کلریناتور

کلریناتور

دستگاه کلرزن و یا کلریناتور  وسیله ای کاربردی برای گندزدایی و ضدعفونی کردن آب و فاضلاب است .با توجه به باکتری های موجود در آب و جلوگیری از رشد آنها و با توجه به مضرات فراوان آنها و ناقل بیماری های فراوان نیاز به نصب کلرزن یکی از اصلی ترین کارها در جلوگیری از رشد باکتریها و حذف آنها می باشد. در استخرهای شنا با توجه به آلودگی های ایجاد شده و با توجه به رشد قارچ ها باکترها و تشکیل جلبلگ که باعث کدورت و سبز شدن آب می شود. می بایست توسط کلرزن عمل کلرزنی انجام شود. چندین روش جهت حذف کلرزنی آب موجود است.

معمولا به شکل دائمی از کلر برای گندزدایی آب های شرب و حتی آب های مصرفی استفاده می شود و قوی ترین ماده ضدعفونی کننده در بازار به شمار می رود. دستگاه کلرزن  نیز به عنوان مجری این عمل شناخته می شود. کلریناتور وسیله ای است که با استفاده از آن کلر به آب اضافه می شود و با این کار عملیات گندزدایی و ضد عفونی کردن آب صورت می پذیرد. استفاده از کلر و کلرزن  به عنوان یک گندزدایی موثر جهت از بین بردن میکروارگانیسم های بیماریزا و نیز به عنوان یک اکسید کننده قوی از سابقه طولانی در صنعت آب برخوردار است. استفاده از کلر و یا به عبارتی کلرزن ی آب به دلیل سهولت کاربرد و پایین بودن نسبی هزینه آن در مقایسه با سایر گزینه ‌های گندزدایی آب هنوز هم معمول ترین روش در بیشتر کشورهای دنیا و بخصوص کشورهای در حال توسعه می‌باشد. این سیستم برای تصفیه دستگاه تصفیه آب صنعتی و پکیج تصفیه فاضلاب مهم است.

انواع دستگاه کلریناتور

کلریناتور مایع: کلریناتور مایع از از طریق پمپ تزریق با دوزینگ پمپ به آب کلر تزریق می شود. هیپوکلرید سدیم و کلسیم به حالت مایع بوده و برای تزریق این مواد به آب از هیپوکلریناتور استفاده می شود. تجهیزات ساخت دستگاه کلرزن  مایع از وسایل زیر استفاده می کند.

پمپ تزریق کلر

مخزن پلی اتیلن مطابق با آب مصرفی

گیربکس و الکتروموتور

شفت استیل یا فلزی با پوشاننده پلی اتیلن

تابلو برق تجهیز شده به تایمر اتوماتیک همزن

لوله کشی و اتصالات از جنس پی وی سی

شاسی فلزی با پوشش استیل ضد زنگ یا اپوکسی

کلرزن  گاز: در کلرزن  گازی در بدو شروع کلر در دمای بالا و فشار پایین به مایع و پس از آن بوسیله تبخیر کننده تبدیل به گاز می شود و در نهایت درون کپسول های مخصوصی که طراحی شده اند نگهداری شده و بوسیله پمپ جهت ضدعفونی و گندزدایی به درون آب تزریق می شود. تجهیزات ساخت دستگاه کلرزن گازی از وسایل زیر استفاده می کند.

دستگاه تزریق اتوماتیک دیواری به همراه دستگاه وکیوم

دستگاه انژکتور به همراه پوستر پمپ

دستگاه تعویض کننده و دستگاه آنالایزر جهت نشان دادن کلر باقی مانده در دستگاه کلرزن

تابلوی فرمان سیلندر گاز

سیستم دستگاه کلرزن  

کلریناتور مایع: در سیستم کلرزن  مایع به آب از طریق پمپ تزریق یا دوزینگ پمپ کلر تزریق می شود، هیدروکلرید سدیم و کلسیم به حالت مایع هستند و برای تزریق به آب از هیپوکلریناتور استفاده می شود که برای پکیج تصفیه فاضلاب مهم است.

کلرزن  گازی: در دستگاه کلریناتور گازی، ابتدا کلر تحت دمای بالا و فشار پایین به مایع و سپس بوسیله تبخیر کننده به گاز تبدیل می شود. گاز کلر درون کپسول مخصوص نگهداری می شود و بوسیله دوزینگ پمپ به سیستم برای ادامه روند ضدعفونی و میکروب زدایی آب تزریق می گردد و در نهایت انژکتور، گاز کلر را از طریق کپسول و با استفاده از کلریناتور به آب تزریق می نماید.

انواع کلرزن یا پکیج تزریق کلر

دستگاه های کلرزنی آب به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

کلرزن گازی که معروف به کلریناتور است.

کلرزن مایع که اصطلاحا به آن هیپوکلریناتور نیز گفته می شود. در این نوع کلرزن‌ها، هیپوکلریت کلسیم با آب مخلوط شده و محلول حاصل به آب تزریق می‌شود.

کلرزن مایع | هیپوکلریناتور

پرکلرین به فرمول شیمیایی هیپوکلریت کلسیم که معمولا 70% ان ماده موثر گندزدا و 30% مواد نگهدارنده آهک است به صورت پودر یا گرانول سفید رنگ در بازار وجود دارد. پودر پرکلرین را به میزان معین در مقدار آب معین حل میکنند تا شیر کلر مایع تهیه شود سپس این کلر مایع از طریق هیپو کلریناتور به سیستم خط انتقال تزریق می شود.

کلرزن گازی | کلریناتور

در کلرزن ی بصورت گازی در بدو شروع، کلر در دمای بالا و فشار پایین به مایع و پس از آن بوسیله تبخیر کننده تبدیل به گاز میشود و در نهایت درون کپسول های مخصوصی که طراحی شده اند نگهداری میشود. سپس به وسیله پمپ جهت ضد عفونی و گند زدایی به درون آب تزریق میشود.

موارد کاربرد کلرزن

جهت گندزدایی، میکروب زدایی و ضد عفونی آب

بمنظور کاهش آلایندگی (BOD) بعد از پکیج تصفیه فاضلاب

برای ضد عفونی و گند زدایی آب استخر

تزریق مواد ضد رسوب جهت جلوگیری از تشکیل رسوب درون چیلر ها و بویلر

تزریق مواد ضد رسوب به دستگاه تصفیه آب صنعتی

مزایای کلرزنی با کلریناتور

حضور باکتری و ویروس را به سطح ایمن کاهش می دهد.

پساب پکیج تصفیه فاضلاب شهرها و صنایع را گندزدایی می کند.

ارگانیسم های دریایی و رشد لجن را سیستم های تغذیه شده با آب دریا کنترل می کند.

گندزدایی آب و فاضلاب

باکتری ها و ویروس ها را تا حد بی خطر کاهش می دهد.

رشد موجودات دریایی و رشد لجن در آب را کنترل میکند.

فاضلاب و پساب های صنعتی و سیستم های خنک کننده آب را ضد عفونی میکند.

کاهش COD در هضم فاضلاب شناور و فیلترهای لجن.

سیانیدها و سایر مواد شیمیایی قابل اکسیداسیون را در فرایند تصفیه در دستگاه تصفیه آب صنعتی از بین میبرد.

کلرین با PH مناسب برای استخرها تولید میکند.

در دسترس بودن کلر.

دارا بودن اثر باقی‌مانده.

سهولت در کاربرد.

کلر نسبت به مواد گند زدا یا ضد عفونی کننده دیگر قیمت مناسب تری دارد.

تهیه کلر ساده تر از سایر مواد ضدعفونی کننده می باشد.

استفاده از دستگاه کلرزن  بسیار ساده می باشد و نیاز به اپراتور حرفه ای ندارد.

معایب کلرزنی در گندزدایی آب و فاضلاب

ماده ی شیمیایی زیان آور که ممکن است برای کارگران برای دستگاه تصفیه آب صنعتی و پکیج تصفیه فاضلاب و مردم عادی خطرناک باشد. بنابراین در هنگام استفاده از کلر اقدامات ایمنی سختگیرانه ای باید اتخاذ شود.

آهن و منیزیم و دیگر ترکیبات غیر آلی را اکسید می نماید.( با مصرف گندزدا)

آزادسازی ترکیبات آلی فرار از حوضچه های تماس کلر

در مقایسه با دیگر گندزداها به زمان ماند نسبتا طولانی تری نیاز است.

کلر ترکیبی در غلظت های اندکی برای ارگانیسم های کلیفرمی به کار می رود و در غیرفعال ساختن برخی ویروس ها، هاگ ها، کیست ها کم تر موثر است.

کلر انواع مختلفی از ترکیبات آلی را اکسید می نماید.

سمیت باقی مانده جریان خروجی تصفیه  در دستگاه تصفیه آب صنعتی و پکیج تصفیه فاضلاب شده باید در کلرزدایی کاهش یابد.

تشکیل تری هالومتان ها و دیگر DBP ها

عوامل مهم موثر در گندزدائی با کلر

در فرآیند گندزدایی آب با استفاده از تزریق کلر میزان استفاده از کلر طبق شرایط مختلف متغیر خواهد بود. در زیر به مهمترین این موارد اشاره شده است.

غلظت کلر : با بالا رفتن میزان غلظت کلر توان گندزدائی آن افزایش می یابد.

زمان تماس کلر با آب : با افزایش زمان تماس کلر با آب ، تاثیرگندزدائی کلر بیشتر میگردد. لذا به غلظت کلر کمتری نیاز می باشد.

PH آب: با افزایش PH آب تاثیرگندزدائی کلر کاهش خواهد یافت. در نتیجه به غلظت کلر بیشتری نیاز است.

دمای آب : با افزایش دمای آب ، تاثیر گندزدائی کلر بیشتر میگردد. بنابراین به غلطت کلر کمتری نیاز است .

مواد خارجی موجود در آب : با افزایش کدورت آب ( به دلیل امکان تماس کمتر کلر با میکرارگانیسمها ) تاثیر گندزدائی کلر کمتر می شود. لذا به غلظت کلر بیشتری نیاز می باشد.

کلرزن گازی چیست؟

همانطور که در بالا ذکر شد، افزودن گندزدا پس از تصفیه آب و فاضلاب ضروری است. این عملیات با دستگاهی به نام کلرزن گازی یا کلریناتور انجام می گیرد. توسط این دستگاه، کلر گازی شکل به عنوان ماده ضد عفونی کننده به سیال اضافه می گردد. از این طریق تمامی آلودگی های ثانویه نظیر جلبک ها و باکتری ها از بین می رود. این دستگاه متشکل از قطعاتی به شرح زیر می باشد:

وکیوم رگلاتور

اجکتور (انژکتور)

دوزینگ یا روتامتر

فیلتر گاز کلر

شیر فشار شکن

چنج آور (سوئیچ آور)

دتکتور (نشت یاب)

لوله نقره ای

کپسول گاز کلر

انواع کلرزن گازی

انواع دستگاه کلریناتور با توجه به نحوه کارکرد به دو دسته کلی زیر تقسیم می شوند. بدیهی است قیمت دستگاه کلریناتور در این دو مدل متفاوت است.

1.  کلرزن گازی ساده

مهم ترین اجزای تشکیل دهنده این مدل، کپسول گاز، انژکتور، وکیوم رگلاتور هستند. در این نوع، تنظیم میزان تزریق و تعویض کپسول کلر خالی با کپسول پر دستگاه توسط اپراتور انجام می گیرد که به تبع آن ممکن است در تزریق پیوسته کلر و یا میزان تزریق، اختلال و یا توقف پیش آید.

2.  کلرزن گازی اتوماتیک

این دسته از کلرزن، علاوه بر قطعات نامبرده بالا، آنالایزر، شیر برقی و چنج آور را نیز داراست. تفاوت آن با مدل ساده، در تزریق اتوماتیک و هوشمند میزان تزریق کلر با توجه به دبی آب و یا فاضلاب و یا میزان آلودگی و کلر خواهی آن است. همچنین با استفاده از چنج آور با استفاده از دو خط کپسول گاز کلر و وکیوم رگلاتور، به صورت خودکار و در صورت نیاز بین دو خط جابه جا می شود. به این مدل، سیستم کلرزنی اتوماتیک نیز گفته می شود.

کاربرد کلرزن گازی

کاربرد اصلی این وسیله، در دستگاه کلرزنی آب آشامیدنی یا فاضلاب است. استفاده از این تجهیزات کلرزنی، برای موارد زیر می باشد.

·        از بین بردن بیو ارگانیسم ها

·        کنترل میزان و بوی H2S

·        از بین بردن لجن فله

·        کنترل فوم

·        اکسیداسیون آمونیاک

·        کاهشBOD

·        ضدعفونی و سفید کردن آب

مزایا و معایب کلرزن گازی

از جمله مهمترین مزایای استفاده از این مدل کلرزن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

·        عدم تولید هیچ ترکیب اضافی و یا تولید رسوب در آب یا فاضلاب

·        اطمینان از گندزدایی سیال مورد نظر

·        قابل تنظیم برای مقدار تزریق گاز کلر

·        امکان عملکرد اتومات آن از طریق افزودن ادوات جانبی

·        مقرون به صرفه نسبت به سایر روشهای کلرزنی

·        هزینه مصرفی پایین

معایب این دستگاه های کلریناتور نیز به قرار زیر می باشد.

·        هزینه اولیه بالا

·        خطر مسمومیت در صورت بروز نشتی

·        نیاز به اپراتور آموزش دیده و حرفه ای