پیام های روانشناسی(۴)
✅ نقش نشست‌های خانوادگی در مسئولیت‌پذیری فرزندان:
🔸 رابطه کیفی و نشست‌های خانوادگی:
با رویکرد تئوری انتخاب زمانی که رابطه‌ها در خانواده به صورتی باشد که هم والدین و هم فرزندان یک یا چند نیازشان (بقاء یعنی سلامتی و امنیت، عشق و احساس تعلق، قدرت یا خود ارزشمندی، آزادی و تفریح) برآورده شود، این خانواده از مدیریت کیفیت زندگی بالایی برخوردار است. یکی از روش‌هایی که کمک می‌کند به اعضا خانوده تا یاد بگیرند چطور بر روی صندلی گفتگو بنشینند که رفتارهای کنترل درونی (انتخاب) در رابطه‌ها تمرین کنند، برگزاری نشست خانوادگی است. امید است که والدین و فرزندان از این فرصتی که برای آن‌ها پیش آمده در این راستا بهترین استفاده را داشته باشند.
🔹 اداره يك نشست خانوادگي:
استفاده از گروه‌هاي خانوادگي فشار وارد بر مادر را كاهش می‌دهد. پدر و مادر نبايد خود را درگير مسئولیت‌های یکديگر و فرزندان كنند بلكه باید مشكلات را در نشست‌های خانوادگی طرح كنند يا به خانواده و بچه‌ها اجازه دهند نتايج و پيامدهای غفلت از كارها را تجربه كنند.
🔸فرایند اداره يك نشست خانوادگی:
رهنمودهايی جهت هدایت يك جلسه خانوادگی مؤثر و مفيد:
۱ـ جلسات به طور منظم و در وقت معين كه مورد توافق همه است برگزار شود تا همه افراد برای شركت در آن از قبل برنامه‌ريزی كنند.
۲ـ با همه اعضاء به طور مساوي و يكسان برخورد شود و همه فرصت ابراز مشكلات، بيان پيشنهادها و بروز احساسات خود را داشته باشند.
۳ـ تبادل نظر و بحث و گفتگو با تمركز بر روی موضوع صورت گيرد و اگر روند بحث به درستی پيش نمی‌رود موضوع اصلی را همواره در نظر داشته باشند تا بحث از موضوع اصلي خارج نشود و به موضوعات ديگر، جار و جنجال و جدل نيانجامد.
۴ـ تصميمات گرفته شده حداقل تا زمان برگزاری جلسه بعدی معتبر می‌مانند و شكايات اشخاص تا آن زمان دريافت و نگه داشته می‌شود.
۵ـ به همان اندازه كه به مشكلات و مسائل روزمره پرداخته می‌شود، روی جنبه‌های مثبت خانواده و اعضای آن نيز بايد تمركز كرد.
۶ـ در مورد طول زمان جلسه تصميم‌گيری شود و جلسه در همان حد زمانی برگزار شود.
۷ـ اگر خانواده نتوانست بر روی موضوع خاصی به توافق برسد آن را تا جلسه بعدی به تعويق می‌اندازد و تصميمات را بر اساس اكثريت آراء نگيرند، بلكه با جلب توافق تمام اعضا تصميمی را اخذ كنند.
۸ـ در پايان جلسه خلاصه تصميمات گرفته شده و مسئوليت‌های پذيرفته شده توسط هر فرد، بيان شود.
۹ـ هدف يك جلسه خانوادگی اين است كه در مورد امور و علايق افراد خانواده كه با هم زندگی می‌كنند تصميماتی گرفته شود. يكی از والدين نيز به تنهايی می‌تواند به‌طور مؤثر و با كفايت جلسه را اداره كند. عدم حضور يكی از والدين نمی‌تواند مانع از هدايت موفقيت‌آميز جلسه شود. از فوايدی كه اين‌گونه جلسات دارند اين است كه به زودی آن شخص غايب نسبت به ارزش اين روش متقاعد می‌شود.
🔹 نكته آخر اين كه گفتگو بين والدين و فرزندان فرصتی است برای با هم بودن و خوشحال بودن و در كنار هم لذت بردن و تبادل تجربيات. "در حال حاضر بيشتر گفتگوها ماهيت انتقادگونه و توبيخی دارند كه در آن بچه‌ها به خاطر شكست در انجام كارهای روزمره سرزنش می‌شوند و به خاطر نقص يا كم‌كاری در امور و يا موارد ديگر نصيحت می‌شوند. استفاده از جلسات خانوادگی اين روش منفی را به حداقل می‌رساند و از بين می‌برد. يعني اگر والدين يا فرزندان به‌خاطر نكته‌ای در زندگی خانوادگی ناراحت و ناراضی شوند، اين مسأله را در جلسه خانوادگي ابراز می‌كنند. در اوقات ديگر، گفتگو بين اعضای خانواده يك فعاليت خوشايند و رضايت‌بخش و به دور از هرگونه شكايت و انتقاد خواهد بود برای مثال: فرزندان را در هنگام غذا خوردن به خاطر يك نكته منفی سرزنش نكنيد بلكه آن مسأله را براي موقعيت و فرصت مقتضی كه همان جلسه خانوادگی است، نگه داشته و در آن‌جا مطرح كنيد.
در جلسات خانوادگی بچه‌ها زندگی كردن به روش دموكراتيك را تجربه می‌كنند و تجارب ارزشمندی را در زمينه‌هايی مانند چگونگی تصميم‌گيری، مسئوليت‌پذيری و آگاهی از احساسات و علايق ديگران بدست می‌آورند. اين تجربه ارزشمندی است كه باعث می‌شود اعضای خانواده به هم نزديك‌تر شوند و مسئوليت‌های خانه و خانواده را با يكديگر تقسيم كنند.
✅✅✅✅✅✅✅✅
🔺تنظیم از آقای مهدی حاجی‌اسماعیلی
مشاور روان‌شناس دبیرستان رهیار (دوره اول)
مجتمع آموزشی رهیار