3D учун қандай қандай комьютер бўлиши керак?

Хамма ДТларда система учун минимал ва тавсия этилган талаблар мавжуд. Шуни инобатга олиб система эффективлигининг проект мурраккаблигига таъсирига қараб компьютер конфигурацияларини кўриб чиқамиз. 

Таблицада параметрлар унумдорлигини 2021 йил биринчи-иккинчи квартали Ўзбекистондаги нарлари билан таққослаб тўртта вариантда кўриб чиқилди.

Албатта агар кичик бўлмаган проектлар учун оптималдан юқори вариантлар кўриб чиқилиши тавсия этилади.

Шартли равишда 8 миллион сўмдан бошлаб 3D графика ва катта хажмли маълумотлар билан ишловчи компьютерни йиғиш мумкин.

Ҳар бир эхтиёт қисмни танлаш бу алоҳида катта мавзу хисобланади. Сабаби иш эффективлигига таъсир қилувчи кўплаб факторлар мавжуд. Шунинг учун асосий эътибор қилиниши керак бўлган жихатларни кўриб чиқамиз.

Процессор (CPU):

Процессор - компьютернинг асоси хисобланади ва кўпинча айнан унга қараб қолган қисмлар танланади. Унинг нархи компьютер умумий қийматининг 1/4-1/5 қисмини ташкил қилади.

Мисол учун:

- бюджет 8 млн бўлганда процессор 1.5-2 млн атрофида

- бюджет 15 млн бўлганда процессор 2.2-3.75 млн атрофида

Процессорларни Intel и AMD компаниялари ишлаб чиқаради ва асосий эътиборимизни ишлаб чиқарилган йили, ядролар сони, логик потоклари ва частоталарига қаратишимиз керак.

Intel процессорлари ўзининг ички видеокарталари билан таъминланган, AMD эса йўқ, лекин унда нархга нисбатан иш унумдорлиги юқори. 3D графика билан ишлашда ички видеокарталар ожизлик қилади. Шу сабабли танлов харидорнинг ўзига боғлиқ.

Асосий плата (Mainboard/Motherboard):

Асосий плата танланган процессор билан мувофиқ келиши лозим, бунда чипсет ва сокет номига қаралади, баъдида ишлаб чиқарувчига ҳам, бир ҳил сокетдан фойдаланиш чипсет авлодини белгилайди. Кўпинча авлод алмашганда сокет ва чипсет ўзгаради ва процессор милан мувофиқлик йўқолади.

Баъзи холда янги авлод процессорлари билан мувофиқликни таъминлаш учун BIOS тизими янгиланиши (update) зарур ва бунинг учун сервис марказларига мурожат қилинади. Процессорлар мувофиқлик рўйхатини асосий плата ишлаб чиқарувчи расмий сайтида ҳам кўриш мумкин. Шу ўринда маълум процессорлар учун BIOS версияси ҳам кўрсатилади.

Эконом вариант учун арзон асосий плата ҳам ўзини яхши кўрсата олади. Бу ҳолда қиммат нархлисини кўзлаш яхши танлов эмас.

Асосийси DDR учун етарлича слот, турли хил интерфейслар мавжудлиги (мисол учун M.2) муҳим рол ўйнайди. Бошқа томондан олиб қаралганда хозирда янги авлод процессорлари билан мувофиқ платаларнинг кўпчилигида минимал талаблардаги ушбу интерфейслар ва слотлар мавжудбўлади. Қиммат ва арзон сегмент бир авлод платалари битта шинада ёки каналда тезлик жихатдан деярли фарқ қилмайди. Бу дегани агарда сизда қўлланилмаётган сокет/интерфейс бўлса демак сиз унга ортиқча харж қилган бўласиз.

Яна бир жихати кучли процессорлар учун плата танлашда қувватланиш системаси, қўшимча совитиш тизими мавжуд ёки йўқлигини ҳам инобатга олиш керак.

Видеокарта:

3D графикада ишлаш учун видеокарта жуда муҳим хисобланади. Чунки бу ерда асосий вазифа айнан график картага юкланади. Шу сабабли 3D графикада ишлаш учун йиғилган компьютерда видеокарта нархи умумий бюджетнинг 1/3 қисмига тўғри келади. Шу йўл билан компьютернинг умумий нархини хисоблаш мумкин. Агарда сиз 5 млн. сўмлик видеокарта олишни режалаштирган бўлсангиз демак сиз 15 млн йиғишингиз керак.

Видеокарта ишлаб чиқарувчилари AMD и NVidia компаниялари. Сўнги пайтларда компания видеокарталари нархлари иш унумдорлиги (производительность) билан бир бирига жуда яқин келмоқда. 2020 йилга қадар AMD видеокарталари GPU ёрдамида рендер қилувчи кўпгина дастурларни қўлламасди. Хозирда эса компания бу камчиликларни бартараф қилмоқда.

Видеокартани танлашда актуал авлод моделини танлаш керак, эски авлод моделлари нисбатан арзон бўлса ҳам тезда маънан эскириб, янги технологияларни қўламаслиги мумкин.

Оператив хотира:

Оператив хотира учун актуал стандарт хозирча DDR4 хисобланади. Бу асосий плата ва процессор характеристикасида кўрсатилади.

Энг муҳим аспект - хажм ва планкалар сони. Хозирги кундаги минимум хотира хажми 8 ГБ, профессионал йиғилмалар учун 16 ГБ дан юқориси талаб этилади. Иккита планка икки каналли режимда ишлашга имкон беради. Агарда сиз иккита 4 ГБ оператив хотира олган бўлсангиз ва сизда фақат иккита планка мавжуд бўлса, кейинчалик сиз хотирани тўлиқ алмаштирмасдан кенгайтиролмайсиз.

Яна бир муҳим кўрсатгич бу частота характеристикаси. Шу билан бирга шуни инобатга олиш керакки оператив хотирани overlocking яъни тезлаштириш оддий холат ва харқандай хотира характеристикаси доирасида тезлаша олади. Юқори характеристикали працессорлар ючун юқори частотали хотира олиш керак, паст характеристикали процессорлар учун юқори частотали оператив хотира олиш эса мантиқсизликдир.

Хотира:

Хотира - бу анъанавий қаттиқ диск HDD, ёки қаттиқ хотира SSD бўлиши мумкин. SSD хотира HDD га нисбатан анча тезкор ишлайди, лекин нархи ва хотира хажми нисбати бўйича анча юқори. Оператив тизим учун камида алоҳида 120 ГБ SSD хотира кўзлаган маъқул.

Имкон қадар эса оператив тизим учун 256 ГБ дан юқори SSD хотирасини кўзлаш керак. Агарда сиз барибир HDD да тўхталадиган бўлсангиз унда айланиш тезлиги 7200 rpm ва минимум 1 ТБ хотирасини олишингиз керак. Сабаби хозирда 500 ГБ билан 1 ТБ нархи деярли фарқ қилмайди.

Юқори унумдор бўлган компьютерлар учун эса M.2 форм-факторли SSD хотира олиниши ва асосий платада у учун жой борлигига амин бўлиш керак.

Қувватланиш блоги (Power Supply):

ПК даги барча қисмларга етарлича қувват бериш учун қувват блогини тўғри танлаш керак. Хисоб китобга эринчоқлар учун онлайн калькуляторлар мавжуд, мисол учун https://outervision.com/power-supply-calculator

Агарда сиз этектр токи тез кўтарилиб тушувчи жойда яшасангиз сифатли қувват блогини танлашингиз керак. Анашундагина блок питания бошқа қисмларнинг хавфсиз ишлашини таъминлаб бериши мумкин.

Қисқа қилиб юқорида келтирилган вариант бўйича танлаш мумкин.

Совитиш тизими (Cooler):

Процессор комплектида алоҳида совутигич бўлмаса уни алоҳида олишга тўғри келади. Cooler TDP яъни иссиқлик ажратиш характеристикаси бўйича танланади. Процессор ва Cooler TDP кўрсатгичи бир бирига мутаносиб бўлиши керак.

Корпус совитиш тизими учун қуйдагиларни кўришимиз мумкин: оддий горизонтал куллерлар, иссиқлик трубкали tower cooler ва суюқликли совитиш тизимлари.

Умуман олганда хозирги вазиятда биткоин бозори компьютер нархларига сезиларли таъсир қилди. Ишлаб чиқарувчиларнинг эса истеъмол талабини бажариш қобилияти етарлича даражада бўлмаяпти. Шу сабабли харид масаласини июль-август ойигача кечиктиришни ўйлаб кўриш зарур.