ᅠᅠ

ᅠᅠ

Marhamah Study

Rasmiy nomi — Finlandiya Respublikasi
Mustaqillik sanasi — 1917 yil 6 dekabr (RSFSR)
Poytaxti — Xelsinki
Maydoni — 338 145 km2
Aholisi — 5 614 571 (2023 yil)
Boshqaruv shakli — parlamentar respublika
Prezident — Sauli Niistyo
Rasmiy tili — fin, shwed
Pul birligi — yevro

Mamlakatning ko'plab xorijiy tillardagi nomi Shvedcha Finlandiya ("ovchilar mamlakati" - qadimgi skandinav tilida “fin” - "ovchi" va shvedcha “land” - "yer, mamlakat") dan olingan. Qadimgi island tilida yozilgan Inglinga dostonida (XIII-asr) Finlandiya nomi tilga olinadi. Mamlakatning Finl tilidagi nomi - Suomidir. Ushbu nomning kelib chiqishi haqida bir nechta fikrlar mavjud: Taxminlarga ko'ra, bir vaqtlar Suomaa (fincha suo "botqoq", maa "yer"; so'zma-so'z: "botqoqlar mamlakati") deb nomlangan hudud mavjud edi. Boshqa fikrda aytilishicha, "Suomi" aslida "Sami" so‘zidan kelib chiqqan va u Fin qabilalari ushbu hududlarga ko‘chib kelishidan oldin yashagan qabilalarning nomi bo‘lgan.
Poytaxti — Xelsinki

Poytaxti — Xelsinki

Poytaxti — Xelsinki

Poytaxti — Xelsinki

Geografik joylashuvi. Finlandiya Yevropaning shimolida joylashgan. Quruqlikda u Shvetsiya (chegarasi 586 km), Norvegiya (chegarasi 716 km) va Rossiya (chegarasi 1265 km) bilan chegaradosh. Estoniya bilan dengiz chegarasi mavjud. Tashqi qirg'oq chizig'ining uzunligi 1100 km. Sohil chizigʻining uzunligi (orollarsiz) 46000 km. Sohil zonasida deyarli 81 000 orol mavjud. Finlandiyada 168 000 ga yaqin ko‘llar mavjud. Uning eng katta ko'li Saymaa Yevropadagi to'rtinchi yirik ko'ldir. Finlandiya geografiyasining katta qismi muzlik davrining natijasidir. Mamlakatning eng baland nuqtasi 1324 metr balandlikdagi Xalti cho‘qqisidir. O‘rmonlar Finlandiya hududining 76% ni tashkil qiladi.
Finlandiya Respublikasi bayrog'i
Tarixi. I asrning oxirlarida Estoniyadan kelgan finlar hozirgi Finlandiyaning janubiy hududida joylashishgan. 800-yillarga kelib finlar Kareliyagacha yetib borishadi va fin-ugor guruhiga mansub boshqa elatlar bilan aralashib ketishadi. Keyinroq mamlakat janubini vikinglar egallashadi. 1150-yilda Finlandiya to‘liq Shvetsiyaga qaram bo‘ladi. Shvetsiya Finlandiyaga xristianlikni olib keladi. 1809-yilda Finlandiya rus podshosi Aleksandr I tomonidan bosib olinadi. Avvaliga Finlandiya ma’lum avtonomiyaga ega bo‘ladi. XIX asrning oxirlarida Finlandiyada majburiy ruslashtirish siyosati amalga oshirila boshlaydi. Rossiyada inqilob amalga oshirilgach, Finlandiya mustaqillikka erishadi va qisqa muddatli monarxiyadan so‘ng mamlakat respublika deb e’lon qilinadi. Sovet-fin urushida Finlandiya mag‘lubiyatga uchraydi. Ikki o‘rtada tuzilgan sulhga ko‘ra Finlandiya Kareliya va Laplandiyadan ajraydi. 1960-yilda Finlandiya Skandinaviya davlatlarining umumiy bozoriga a’zo bo‘lgan. Finlandiya bilan O‘zbekiston Respublikasi o‘rtasida diplomatiya munosabatlari 1992-yilda o‘rnatilgan. Finlandiyaning NATOni qo‘llab-quvvatlashi 2022-yilda Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishidan so‘ng keskin oshdi. 2022 yil 17 may kuni Finlandiya parlamenti 188-8 ovoz bilan Finlandiyaning NATOga aʼzo boʻlishini qoʻllab-quvvatlashga qaror qildi. Finlandiya 2023-yil 4-aprelda NATOga aʼzo boʻldi.
Finlandiya Respublikasi gerbi
Iqtisodiyoti. 2022 yil XVF bergan ma'lumotlarga ko'ra, Finlandiya aholi jon boshiga nominal YaIM bo'yicha dunyoda 16-o'rinni egallaydi. Bundan tashqari, Finlandiya bepul ta'lim va universal sog'liqni saqlashni o'z ichiga olgan yaxshi rivojlangan ijtimoiy himoya tizimiga ega. Bu ko‘rsatgich uning iqtisodiy taraqqiy etgan davlatlardan biri ekanligining dalilidir. Xizmat ko'rsatish sohasi iqtisodiyotning eng yirik segmentini tashkil etib, YaIMning 66 foizini, ishlab chiqarish va qayta ishlash sanoati esa 31 foizni tashkil etadi. Birlamchi ishlab chiqarish iqtisodiyotning 2,9% ni tashkil qiladi. Ishlab chiqarish tashqi savdoga tegishli asosiy iqtisodiy tarmoqdir. Finlandiya 2023 yilgi Global Innovatsiyalar indeksida oltinchi o‘rinni egalladi.
Pul birligi — yevro
Davlat tuzilishi-parlamentar respublika. Hukumat boshlig‘i – prezident. Qonun chiqaruvchi hokimiyat bir palatali parlament-Eduskunta tomonidan amalga oshiriladi. Ma’muriy jihatdan mamlakat 19 maakunta (viloyat)ga bo‘linadi. 
Finlandiya

Manbalar: wikipedia.org / geografiya.uz
Tayyorladi: Imomov Xurshid / Marhamah Study buyurtmasi asosida!

BIZNING SAHIFALARIMIZ:
👉 TELEGRAM KANALGA KIRISH 👈
👉 MARHAMAH STUDY 👈
👉 FANLAR 👈

Report Page