داروسازی که مرزهای علم را جابه‌جا می‌کند!
فایزر یکی از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین شرکت‌های داروسازی جهان است که در طیف گسترده‌ای از حوزه‌های دارویی و زیست‌فناوری فعالیت دارد. این حوزه‌ها شامل تحقیق، توسعه، تولید و توزیع داروها، واکسن‌ها و درمان‌های نوین در زمینه‌های مختلف پزشکی می‌شوند.
۱. داروهای درمانی (Pharmaceuticals)
الف) بیماری‌های قلبی-عروقی و متابولیک
فایزر در زمینه بیماری‌های قلبی-عروقی و متابولیک، داروهای متعددی برای کنترل فشار خون، کاهش کلسترول و پیشگیری از حوادث قلبی تولید کرده است. لیپیتور (Lipitor) یکی از مشهورترین داروهای این شرکت است که به‌عنوان یک استاتین برای کاهش کلسترول خون و پیشگیری از بیماری‌های قلبی استفاده می‌شود. نورواسک (Norvasc) نیز دارویی مؤثر برای کنترل فشار خون بالا و بیماری‌های عروق کرونر است. همچنین Eliquis، یک داروی ضدانعقاد، برای کاهش خطر سکته و ترومبوز در بیماران با مشکلات قلبی استفاده می‌شود.
ب) بیماری‌های عفونی و آنتی‌بیوتیک‌ها
فایزر یکی از پیشگامان تولید آنتی‌بیوتیک‌های مؤثر برای مبارزه با عفونت‌های مقاوم به دارو است. زووکس (Zyvox) یکی از آنتی‌بیوتیک‌های قدرتمند این شرکت است که برای درمان عفونت‌های ناشی از باکتری‌های مقاوم مانند استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی‌سیلین (MRSA) استفاده می‌شود. سلپرا (Sulperazon) نیز ترکیبی از سفتازیدیم و سولباکتام است که برای درمان عفونت‌های شدید تجویز می‌شود. همچنین داکسی‌سایکلین (Doxycycline) به‌عنوان یک آنتی‌بیوتیک وسیع‌الطیف برای درمان مالاریا و سایر عفونت‌های باکتریایی به کار می‌رود.
ج) بیماری‌های سیستم عصبی مرکزی (CNS)
فایزر در حوزه بیماری‌های مرتبط با سیستم عصبی مرکزی نیز داروهای متعددی را توسعه داده است. لیریکا (Lyrica) یک داروی مهم برای درمان صرع، دردهای عصبی و فیبرومیالژیا است که تأثیر قابل‌توجهی در کاهش دردهای ناشی از آسیب عصبی دارد. زولوفت (Zoloft) یکی از داروهای ضدافسردگی معروف این شرکت است که برای درمان افسردگی، اختلال اضطراب، اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) و PTSD تجویز می‌شود.
د) بیماری‌های خودایمنی و التهابی
فایزر در زمینه بیماری‌های خودایمنی و التهابی نیز محصولات نوآورانه‌ای ارائه داده است. سلجانز (Xeljanz) یک مهارکننده JAK است که برای درمان آرتریت روماتوئید، کولیت اولسراتیو و بیماری کرون به کار می‌رود. انبرل (Enbrel) نیز یک داروی بیولوژیکی است که برای درمان پسوریازیس و آرتریت پسوریاتیک استفاده می‌شود.
هـ) بیماری‌های نادر (Rare Diseases)
فایزر یکی از معدود شرکت‌هایی است که به درمان بیماری‌های نادر توجه دارد. Vyndaqel/Vyndamax برای درمان آمیلوئیدوز ترانس‌تیرتین، یک بیماری نادر ژنتیکی، توسعه یافته است. همچنین، وین‌کریستین (Vincristine) به‌عنوان داروی اصلی برای درمان برخی سرطان‌های کودکان از جمله لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL) استفاده می‌شود.
۲. واکسن‌ها (Vaccines)
فایزر یکی از رهبران جهانی در توسعه و تولید واکسن‌های پیشرفته است که در دو حوزه واکسن‌های ویروسی و باکتریایی فعالیت دارد.
الف) واکسن‌های ویروسی
یکی از برجسته‌ترین موفقیت‌های فایزر در زمینه واکسن، تولید واکسن کووید-۱۹ (Comirnaty - Pfizer-BioNTech COVID-19 Vaccine) بود که بر اساس فناوری mRNA توسعه یافت و نقش مهمی در کنترل همه‌گیری کرونا ایفا کرد. فایزر همچنین واکسن Abrysvo را برای پیشگیری از آنفولانزا و واکسن HEPLISAV-B را برای پیشگیری از هپاتیت B عرضه کرده است.
ب) واکسن‌های باکتریایی
یکی از مهم‌ترین واکسن‌های تولیدی فایزر Prevnar 13 20 است که از عفونت‌های ناشی از استرپتوکوک پنومونیه جلوگیری می‌کند. این واکسن نقش کلیدی در کاهش موارد پنومونی، مننژیت و سایر بیماری‌های ناشی از این باکتری دارد. همچنین، MenACWY (Nimenrix) برای پیشگیری از مننژیت باکتریایی توسعه یافته است.
۳. درمان‌های نوین (Innovative Therapies)
فایزر در توسعه درمان‌های پیشرفته مبتنی بر بیوتکنولوژی، ژن‌درمانی و ایمونوتراپی پیشرو است.
الف) داروهای بیوتکنولوژی و ژن‌درمانی
فایزر بر روی روش‌های نوین ژن‌درمانی کار می‌کند و داروهایی مانند Ngenla را که یک هورمون رشد نوترکیب است، توسعه داده است. همچنین، Giroctocogene fitelparvovec به‌عنوان یک روش ژن‌درمانی برای درمان هموفیلی A در حال بررسی است.
ب) درمان‌های سرطانی (Oncology)
یکی از مهم‌ترین داروهای فایزر در زمینه سرطان، Ibrance است که برای درمان سرطان سینه متاستاتیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، Braftovi + Mektovi به‌منظور درمان ملانوما و برخی دیگر از انواع سرطان‌ها و Lorbrena برای درمان سرطان ریه توسعه یافته‌اند.
۴. محصولات بیولوژیکی و ایمونوتراپی (Biopharmaceuticals Immunotherapies)
فایزر با تولید داروهای بیوسیمیلار مانند Ruxience (برای درمان لنفوم غیرهاجکین)، Zirabev (نسخه بیوسیمیلار آواستین) و Trazimera (برای سرطان پستان)، به بیماران این امکان را می‌دهد که به داروهای مؤثر با هزینه کمتر دسترسی پیدا کنند.
۵. داروهای عمومی و بیوسیمیلار (Generics Biosimilars)
فایزر نسخه‌های عمومی و بیوسیمیلار از داروهای کلیدی را تولید می‌کند تا درمان‌های ارزان‌تر و در دسترس‌تری را برای بیماران در سرتاسر جهان فراهم آورد.
۶. تحقیقات و توسعه (RD)
سرمایه‌گذاری در تحقیقات و توسعه یکی از بخش‌های کلیدی فایزر به شمار می‌آید. این شرکت در حوزه‌های ایمونولوژی، ژن‌درمانی، واکسن‌های جدید مبتنی بر mRNA و بهره‌گیری از هوش مصنوعی در کشف داروهای نوین، پیشرو است.
در حال حاضر، فایزر به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های داروسازی جهان، در زمینه‌های مختلف از جمله درمان بیماری‌های قلبی، سرطان، بیماری‌های عفونی، واکسن‌سازی و بیوتکنولوژی فعالیت دارد. این شرکت با تمرکز بر تحقیق و توسعه، همواره در حال نوآوری و ارائه راه‌حل‌های پیشرفته برای بهبود سلامت جهانی است.
•مسیحا عدالتی•