"هر داوطلب، یک فرصت برای همدلی و نوعدوستی"
به مناسبت (5 دسامبر)۱۵ آذر روز جهانی داوطلب در راه توسعه اقتصادی و اجتماعی
خودم را گم کردهام. حالم دگرگون است. بیهدف در پی یک ریسمان که به آن چنگ زنم میگردم و میان تمام زرق و برقهای فضای مجازی ناگهان یک اسم مرا به سوی خود میخواند! میخوانم و مرور میکنم، انبوه فعالیتهایی که برایم نام آشنا نیستند. یک نام میبینم که بارها و بارها تکرار میشود. جرقهای در دلم روشن میگردد. به عضویت در میآیم. اینبار دیگر به جای دیدن، مینگرم به هر آنچه دیده نشد و به جای شنیدن، گوش میدهم به نوایی که شنیده نشد!
و بالاخره میایستم، قدم برمیدارم و دستانم را گره میکنم در دستان دیگری.
دیگر خودم را پیدا کردهام، من دیگر من نیستم، ما شدهام! یک ما که با همدیگر میتوانیم!
«Together we can through volunteering»
شعاری است که برای امروز برگزیده شده است. روزی که سازمان ملل متحد در ۳۵ سال پیش، سال ۱۹۸۵ میلادی، با هدف ترویج فعالیتهای داوطلبانه در سازمانها و گروههای بزرگ و حتی نهادهای کوچکتر محلی نامگذاری کرده است؛ “روز جهانی داوطلب در راه توسعه اقتصادی و اجتماعی”
اگر از ابتدا معنای لغوی داوطلب را مرور کنیم، به این معنی خواهیم رسید:
آن که به میل و اراده خویش حاضر شود کاری را برعهده گیرد و یا پیشی جوینده در امری برای دیگران.
اما فعالیتهای بشر دوستانه در کوچکترین سطح تا گستردهترین آن بدون هیچ گونه سود مالی، مفهوم عمیق و ریشهدار این نام است که ارزش والایش را در تاثیر گذاری بر جوامع چون کاهش آسیبهای اجتماعی و گسترش روابط انسانی بر پایهی اخلاق و عدالت و ارتقای سطح کیفی زندگی آحاد مردم میتوان یافت.
و اکنون پس از سه دهه که از انتخاب روز جهانی داوطلب میگذرد، شمار داوطلبان در جهان به مرز یک میلیارد رسیده است و در این میان جوانان سهمی یک سومی دارند؛ به گونهای که حدود ۵۷ درصد زنان و ۴۳ درصد را مردان به خود اختصاص میدهند.
کار داوطلبانه به جز تاثیرات گروهی با افزایش مسئولیت پذیری اجتماعی فرد، حس نوع دوستی و اعتماد به نفس و ارزشمند بودن را در او زنده نگه داشته و همچنین فرصت تجربهی سودمندی برای جامعه را به دنبال خواهد داشت که این موجب پیدایش همبستگی میان مردم نیز خواهد بود.
اهمیت این فعالیتها در جوامعی که با انبوه مشکلات و آسیبهای گوناگون فردی و جمعی و کاستیهای دولتها مواجه هستند، نمود بیشتری مییابد؛ چرا که داوطلبان میتوانند با فعالیت در نهادهای مردمی همچون بازوهایی توانمند برای رفع معضلات گام بردارند.
در ایران بیش از ۲۰ هزار سازمان مردم نهاد یا به اختصار سمن وجود دارد
که اعضای آنان را داوطلبان تشکیل میدهند.
جمعیت امام علی(ع) نیز به عنوان یک نهاد مردمی که در ۲۱ سال پیش تاسیس شده است، بالغ بر ده هزار داوطلب عضو را در سراسر کشور به خود جذب کرده است. ماحصل تلاش آنان در قالب انواع فعالیتهای داوطلبانه تا کنون، تاسیس ۴۴ خانه ایرانی برای کودکان و خانوادههای مناطق حاشیه، حمایت از بیش از ۶۰۰۰ کودک و نوجوان و خدمت رسانیهای گوناگون اعم از مالی و معنوی در بخشهای مختلف چون آموزش، ورزش، هنر، درمان، کارآفرینی و ... توزیع اقلام غذایی و بهداشتی و برگزاری طرحها و آیینهای مختلف بوده است.
اما نکته قابل تامل در این میان، همراهی نهادهای دولتی با سمنها است تا با ایجاد بستری مناسب و آزاد، امکان فعالیت و ابراز ایدهها و نقطه نظرات برای داوطلبان وجود داشته باشد.
و اگر خللی در این مشارکت ایجاد شود، بیشک بخش عظیمی از نیروی داوطلب کشور در مسیر زوال قرار گرفته و از امید و نشاط اجتماعی نیز کاسته میگردد.
امری که با توجه به کوچکسازی و ایجاد تنگناهای شدید اخیر برای برخی از نهادهای مردمی، باید جدیتر به آن اندیشید.
شاید بهترین معادل شعار امسال روز جهانی داوطلب و نمود فرهنگ داوطلبی در ادبیات کهن فارسی را بتوان در این بیت خواند:
شود جهان لب پر خندهای، اگر مردم
کنند دست یکی در گرهگشایی هم
(صائب)
Imamalisociety