نقد و بررسی فیلم سینمایی

نمره 7.5 از 10

آنچه “عوارض جانبي” استيون سودربرگ را به همان سبك كهنه و لذت بخش سينما نزديك تر مي كند، اين است كه فيلم، از همان نوع تريلري است كه آلفرد هيچكاك در صورت زنده بودن و ادامه فعاليت هنري احتمالا مي ساخت. هرگز نه به دنبال زياده روي در ارائه فرضيات است و نه با طراحي پيچ در پيچ و قصه گويي درهم و برهم همراه مي شود. در عوض براي حفظ درگيري مخاطب با فيلم، در حين فاش شدن داستان، از طريق تغيير دادن نوع نگاه ما به وقايع و شخصيت ها، محتوا را ايجاد مي كند.

تا جايي، به نظر ميرسد “عوارض جانبي” قرار است آزموني براي سنجش قواعد اخلاقي مرتبط با افزايش بي رويه ي تجويز داروهاي ضد افسردگي و ضد اضطراب باشد. تبليغات اشباع كننده، افسردگي ( يك بيماري رواني مشخص) را مبدل به وضعيتي همه جا حاضر نموده است. با تمركز بر اين جنبه از داستان، سودربرگ قادر به اجراي تردستي استادانه خود و هدايت تمركز مخاطب به جهتي ديگر مي شود. همانگونه كه انتظار ميرفت، با پيش نماشي(flash-forward) مختصر كه فيلم را آغاز ميكند، “عوارض جانبي” دنده عوض كرده و منطبق بر يكي از طرح هاي مورد علاقه ي هيچكاك مي شود: مردي بي گناه كه به اشتباه متهم شده.

“عوارض جانبي” با معرفي “اميلي تيلور” (Rooney Mara) 28 ساله به ما آغاز مي شود. همسري فداكار كه مشتاقانه در انتظار آزادي شوهرش، مارتين (Channing Tatum) از زندان است، در حالي كه او به جرم قاچاق داخلي چهار سال حبس كشيده. به هر حال بازگشت مارتين به خانه، فقط آغازي براي آزمون سخت اميلي است. اميلي به ورطه ي افسردگي مي غلتد؛ او هنگام كوبيدن ماشينش به ديوار يك پاركينگ تقريبا خودش را به كشتن مي دهد. همين واقعه منتج به دوره اي منظم از جلسات درماني با دكتر “جاناتان بنكس” (Jude Law) مي شود. روانپزشكي جاه طلب كه گاهي گويا بيش از ارزيابي مناسب و مداواي بيمارانش، علاقه مند به پيگيري مطالعات دارويي براي شركت هاي داروسازي است. البته در مورد اميلي، او به اندازه اي اهميت قائل مي شود كه با درمانگر قبلي او، اريكا سيبرگ ( (Catherine Zeta-Jones ملاقات كند، اما نكته ي مفيدي در اين ملاقات نمي يابد. نسخه ي تجويزي جاناتان براي اميلي، انگيزه هاي خودكشي او را مهار مي كند، ولي منجر به مواردي از خواب گردي شديد مي شود. زماني كه فاجعه اي دردناك به وقوع مي پيوندد، در حالي كه طوفاني رسانه اي او را احاطه مي كند، جاناتان روش هاي خود را نيازمند به بررسي دقيق مي يابد.

بازي كردن در نقش اميلي به “روني مارا” (Rooney Mara) شانس رهايي از زير سايه ي بلند “اليزابت سالاندر” (Lisbeth Salander) را مي دهد. نقشي كه ممكن است نهايتا دهه او را تعريف و خلاصه كند، اگر دو فيلم نهايي “سه گانه هزاره/ Millennium Trilogy” (فيلم اول اين سه گانه “دختري با خالكوبي اژدها/ The Girl with the Dragon Tattoo” است) ساخته شوند. او اينجا در نقشي متفاوت بسيار خوب بازي ميكند. چانينگ تاتوم (Channing Tatum) كه در سه فيلم اخير سودربرگ ظاهر شده، حضوري نيرومند و اطمينان بخش دارد. رشد او در سال هاي اخير به عنوان يك بازيگر در حالي كه او هنرش را گسترش مي بخشد، مداوم بوده است. جود لاو (Jude Law) توانايي بسياري در مديريت ابهامات نقشش دارد، كه شامل تكبر و وسواس فكري نيز مي شود. تنها بازيگري كه انتخابش احتمالا اشتباه بوده، كاترين زتا جونز (Catherine Zeta-Jones) است. نقش آفريني او از همان صحنه اول حضورش، اندكي بيش از حد متظاهرانه است.

گزارش شده كه “عوارض جانبي” ممكن است آخرين اثر سينمايي سودربرگ باشد. او وامانده از نظام حاكم بر سينما، تصميم به تمركز بر فعاليت هايش در تلويزيون و “بخش هاي ديگر” گرفته. ممكن است بتوان اميدوار بود كه احساس او تغيير كند، زيرا فيلمسازان بسيار محدودي همچون سودربرگ دلير و قابل اتكا هستند. كارنامه او به صورتي لذت بخش، دقيق و ظريف است، و هنگاميكه گاه اثري نا رس تحويل مي دهد، شتابش براي كار واقعي خود، به گونه اي است كه اطمينان مي دهد نقص هايش ناچيزند. سودربرگ هرگز قابل پيشبيني نبوده است، كيفيتي كه با بسياري از فيلمسازان در تعارض است. پيشروي از “Magic Mike/مايك جاويي” به سوي ” Side Effects/ عوارض جانبي” ، فيلم هايي كه به شكل چشمگيري با هم متفاوتند، آخرين نمونه همين كيفيت است. “عوارض جانبي” تريلري استادانه است كه كيفيت آن، از فيلم هايي كه معمولا در اين موقع از سال اكران مي شوند بهتر است. اين فيلم، البته نماينده ي سودربرگ در بهترين حالتش نيست، اما هرگز توجه من را از دست نداد. اگر اين صحنه ي عظيم وداع سودربرگ است، پاياني محترمانه و آبرومند تلقي مي شود. اما عده اي از ميان ما كه قدر غرابت و ذوق و استعداد او را مي دانند، براي اميد به” اين آخرين پرده نيست”، بخشوده اند.منبع سایت نقد فارسی