کشتارگاه اقتصاد؛ سلاخی انسانیت
هادی نجف؛ کارشناس آکادمی هوش مالی
به بهانه تماشای فیلم «کشتارگاه» با عینک سواد مالی
«کشتارگاه» به کارگردانی عباس امینی در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر اکران شد و داستان کشتارگاهی را به تصویر کشید که درآمد اصلی آن قاچاق گوسفند به عراق و خرید و فروش غیرقانونی دلار بود. هرچند گره اصلی فیلم، قتل و مخفی کردن جنازه‌ها بود؛ اما یک مسئله مهم اقتصادی را دستمایه داستان قرار داده است. کسب درآمد از راه‌هایی است که در نگاه اول سود خوبی دارد و غیرقانونی هم به نظر نمیرسد؛ اما در نهایت، به ضرر جامعه تمام میشود. در نتیجه، خود را به شکل یک معضل اجتماعی پدیدار میکند.
مانی حقیقی در نقش «مهندس متولی»، صاحب کشتارگاه، از طریق رابط‌هایش در خوزستان، گوسفند به عراق می‌فرستاد و دلارهای حاصل از آن را به روش مزایده و بازارگرمی می‌فروخت؛ صادرات یک کالا و و فروش ارز حاصله از آن، کار نادرست یا غیرقانونی به نظر نمیرسد؛ اما کی و کجا و در چه شرایطی؟
در یک اقتصاد سالم، کالا و خدمات تولید، و به مصرف‌کننده عرضه میشود. مازاد تولید نیز از طریق فروش و صادرات به کشورهای دیگر موجب رشد ثروت جامعه میشود. تا اینجا همه چیز درست است. مشکل از آنجا شروع میشود که مردم برای کالایی تقاضا دارند؛ اما تولید‌کننده نه تنها آن تقاضا را پوشش نمی‌دهد، که کالای موجود را به کشورهای دیگر می‌فرستد تا علاوه بر افزایش قیمت کالا در بازار داخل، درآمد ارزی کسب کند و به اصطلاح «بار خودش را ببندد».
به کسب و کار خاصی هم محدود نمی‌شود. عده‌ای سهمیه نفت و بنزینشان را به همسایه می‌فرستند، عده‌ای دیگر آرد و شکر را؛ دیگری سیب‌زمینی و پیاز و آن یکی گوشت و مرغ. این اتفاق تا آنجا پیش می‌رود که هر کس در قد و قواره منصب و طبقه‌اش، حجمی از آنچه تولید شده را از سفره ساکنین خانه بر‌می‌دارد و در سودای کسب منفعت شخصی، به ناکجا آباد ارسال میکند.
شاید یکی از راه‌های اثربخش که حاکمیت می‌تواند در کنترل عوامل آسیب‌رسان به اقتصاد در پیش گیرد، افزایش آگاهی مردم نسبت به تبعات چنین مشاغلی است. در این شکل اگر تصمیمات درست سیاسی و اقتصادی اتخاذ شود، مردم نیز از آن حمایت می‌کنند و از سر ناسازگاری با دولت‌ها، آن را معکوس اجرا نمی‌کنند. چیزی که متاسفانه در تلاطم بازار ارز در سال 97 مشاهده شد. بماند که همین افزایش آگاهی، رفته رفته کم و کیف تصمیمات سیاسی و اقتصادی را نیز بهبود می‌دهد.
آنچه کشتارگاه به خوبی به تصویر کشید، کشتارگاهی بود که به بهای خون انسان، اقتصاد را سلاخی می‌کرد. تصویری عریان از ساز و کار فساد و سوءاستفاده از ناآگاهی مردم.