گزارش یک گفتگو

 دیالوگ واتساپی خانوادگی درباره چینی‌ها و کرونا !

جامعه نو: چند شب پیش فایل صوتی یک جوان ایرانی مقیم ووهان در بی بی سی پخش شدکه رفتار مردم چین را در زمینه بیماری کرونا به خوبی منعکس میکرد. برای من جالب بودو کامنت تفسیری کوتاهی در باره این فایل در گروه خانوادگی خودمان نوشتم. برادرزاده من جوابی در همان رابطه نوشت و من توضیح مجددی دادم.

مجموعه توضیحات بی ارتباط با انچه امروزها در خیلی از محافل مطرح میشود نیست.

فکر کردم بی مناسبت نباشد که دیالوگمان را با همان فرمت واتساپی و خانوادگی اش با مخاطبان جامعه ‌نو به اشتراک بگذارم.

 گزارش آن جوان ایرانی ساکن ووهان را6 ضمیمه کرده‌ام. جالب است ببینید.

فاروق: مدیریت نهادهای دولتی یک طرف، فرهنگ متعالی مردم چین هم یک طرف.

واللا ملت چین به هر مقام و مرتبه ای دست پیدا کنن حقشونه.

نگاه کنید چطوری این شخص ایرانی با افتخار از "شهر من" یاد میکنه!

خیلی جالبه که در این شهر ۱۱ میلیونی با این همه تعطیلی نه دستکش و ماسک کمیاب و گران شده نه مواد شوینده و مواد غذایی. میبینید که این ایرانی هیچ دغدعه ای از بابت دسترسی به مایحتاجش یا گران شدن انها نداره.

مقایسه کنید با دغدغه مردم ما از سیاست مسوولان که قفسه های فروشگاهها رو یک شبه خالی کرد.

برادرزاده: گذشته از این که این سیستم ردیابی و کنترل اجتماعی که چین طراحی و اعمال کرده و قابلیت اینو داره که خیلی از رفتارهای اجتماعی شهروندانش رو شبانه روز رصد کنه و بر مبنای اون بهشون امتیازاتی بده یا ازشون سلب کنه-در واقع تو یه حصار مجازی قرارشون بده- خیلی از طرفدارهای آزادی فردی و سیاست کاهش مداخله دولت در امور شهروندی رو سراسر دنیا نگران کرده، ولی به نظر می رسه که این سیستم برای کنترل کرونا هوشمند و کارآمد بوده و تک تک شهروند هارو به تبعیت بی چون و چرا از مقرراتی که در حمایت اونهاست کشونده و این چیزیه که این ایرانی ساکن چین رو یه حیرت و تحسین واداشته؛ حال آنکه چیزی که از چینی ها دستکم تا ۱۵ سال پیش در ذهن من بوده و حتی در گفت و‌گوهای روزمره مثلا مادرم می شنیدم این بود که فرهنگ و نزاکت مردم چین در قیاس با ژاپنی ها و اروپایی ها خیلی نازله. هرکس هم به چین سفر کرده باشه حتما صحنه تف انداختن چینی ها روی زمین رو بارها دیده، اونم نه تو فضای باز و چمن و کوچه که تو رستوران و فروشگاه!

اینکه فرهنگ والا و افتخار آمیز چینی ها به چشم عمو فاروق عزیزم میاد و قطعا به چشم دیگران و خودم هم، این تفکر رو بیشتر تقویت می کنه که فرهنگ هر ملتی رو بیشتر حاکمانش می پرورن و اخلاق و عادات نیک از بالا به پایین منتقل می شه، حالا پیشینه غرور آمیز فرهنگ پارسی و کوروش و اولین منشور حقوق بشر و یوتاب و آرتمیس هم در جیب تاریخت حمل کنی باز هم وقتی در اکنونت حاکمان، چندین پله و طبقه از مردم زمانه پایین تر باشن و بخوان مردم رو هم تا خود به زیر بکشن تا بهتر کنترلشون کنن، نمیشه به اصلاحات و تغییر اوضاع امید داشت، به چه چیزی باید دست بیازیم و‌ بر اون تمرکز کنیم برای نجات؟ واقعا نمی دونم!

فاروق: برادرزاده عزیز به نکات دقیقی در این کامنت توجه کرده که قابل تحسین است. ایشان خصوصا به موضوع تناسب رفتار اجتماعی با اخلاق زمامداران توجه کرده که نکته بسیار مهمی است. من با این نکته تا اندازه زیادی موافقم. از قدیم گفته اند: الناس علی دین ملوکهم. به نظر من این گزاره علیرغم سیاق ظاهری اش حکایت از تقلید مردم از حاکمان نمیکنه بلکه مبین ان است که مردم نسبت به رفتار حاکمان واکنش نشان میدهند. وقتی زمامداران روش استبدادی دارند مردم هم سعی میکنند تلافی کنند تا به حکومت ضربه بزنند. حتی ممکن است از راه آسیب به نهادهای حاکم و عدم اعتماد به ان به یکدیگر و خودشان هم صدمه بزنند. عکس ان هم درست است. وقتی اعتماد اجتماعی به حاکمان به حد اکثر برسد، رابطه متقابل و ایجابی به وجود می اید. پس رفتار زمامداران به صورت مستقیم و غیر مستقیم در رفتار مردم منعکس میشود. مصداق آن ضرب المثل، همین کنش و واکنشی است که مردم و زمامداران را به پیش گرفتن رویه و رویکردی مشابهی وامیدارد؛ خشونت در مقابل خشونت. در حقیقت اخلاق استبدادی به اخلاقی همه‌گیر تبدیل میشود. حاکمان هم از کره مریخ نمی ایند بلکه از درون همین جامعه استبدادزده پرورش می یابند و بدین سان دور باطل ادامه پیدا میکنه.

من شناخت درستی از گذشته و حال جامعه چین ندارم و قضاوتی در این خصوص نمیکنم. توصیفات متعددی از اخلاقیات "نازل" چینی ها بر سر زبانها است اما در عین حال میدانیم که چینی ها از قدیم مردم صنعتگری بودند و از مهارت های عجیبی برخوردار بودند. 

هیچ ملتی به پایه انان در ساختن ظروف چینی و نساجی و بافتن پارچه های ابریشمی نمیرسید. فراموش نکنیم که یک سر جاده ابریشم از چین آغاز میشه. هنر و نقاشی انان نیز از قدیم سرامد بوده. نقاشی مینیاتور ایرانی و ترکی و هندی هنوز هم تحت تاثیر سبک نقاشی چینی و زیبایی‌شناسی چینی است. حتی چشم شخصیتها در نقاشی مینیاتور ایرانی به مانند چینی ها تنگ است.

بنابر این چینی ها از گذشته هم هیچ کمبودی نسبت به دیگر اقوام نداشتند.

به نظر من جهش صنعتی فعلی چین جدا از ان گذشته پرمهارت انها نیست.

گزارش این جوان ایرانی ساکن ووهان تصویری کامل از تعامل مثبت و متقابل مردم چین با دولتشان را به نمایش میگذارد و من تا حد زیادی به ان باور دارم. درست است که نشانه هایی از کاربرد زور هم گزارش شده اما اغراق در ان ممکن است ساخته و پرداخته رسانه های غربی باشد که میانه خوشی با دولت "هنوز کمونیست" چین ندارن.

خلاصه آنکه ما در ارزیابی خودمان در باره چینی‌ها نباید به داده های سنتی و کلیشه ای اکتفا کنیم.

پایان دیالوگ واتساپی