مجروحین اعصاب و روان، ابژه‌ی طردشده‌ی گفتمان تقدس‌نمایی
فریبانظری🔰🔰🔰« مجروحین اعصاب و روان، ابژه‌ی طردشده‌ی گفتمان تقدس‌نمایی »
✍️فریبانظری
🔵 برمبنای یک سری رخدادها و پدیده‌های مشترک، مفاهیم و واژه‌هایی در جوامع مختلف بوجود آمده‌اند. وقتی سربازی در جنگ به اسارت گرفته می‌شود، به او #اسیر می‌گویند. یاوقتی در میدان نبرد زخمی می‌شود، به وی #مجروح جنگی گفته می‌شود.
گفتمان رسمی متولیان آن جوامع ضمن پاسداشت فداکاری این افراد، آنان را شایسته‌ی زندگی عزت‌‌مندانه با رفاه و آسایش می‌دانند. به‌ویژه که این افراد بخشی از سلامت جسم و روان خود و نیز آرامش و توانمندی اداره‌ی زیست شخصی و اجتماعی خود را در راه #وطن و آرمان‌های ملی ازدست داده‌اند.
🔷 پس‌از انقلاب سال ۱۳۵۷، واژگان و مفاهیم جدیدی خلق شدند که باوجود تلاش بر حفظ اشتراک معنایی با سایر کشورها؛ یک ویژگی متمایز از واژگان مترادف خود در جوامع دیگر دارند و این ویژگی، #تقدس‌نمایی و بار #ایدئولوژیک آن‌هاست. واژگانی که با تأکید بر هاله‌ی تقدس؛ بسیاری از شرایط عینی و مشکلات زیست شخصی و اجتماعی بازماندگان جنگ هشت ساله‌ی ایران و عراق را در استتار قرارداده و یا شناخت و تعریف ناقصی از این افراد به جامعه منتقل کرده است. این گفتمان مقدس‌سازی بازماندگان جنگ در ایران، متأثر از گفتمان ایدئولوژیک رسمی جمهوری اسلامی است که در چهاردهه‌ی گذشته درحال تغییر مستمر در چارچوب مناسبات قدرت است. گفتمانی که از #زبان به‌عنوان ابزار نوزایی مفاهیم و واژگان بهره می‌برد.
🔺یک گروه ویژه از بازماندگان جنگ، #مجروحان_اعصاب‌وروان هستند که با عناوین مقدس #جانباز و شهید زنده احاطه شده و شوربختانه از تکریم واقعی در زندگی #محروم مانده و درمعرض انواع آسیب‌ها قراردارند.
❓اما مجروح اعصاب و روان کیست؟
1️⃣گروهی که به دلیل موج انفجار، به بخشی از ساختار مغزی آنها آسیب وارد شده و از بیماری اعصاب و روان رنج می‌برند.
2️⃣کسانی که در دوران جنگ یا پس‌از آن به مرور زمان و افزایش سن، به بیماری PTSD (اختلال استرس پس از حادثه) مبتلا می‌شوند، زیرا دیدن و یادآوری حوادث تلخ جنگی بر روان آنها تاثیر گذاشته و همچنان پس از سال‌ها با آن دست به‌گریبان هستند.
3️⃣رزمندگانی که فعالیت‌های رزمی سخت و دشوار (مانند توپخانه یا آرپی‌جی) داشتند و به دلیل صدای بلند سلاح‌های پرتابی، سیستم شنوایی و عصبی آنها دچار آسیب شده است.
4️⃣مجروحینی که قطع عضو یا دچار ضایعه‌ی نخاعی شده اند و ازبسیاری امکانات محروم و همین امر آنها را در خانه منزوی کرده و به مرور زمان برای آنها اختلالات روان ایجاد کرده است.
مجروحی که دچار آسیب بدنی شده را شاید بتوان به حالت عادی بازگرداند یا مداوا کرد، اما مصدوم اعصاب و روان هرگز به طور کامل مداوا نمیشود. آنها همیشه در مرز سلامتی و اختلال آن قرار دارند.
🔺بر اساس آمار سال ۱۳۹۷ بنیاد شهید، در کشور ۴۳ هزار مجروح اعصاب و روان داریم که ۷ هزار و ۲۰۰ نفر از آنان بیمار شدید روانپزشکی هستند که به مراقبت‌های بهداشتی ویژه نیاز دارند. اگر تعداد مجروحان اعصاب و روان شناسایی نشده و خانواده‌هایشان را نیز لحاظ کنیم، با جامعه‌ای چند ده هزار نفری مواجه‌ایم که آسیب‌ها و معضلات خاص خود را دارند( ایرنا، ۱۴۰۱).
✅ برخی‌از مشکلات مجروحین اعصاب و روان و خانواده‌های شان عبارتنداز:
۱- نداشتن مدارک کافی مجروحیت برای اخذ درصد جانبازی و تسهیلات از سازمان متولی
۲- نداشتن اشتغال به دلیل نوع جراحت
۳- #فقرشدید به‌دنبال نداشتن اشتغال
۴- نداشتن تسهیلات درمانی کافی
۵- نداشتن مسکن
۶- مصرف داروهای زیاد
۷- نیاز به بستری ادواری در #آسایشگاه
۸- احتمال ابتلای همسر و فرزندان به اختلال استرس پس‌از سانحه‌ی ثانویه و اختلالات سلامت روان
۹- افزایش سوءمصرف مواد مخدر و روانگردان، خشونت خانگی و ترک منزل
۱۰- داشتن زیست ناآرام و آشفته‌ی خانوادگی
۱۱- مسئولیت مضاعف همسر و فرزندان
۱۲- نبود شرایط حضور این مجروحان و خانواده‌های شان در مراکز و وسایل عمومی به دلیل نوع جراحت
۱۳- نداشتن رابطه‌ی عاطفی و جنسی مجروحان با همسرانشان به دلیل نوع جراحت، مصرف داروها یا سوءمصرف مواد
۱۴- نداشتن رابطه‌ی عاطفی مناسب آنان با فرزندان، خویشاوندان و همسایگان
💢 مجروحان اعصاب و روان با زبانی مقدس‌سازی شده در طرد کامل؛ روزگار را با درد و آسیب سپری می‌کنند.
آنان به واقع #ابژه‌های_طردشده‌ی گفتمان تقدس‌نمایی هستند که با عناوین مقدس در فرآیندی بظاهر خوشایند و محترمانه در تصادم گفتمان رسمی با لایه‌های گفتمان سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی؛ به چنبره‌ی #مکانیسم‌طرد دچار شده و از یک زندگی معمولی همراه‌با عزت و رفاه و جبران آن‌چه ازکف داده‌اند، محروم گشته‌اند.
👈پ.ن: این طردشدگی، پیامدهای آسیب‌زای گسترده‌ای برای خانواده‌های این گروه از بازماندگان جنگ و نیز جامعه دارد که در مجال دیگری بدان پرداخته می‌شود.
۱۵ شهریور ۱۴۰۲
https://t.me/Sociologyofsocialgroups