پاورشل برای برنامه‌نویسان

درسنامه: مدیریت محیط توسعه (Node, Python, .NET نصب و مدیریت)

این درسنامه درباره‌ی نصب و مدیریت محیط‌های توسعه مختلف با PowerShell است. محیط توسعه شامل زبان‌های برنامه‌نویسی و ابزارهای مورد نیاز پروژه است و مدیریت درست آن باعث می‌شود کار برنامه‌نویس سریع‌تر، قابل اطمینان‌تر و خودکار شود. در این درسنامه، نصب و مدیریت سه محیط محبوب یعنی Node.js، Python و .NET با PowerShell بررسی می‌شود.

۱. نصب Node.js

محیط Node.js محیط اجرای جاوااسکریپت سمت سرور است و معمولاً برای پروژه‌های وب و ابزارهای Frontend استفاده می‌شود.

نصب با Chocolatey:

choco install nodejs -y

این دستور آخرین نسخه‌ی پایدار Node.js را نصب می‌کند.

نصب با Winget:

winget install OpenJS.NodeJS -e --source winget

• -e برای تطبیق دقیق شناسه است.
• پس از نصب، بررسی نسخه نصب شده:

node -v
npm -v

npm مدیر بسته Node.js است و به صورت خودکار همراه Node.js نصب می‌شود.

۲. نصب Python

Python یکی از زبان‌های محبوب برنامه‌نویسی است و برای داده‌کاوی، هوش مصنوعی، اسکریپت‌نویسی و توسعه وب استفاده می‌شود.

نصب با Chocolatey:

choco install python -y

نصب با Winget:

winget install --id Python.Python.3.12 -e --source winget

بررسی نسخه Python و pip:

python --version
pip --version

در PowerShell می‌توان نسخه‌های مختلف Python را نصب کرد و با استفاده از محیط‌های مجازی (venv) پروژه‌ها را از هم جدا نگه داشت:

python -m venv myenv
.\myenv\Scripts\Activate.ps1

۳. نصب و مدیریت .NET

.NET محیط توسعه مایکروسافت برای برنامه‌های دسکتاپ، وب و سرور است.

نصب با Chocolatey:

choco install dotnet-sdk -y

نصب با Winget:

winget install --id Microsoft.DotNet.SDK.7 -e --source winget

بررسی نسخه نصب شده:

dotnet --version

پاورشل امکان مدیریت چند نسخه .NET را نیز فراهم می‌کند. با دستور dotnet --list-sdks می‌توان تمام نسخه‌های نصب شده را دید و با تغییر مسیر پروژه، نسخه مورد نظر را فعال کرد.

۴. به‌روزرسانی محیط‌ها

پاورشل امکان به‌روزرسانی تمام این محیط‌ها را دارد:

Node.js:

choco upgrade nodejs -y
winget upgrade OpenJS.NodeJS

Python:

choco upgrade python -y
winget upgrade Python.Python.3.12

.NET:

choco upgrade dotnet-sdk -y
winget upgrade Microsoft.DotNet.SDK.7

۵. اتوماسیون مدیریت محیط توسعه

پاورشل امکان نوشتن اسکریپت‌های کامل برای راه‌اندازی محیط توسعه روی هر سیستم جدید را فراهم می‌کند. نمونه اسکریپت:

Write-Host "Installing development environment..."

# نصب Node.js
choco install nodejs -y

# نصب Python
choco install python -y

# نصب .NET SDK
choco install dotnet-sdk -y

# بررسی نسخه‌ها
node -v
python --version
dotnet --version

Write-Host "Development environment setup complete!"

این اسکریپت می‌تواند به صورت خودکار روی هر سیستم اجرا شود و تمام ابزارهای مورد نیاز برنامه‌نویس را نصب کند.

۶. نکات مهم

1. برای نصب و آپدیت معمولاً دسترسی Administrator لازم است.
2. پیشنهاد می‌شود برای Python و Node.js از نسخه‌های مشخص استفاده کنید تا هماهنگی پروژه حفظ شود.
3. برای پروژه‌های تیمی، بهتر است اسکریپت آماده‌سازی محیط توسعه را به مخزن Git اضافه کنید تا هر عضو تیم بتواند محیط یکسان داشته باشد.
4. PowerShell امکان ترکیب این دستورات با مدیریت بسته‌ها (Chocolatey و Winget) را دارد و تمام مراحل نصب و به‌روزرسانی را خودکار می‌کند.

با تسلط بر این درسنامه، برنامه‌نویس می‌تواند محیط توسعه خود را سریع، دقیق و قابل تکرار روی هر سیستم ویندوز آماده کند و زمان صرف شده برای نصب و پیکربندی دستی ابزارها را به شدت کاهش دهد.