هوش مصنوعی چیست؟

هوش مصنوعی (AI) شاخه وسیعی از علوم کامپیوتر است و به ساخت ماشین‌های هوشمند می‌پردازد که می‌توانند وظایف خاصی را انجام دهند که معمولا به هوش انسانی نیاز دارند. یعنی هر دستگاهی که توانایی درک محیط اطراف و پاسخ و انجام کاری را با حداکثر شانس موفقیت داشته باشد دارای هوش مصنوعی است. اصطلاح هوش مصنوعی برای توصیف ماشین‌ها یا کامپیوترهایی به‌کار می‌رود که فعالیت‌های شناختی ذهنی را به‌خوبی انجام دهند. ازمیان فعالیت‌های مهم شناختی می‌توان به توانایی یادگیری و حل مسئله اشاره کرد. در مقاله زیر به تعریف هوش مصنوعی می پردازیم.تاریخچه کوتاهی از هوش مصنوعی

تاریخچه هوش مصنوعی (AI) به آن شکلی که ما می‌شناسیم کمتر از یک قرن است که وجود دارد. اولین برنامه موفق هوش مصنوعی در سال 1951 توسط کریستوفر استراچی (Christopher Strachey)، مدیر گروه تحقیقاتی برنامه نویسی دانشگاه آکسفورد نوشته شد. برنامه چکرز استراچی (طراحی) روی کامپیوتر Ferranti Mark I در دانشگاه منچستر انگلستان اجرا شد. از نزدیک‌ترین مثال‌های هوش مصنوعی می‌شود به تشخیص ایمیل‌های اسپم توسط گوگل، سواری‌های خودران، سیری، الکسا و دستیاران هوشمند دیگر، ربات‌های مکالمه‌ای، توصیه فیلم و سریال نتفلیکس و ... اشاره کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد هوش مصنوعی به سایت پرتال هوش مصنوعی بروید.

چهار نوع هوش مصنوعی کدامند؟

ماشین‌های انفعالی (Reactive Machines)

حافظه محدود (Limited Memory)

نظریه ذهن (Theory of Mind)

خودآگاه (Self-Awareness)

هوش مصنوعی ماشین‌های انفعالی

این نوع هوش مصنوعی اساسی‌ترین و قدیمی‌ترین نوع آن است. هوش مصنوعی ماشین‌های انفعالی صرفا به سناریوهای فعلی واکنش نشان می‌دهد و نمی‌تواند برای تصمیم‌گیری در زمان حال به داده‌های آموزش داده شده یا فراخوانده شده تکیه کند یعنی حافظه ندارد.

بیشتر ربات‌های اولیه پس از استفاده مهندسان از نقشه‌ها و سایر داده‌های بسیار دقیق به وجود آمدند تا به ابزارها نحوه حرکت در محیط خود را بگویند. ماشین‌های انفعالی نقشه‌ها و دیگر اشکال برنامه‌ریزی از پیش را به کلی حذف می‌کنند و بر مشاهدات زنده محیط تمرکز می‌کنند.

ماشین‌های انفعالی وظایف خاصی دارند و قابلیت‌هایی فراتر از این وظایف ندارند. آنها ربات‌هایی هستند که به احتمال زیاد هنگام مشاهده یک ربات که در حال انجام شطرنج در برابر انسان است، می‌بینید. این قابل توجه است، اما از آنجایی که ماشین‌های واکنشی با جهان تعامل ندارند، هر بار که با یک سناریو مواجه می‌شوند، به شکل یکسان و تکراری قبل پاسخ می‌دهند.

هوش مصنوعی حافظه محدود

هوش مصنوعی حافظه محدود با دو پایه دانش از پیش برنامه‌ریزی شده و هم به مشاهدات انجام شده در طول زمان کار می‌کند. در مورد بینش دوم، هوش مصنوعی به چیزهای خاصی در یک محیط نگاه می‌کند و نحوه تغییر آنها را تشخیص می‌دهد، سپس تنظیمات لازم را انجام می‌دهد.
این نوع فناوری در حال حاضر در برخی از سواری‌های خودران استفاده می‌شود. آنها مشاهده می‌کنند که چگونه وسایل نقلیه دیگر در اطراف آنها در حال حرکت هستند و با گذشت زمان، این داده‌های جمع‌آوری‌شده مداوم به داده‌های ثابت داخل دستگاه هوش مصنوعی، مانند نشانگرهای خطوط و چراغ‌های راهنمایی اضافه می‌شود. سواری‌های خودران هنگام رانندگی در محله‌ها بسیار بیشتر از بزرگراه‌ها مورد آزمایش قرار می‌گیرند، زیرا در شرایط قبلی، احتمال بیشتری وجود دارد که با مواردی مانند دوچرخه‌سواران و عابران پیاده مواجه شوند. تا همین اواخر برخی از سیستم‌های هوش مصنوعی در سواری‌های خودران حدود 100 ثانیه طول می‌کشید تا قضاوت کنند.
به لطف سیستمی به نام «هوش مصنوعی فشرده» که توسط میتسوبیشی الکتریک توسعه یافته است، سواری‌های خودران می‌توانند به لطف فناوری فیلتر که فقط اطلاعات لازم برای انواع خاصی از تجزیه و تحلیل استفاده می‌کند، چیزها را در مدت زمان بسیار کوتاه‌تری محاسبه کنند. به دلیل این پیشرفت ممکن است به زودی شاهد سواری‌های خودران و سایر کاربردهای هوش مصنوعی با حافظه محدود باشیم که سریعتر از همیشه کار می‌کنند. از هوش مصنوعی در صنعت ساخت و ساز مانند سیستم های تهویه مطبوع استفاده می شود.

هوش مصنوعی نظریه ذهن

هوش مصنوعی تئوری ذهن، کلاس بسیار پیشرفته‌ای از فناوری را نشان می‌دهد که به موجب آن برنامه‌های کاربردی مربوطه، جهان‌های خود را به‌علاوه افراد موجود در آن تفسیر می‌کنند. این نوع هوش مصنوعی مستلزم درک کامل این موضوع است که افراد و چیزهای موجود در یک محیط می توانند احساسات و رفتارها را تغییر دهند.

به این ترتیب رباتی که با هوش مصنوعی تئوری ذهن کار می‌کند، می‌تواند چیزها را در دنیای خود بسنجد و تشخیص دهد که افراد درون محیط‌ها ذهن، احساسات منحصربه‌فرد، تجربیات آموخته‌شده و غیره دارند. هوش مصنوعی تئوری ذهن می‌تواند نیت‌ افراد را تشخیص دهد و نحوه رفتار آنها را نیز پیش‌بینی کند.

یکی از نمونه‌های واقعی هوش مصنوعی نظریه ذهن، Kismet، یک سر ربات است که در اواخر دهه 90 توسط یک محقق موسسه فناوری ماساچوست ساخته شد. Kismet می‌تواند احساسات انسانی را تقلید کند و آنها را تشخیص دهد. هر دوی این توانایی‌ها پیشرفت‌های کلیدی در هوش مصنوعی نظریه ذهن هستند.

تیمی از مهندسان در امپریال کالج لندن یک بازوی رباتیک اختراع کردند که دستگاه فقط با چشمان فرد کنترل می‌شود و تصاویر نقاشی می‌کند. اگرچه این مثال به طور خاص به هوش مصنوعی تئوری ذهن مربوط نمی‌شود، اما نشان می‌دهد که چگونه دانشمندان در حال کشف چگونگی وادار کردن هوش مصنوعی به تشخیص نشانه‌های دقیق در انسان هستند.

تحلیلگران بر این باورند که اگر هوش مصنوعی نظریه ذهن به اندازه کافی پیشرفت کند، می‌توان از آن در نقش‌های مراقبتی مانند کمک به افراد مسن یا ناتوان در انجام کارهای روزمره استفاده کرد. حتی ممکن است برای افراد تنها که همراهان انسانی در نزدیکی خود ندارند، آرامش ایجاد کند.

هوش مصنوعی خودآگاه

این پیشرفته‌ترین نوع هوش مصنوعی است و شامل ماشین‌هایی است که هوشیاری دارند. دانشمندان هنوز نتوانسته‌اند چیزی بسازند که این نوع هوش مصنوعی را نمایش دهد، اما وقتی این اتفاق بیفتد، این ابزار باید بتواند تمایل به چیزهای خاصی را نشان دهد و احساسات درونی خود را تشخیص دهد. هوش مصنوعی خودآگاه توسعه‌ای از هوش مصنوعی نظریه ذهن است. این بدان معناست که دستگاه‌های مربوطه به نشانه‌هایی از انسان‌ها، مانند گستره توجه و احساسات تنظیم شده‌اند، اما می‌توانند واکنش‌های خود را نیز نشان دهند.

مانند این است که یک محقق یک ربات انسان‌نما بسازد که می‌تواند به خرید مواد غذایی برود و از هوش مصنوعی خودآگاه برای تصمیم‌گیری در مورد آنچه صاحبش در سوپرمارکت نیاز دارد استفاده کند. ربات ممکن است از این که یک محصول تخفیف خورده هیجان‌زده شود و از آن خریداری کند زیرا می‌تواند به خاطر بیاورد که مالک از آن استفاده می‌کند و محصول در خانه تقریبا تمام شده است.

برعکس، همان ربات ممکن است از اینکه سوپرمارکت از محبوب‌ترین غلات صبحانه صاحب خود را ندارد، واقعا ناامید شود، کالایی که به ربات گفته شد در صورت امکان آن را خریداری کند. حتی اگر صف‌های طولانی پشت باجه صندوق دار باشد ممکن است بی‌تاب شود و یا اگر صندوقدارها به خوبی کار نکنند نیز ناراحت شود.

کلام آخر

اکنون که در مورد چهار نوع هوش مصنوعی می‌دانید، تشخیص آنها در جامعه آسان تر است. همچنین می‌توانید در مورد آنچه ممکن است با پیشرفت مداوم فناوری هوش مصنوعی هیجان‌زده شوید و اخبار هوش مصنوعی را دنبال کنید.

http://khouznews.ir/fa/news/237656