури ва хокимнишин буд. Xучанд дар асрхои минбаъда боз хам таракки карда, ба яке аз калонтарин ва зеботарин шахрхои Осиёи Миёна ва Шарк табдил ёфт ва Тирози чахон ном гирифт. Худуди шахр аз хисоби ба шахристон дамрод карда шудани мавзеъхои Панчшанбе, Чоршанбе, махаллахои атрофи Хазрати Бобо, Тубахон, Кулолгарон, Пули Баланд, Таги Савр ва г. хеле васеъ гардид. Аммо кухандиз ва арк дар чои пештараашон боки монданд.
С. 1220 Xучанд дучори хучуми урдуи мугул шуд. Ахолии Xучанд бо сарварии Темурмалик бар зидди истилогарони ачнаби кахрамонона мубориза бурд. Мугулдо шахрро истило карда, ба хароба табдил доданд. Xучанд танхо дар ох. а. 13 аз нав ру ба таракки ниход.
Дар ибтидои а. 14 дар Xучанд бинокори авч гирифт. Дар кисми гарби шахр макбараи Тубахон, дар шим. шарки он макбараи Хазрати Бобо бино ёфтаанд. Ва дар ин чо минбаъд силсилаи меъморие ба вучуд омад, ки он гайр аз макбара (мазор) инчунин масчидхои наву кухна ва диг. бинохоро дар бар мегирифт. Дар асрхои 13—15 дар Панчшанбе ансамбли калони меъмории Шайх Муслихуддин ба вучуд омад.
Дар ибт. а. 18 дар ахди беки- Xучанд— Окбута як катор иншооти калони мудофиави (ду катор девори нави гафсу баланди бурчдори шахр, хандак, дашт дарвоза) сохта, кухнадиз тармим карда шуд.
Дар асрхои миёна шахр ва дехахои вил. Xучанд хеле таракки карданд. Шахри Конибодом ба яке аз марказхои калони хунарманди, х. к. ва тичорат табдил ёфт. Шахрчаи Сомгор низ, ки дар сари рохи Хучанду Фаргона вокеъ гардида буд, мавкеи калон дошт. Дар ин давра ахамияти дехаи калони Кистакуз афзуд. Дар асрхои 17—18 баъди ба вучуд омадани хонии Хуканду аморати Бухоро дар вил. Xучанд калъахои Махрам, Каракчикум, Гулакандоз, Хитойреза, инчунин дндбонгоххо (мас., бурчи Дехмой дар кухп Рухак ва г.) сохта шуданд, ки онхо ахолиро аз шабохуни душманон мухофизат мекарданд. Асрхои 10—13 дар Xучанд як зумра намояндагони илму маданият, ба монанди Абумахмуди Хучанди, намояндагони оли Хучанд, олими тиб Шайхурраиси Хучандч (шорехи «Ал-Конун»-и Ибни Сино), табиб Фахруддин Мухаммад ибни Абдуллатифи Хучанди, шоирон Хоча Зиёуддин ибни Хоча Чамолуддин Масъуди Хучанди, Мехситии Хучанди ба камол расидаанд. Асрхои 14—15 дар таърихи Xучаню олим ва адиби арабизабон Чалолуддин Абутохир Ахмад ибни Мухаммад ибни Ахрози Хучанди, муаллифи асари «Бустон-ул-атторин» Точии Хучанди, олими тиб Мухаммади Хучанди, шоирон Камоли Хучанди ва Собири Хучанди сахифахои дурахшон кушодаанд.
Дар асрхои 18—19 бисёр намояндагони маданият, шоирон Шухии Хучанди, Лисони Хучанди, Нозили Хучанди (4790—1876) ва Мухаммад Аминхочаи Кошиф дар Хучанд ба , воя расидаанд. Xучанд хусусан дар асрхои 18—19 вусъат ёфта, ба яке аз шахрхои калонтарини Осиёи Миёна мубаддал шуд. Масохати он такр. 719 га буда, кариб 200 кучаву тангкуча дошт. Такр. 150 махалла, ки дар онхо аксаран хунармандон мезистанд, дар ду дахаи шахр Калъаи Нав ва Раззок вокеъ гардида буданд.
Ба Россия хамрох карда шудани Xучанд (1866) дар тараккиёти минбаъдаи он ахамияти калон дошт. Коргарони фабрикаю заводхои Xучанд ва зиёиёни махалли бо сардории Тошхоча Асири, Содирхони Хофиз, Хочи Юсуф, Файёз, Фахрии Румони, Яъкуби Фаранг (1850—1924) ва диг. аввалин таргиботчиёни маданияти пешкадами рус дар Xучанд буданд.
Дар иктисодиёти Xучанд тагйиротхои кулли ба амал омад. Фабрикаю заводхои нав, банкхо ва диг. муассисахои капиталисти бино ёфтанд. Рохи охан то ш. Xучанд омад ва онро бо Россия пайваст. Xучанд ба маркази тахвил ва кашондани махсулоти хочагии кишлок, хусусан пахта, табдил ёфт. Симои шахр хам тагйир ёфт; дар тарафи шарки кухандоз махаллаи русинишин пайдо шуд.
Хусусан, ахолии шахри Xучанд босуръат афзуд. Агар аз руи бахисобгирии ; солхои 70 а. 19 дар ин чо 18 хаз. кас мезиста бошад, пас мувофики бакайдгирии с. 1897 шумораи он аз 30,1 с. 1916 ба 42 хаз. кас расид, ки 96% (40,1 хаз. наф.)-и онхо точикон буданд.
Мехнаткашони Xучанд дар ибт. а. 20 ба харакати революционии пролетари хамрох шуданд. Дар ин чо аввалин гуруххо ва ташкилотхои ибтидоии болшевики таъсис ёфтанд, ки онхо дар пахн намудани гояхои марксисти-ленини сахми калон гузоштанд.
Мехнаткашони шахри Xучанд с. 1916 дар Осиёи Миёна аввалин шуда зидди сиёсати мустамликадории хукумати подшохи шуриш бардоштанд. Xучанд ба маркази харакати революциони дар Точикистон мубаддал шуд. Баъди галабаи Революцияи Кабири Социалистии Октябр дар таърихи Xучанд давраи наве огоз ёфт. 9 янв. 1936 шахр ва вилоят Ленинобод ном гирифтанд.
Ад.: Айни С., Тирози чахон, Кулл., ч. 5, Д., 1963; Исследования по истории и культуре Ленинабада, Д., 1986; Ахбороти Академияи фанхои РСС Точикистон., серияи шаркшиноси, таърих, филология, 1986, № 2 (2); Абдуллазаде Х. Ф., Негмато в Н. Н.. Абу Махмуд Худжанди, Д., 1986.
САРИ, либоси миллии занони хинду. Сариро асосан аз матои 4,5—9 метр дарози, 1 метр пахнои …
Шахри таърихии ХУЧАНД – Таджикистан – Энциклопедия на...
# Эссе
Шахри ман - Мавҷи-Озод
Univer.tj. УСТОДИ АВВАЛИНИ МАН
ЭССЕ дар бораи Тоҷикистон — Нақли хаттӣ ба забони тоҷикӣ
Биология 5 Класс Сочинение Путешествие Внутрь Клетки
Титульный Лист Реферата Вгу
Программа Диссертации
Маленькие Рассказы Для Итогового Сочинения
Сочинение На Тему В Чем Причина Конфликтов