1.7.2. Бачадон бўйни раки

БАЧАДОН БЎЙНИ РАКИ – бачадонга кириш қисми раки.

Бачадон бўйни ракига бўлган қизиқишнинг сабаби шундаки у ледилар орасида учрайдиган раклар частотаси бўйича 3-ўринда туриб, асосан ўрта ёшда, яъни 35-55 ёшда учрайди.

Хистори

Унча кўп бўлмаган вақт олдин битта ақлли бобой бачадон бўйнида доимий папиллома вируси борлиги ва рак учрашини ўзаро боғлиқлигини аниқлагани учун Нобел олди. Икки йил ўтгач вирус персистенциясини камайтириш мақсадида папилломавирусга қарши вакцина ишлаб чиқилди.

Бу нима

Танишинг: бачадон бўйни раки, уларнинг айтишича доимий равишда аёлларни у билан қўрқитиб туришади.

Айтгача, бекорга қўрқитишмайди – ушбу касаллик кўп учрайди ва қўрқинчли: онкологик касалликлар бўйича ўлим рўйҳатида (аёллар орасида) иккинчи ўринда туради. Албатта 80% ўлим Африка ва Жанубий Америка ҳиссасига тўғри келади.

Эй қизча, бу сени ҳеч бўлмаса бир йилда бир марта гинекологга бориб, кўриниб туришга ундайдиган катта сабабдир. Айнан кўрикда ракни эрта аниқлаш мумкин. Ўз вақтида бўлмаган ҳолатлар бўлса – қачонки жинсий алоқа ёки ҳайз вақтида оғриқ бўлиши, ёки тушунарсиз қиндан қон келишидадир. Илтимос, ракни ўтказиб юборма, сени муаммоларсиз кесмаймиз.

Бу қандай ишлайди

Бачадон бўйни ракини гинекологларга Худо аёлларни қўрқитиш учун берган. Бу албатта яхши. Шундай айрим унчалик яхши бўлмаган ножўя таъсирлар чиқади.

Эрозия

"Барча рус аёлларида бачадон бўйни эрозияси бор", - Ғарб докторлари ҳазиллашишади.

Ажойиб совет докторлари фойдаси эрозияни кўришни, ҳеч кимга керак бўлмаган гипердиагностикани юзага келтиришади. Бу Ғарб тиббиётида йўқ ташҳис. Гинекологларга албатта маълум, эрозияни куйдиргани бачадон бўйни ракини камайтирмайди.

Аниқроқ айтадиган бўлсак, МКБ-10 да ташҳис бор. Бу эктопиянинг ифодаланган яллиғланиши, яраланиш, инфицирланиш билан кечиши, бу ҳолат жароҳатланиш, кимёвий ёки инфекция таъсирида юзага келиши айтиб ўтилган. Биз кўраётган бачадон бўйни ташқи бўғизи соҳасидаги гинекологлар эрозия деб баҳолайдиган ва куйдиришга ҳаракат қиладиган юмалоқ қизариш цилиндрик эпителийни нормал физиологик эктопияси саналади. Бу ҳолат норма саналиб, ҳеч қандай ВПЧ, рак ёки бошқа нарса билан боғлиқ эмас.

Энг кулгилиси "эрозия" сўзининг ўзи гинекологга қатнашга мажбур этгани учун кўпчилик аёлларнинг жонига теккан. Бундан нима келиб чиқади? Ўқишни давом эттир.

ВПЧни даволаш

Бу врачлар орасида янада кескинроқ ажралишга сабаб бўлади. Чунки:

1.      Одам папиллома вирусининг (ВПЧ) далилларга асосланган давоси йўқ.

2.      80% ҳолатда вирус 2 йил ичида организмдан ўзи чиқиб кетади. Шу сабабдан даволаш шарт эмас.

Қолган 20% аёллар эса ёки иммун етишмовчилиги билан оғрийди, ёки назоратсиз жинсий алоқаларга эга бўлиб, вирус қайта ва қайта тушаверади.

Бу ҳолатда худди мақоламиз мавзуси каби вирус шу аёл танасида умрбод қолади.

Доктор, менга нима бўлади?

Ҳаммаси яхши бўлади, фақат битта шарт билан: ҳар йили гинеколог кўригидан ўтинг.

Нега? Чунки у оддий кўрикни амалга оширади ва ажойиб юнон врачи Папаниколау номи билан аталадиган тест ўтказади: чўткача ёрдамида суртма олиб, атипик ҳужайралар бор ёки йўқлигини текширади.

Пап-тест ўтган асрнинг 50-йилларида ўйлаб топилган бўлиб, ўзи мавжуд вақт давомида бачадон бўйни ракини 70% гача камайишига сабаб бўлган. Албатта, бу камайиш ҳар йиллик кўрик стандарт бўлган мамлакатларда бўлди, сенинг давлатингда эмас.

Агар гинеколог барибир ҳам эрозияни даволашга ҳаракат қилса, албатта бунинг ўта зарурми ёки йўқ эканлигини сўранг. Суртмада атипик ҳужайралар борлиги эктопияни даволаш учун реал сабаб бўлиб саналади.

Қон кетиши

Ҳар қандай қон кетишлар, бунинг устига гинекологга бориш зарур бўлса – бу умуман навбатсиз ҳолат. Ёдда тутинг! Ҳар қандай қон кетишларга ҳафта, ҳатто икки кун чидаш мумкин эмас, мумкин эмас, мумкин эмас! Пастда мисоллар.

Тан олинган тарихлар, врачларнинг хотиралари....

Бемор аёл, 34 ёш, бассейнда ҳамшира, 2013 йилнинг май ойидан бошлаб қонли суркалмалар бор. 1.5 ой ўтиб пуллик гинекологга кўринган, гинекологик креслода кўрмаган, фақатгина трансвагинал УТТда текширган. Бачадон катталашиши аниқланган. Ригевидон тавсия қилинган. 2013 йилнинг сентябрида ишхонасидан қон кетиш сабабли шошилинч марказга олиб келинган. 2014 йил августда ҳолати бирдан ёмонлашиб, кучли оғриқ бўлган. Дюрогезик тавсия қилмоқчи бўлган вақтда сийдик тутилиши билан стационарга тушган. Сўзидан кундалик профилактик кўриклардан ўтади, гинеколог томонидан креслода кўрилмаган, қандайдир суртмалар олинган. Сўнгги марта 8 йил аввал гинеколог томонидан тўлиқ текширувлардан ўтказилган.

Яқинда дугонам билан юз берган! Феврал ойида Мексикага бордик, ўша ерда қон кетиш бошланди. Мен уни гинекологга юбордим. Лекин у кўрикка кирмади. Шу йилнинг май ойида чет элга бориш олдидан гинекологга учрашди. Ташҳис: 12 ҳафталик бачадон миомаси. Чарозетта тавсия қилди. Августда яна қабулга борди ва 20 ҳафталик миома аниқланди! Майга қадар 20 йил давомида у гинекологга кўринмаган!!! Шу ҳафтада операция бўлди. Биопсиянинг жавобини кутяпмиз.

Қариндошимга бир ой олдин бачадон бўйни раки ташҳиси қўйилди. Қўрқинч, нолиш, афсус. Ҳозир пойтахтга даволаниш учун кетган. 20 йил давомида гинекологга кўринмаган. Ҳар қалай ўзи эслагани шунча бўлди. Умид қиламизки натижа яхши бўлади, акс ҳолда...

Бемор В., 27 ёшда. Чарчоқ, норегуляр қон келишлар, бош оғриғига шикоят қилади. Гинеколог қабулида бўлганмисиз, деган саволга "саккиз йил олдин, қизимни туққанимда  "эрозия" дейишган эди". "Ақлинг борми, қани операцияга, ярим соатлик иш!" деган гапга "ишдан жавоб бермайди" деб жавоб берган. Бир йил аввал вафот этди. Ярим йиллик бизда, Москвада ва Исроилда даволанган. Лимфа тугунларига метастаз, ўпкага 30 дан ортиқ метастазлар берган. Натижада юрак кўтара олмай қолди.

Рўпарамда ёш аёл ўтирибди, қўрқинчли овозли. Мен терапевтнинг уйда кўриги, онкологик диспансердаги касаллик тарихидан кўчирма асосида қўйилган бачадон бўйни раки, 4-босқич ташҳиси асосида оғриқ қолидурувчи тавсия қилиб, ёзаётган эдим. Беморнинг ўзини қимирлатиб бўлмайди (транспортабел эмас). Қизи тинмай қайтариб айтяпти: уни ҳеч қаери оғримаяпти, ҳеч қаери. Маҳсус даволаниш нега буюрилмаганлигини тушунтириш учун тўғри сўзлар қидиришга ҳаракат қиляпман. У эса онаси икки ҳафтадан бери касаллигини, врачга дарров олиб борганлигини, бунга қадар фақатгина қон кетиши безовта қилганлигини айтяпти. 61 ёшлик онасида қон кетиш қачондан бери бўлаётганини сўрадим. Сўнгги 8 йил давомида. Бироқ гинекологга чиқмаган ва ҳеч қаери оғримаган.

Н., 34 ёш. Биринчи марта шу йилнинг баҳорида учрашдик. Оқарган, озғин ҳолда келди. Ишламайди, болалари йўқ, бирга яшайдиган кишиси бор. 2013 йилнинг ёшида шошилинч шифохонага жинсий йўлларидан қон кетиш билан тушган. Шу пайтдаёқ бачадон бўйни раки, 3-босқич, гистология бўйича ясси ҳужайрали рак ташҳиси қўйилган. Онкологик диспансерга, онкогинеколог кўригига йўлланма берилган. Бироқ у 14 йилнинг баҳорига қадар "таҳлилларни йиққан". Сўзига кўра қон кетиши тўхтамаган. 5 кун ичида зарур барча текширувлардан ўтказилди. Бироқ бу вақтга келиб жигарда метастаз ва оғир камқонлик аниқланган. Ногиронлик белгилаш бошланди. Паллиатив мақсадда бўлса ҳам нур терапияга олиш имкони борлигини аниқлаш учун онкодиспансерга юборилган. У ерда раҳми келди шекилли, 2 ҳафтадан кейинга навбатга қўйилган. Шу вақт давомида яшаш жойида камқонликни камайтириш учун гемотрансфузия тавсия қилинган. Гемотрансфузияни келишиб, ногиронлик олиб, сўнг ҳар қандай даволанишдан ва шифохонага боришдан бош тортган. Унинг таниши, бизнинг рўйхатхонада ишлайдиган ҳодим унга доим жой олиб қўйиб, бир неча марта қўнғироқ қилиб, келишини сўраган. Бу ҳол ўзи безор бўлганча бўлди. Кеча терапевт қўнғироқ қилиб, кабинетига киришимни ва бемор аёлни кўришимни сўради. Кирдим, менинг маҳбубам ўтирибди, кулранг-яшил тусда, хонани ўсма тўқималари емирилганида ажраладиган ҳид тутиб кетган. Дедим: қаерга йўқ бўлиб кетдинг? Бироқ ҳеч нарса чиқмади...

Фойдали маълумотлар манзили: https://t.me/OnlineDoctorUz