اعتراض زنان لبنان به جنسیتزدگی رسانهها و مردان
فرناز سیفیمردم لبنان، روزهاست که در شهرهای مختلف کشور در خیابانها حضور دارند، شعار میدهند و علیه فساد دولتی و دولت ناکارآمد و نابرابری اقتصادی و اجتماعی اعتراض میکنند. مردمی که بعد سالها، به دور از اختلافهای مذهبی یکصدا و متحد، دوشادوش هم معترضاند و یک خواسته را فریاد میکنند. برخی رسانهها اما طبق معمول فراموش نکردند که در این جشن باشکوه اتحاد مردمی، جنسیتزدگی خود را عیان کنند و به زنان معترض به چشم کالا و ابژهی جنسی نگاه کنند. اتفاقی که تازه نیست. هنوز هم در برخی از پربازدیدترین سایتهای خبری میتوانید گزارش تصویری با تیترهای مزخرفی مثل «ده کشوری که سکسیترین زنان سرباز را دارد» یا «زنان زیبا و جسور، سلاح در دست میگیرند» ببینید که زنان در سراسر کره زمین، از نیروهای کرد تا زنان نظامی در کرهشمالی را به ابژهی جنسی تقلیل میدهد.
روزنامهی عکاظ چاپ عربستان سعودی، یکی از این دست رسانهها است. این روزنامه در گزارش تصویری سراغ پوشش زنان معترض لبنانی رفت. اما چه تیتری برای این گزارش انتخاب کرد؟:«دلبرهای لبنانی: تمام زنان زیبا انقلابیاند»…گزارش مبتذلی که فراموش نمیکند تاکید کند این زنانی که آنها تصویرشان را انتخاب و منتشر کردند، نه تنها «جذاباند» بلکه «انقلابی» هم هستند و ترکیب این دو با هم است که «غایت» است!
عدهای از کاربران شبکههای اجتماعی در لبنان، منتقدان و اهالی رسانه در این کشور سریع به این گزارش مبتذل و جنسیتزدگی به اسم ژورنالیسم، واکنش نشان دادند. آنها فراموش نکردند که ضمن تاکید بر اینکه این مطلب نماد بارز «ژورنالیسمی است که به درد سطل زباله هم نمیخورد»، به این نشریهی سعودی یادآوری کنند که در حالی این گزارش را کار کرده که زنان عربستان سعودی دهههاست مبارزه میکنند تا اجبار پوشیدن عبایا را لغو کنند، از کمترین حقوق برخوردارند و در حال حاضر زنان فمینیست و کنشگر سعودی که کوچکترین اکت «انقلابی» داشتند، ماههاست در زنداناند و بارها تحت شکنجه جسمی قرار گرفته و به بعضی از آنها تجاوز شده است. این نشریه سعودی اما هیچ تقدیری از «انقلابی بودن» هیچ زن سعودی نمیکند!
از آن طرف علاء مبارک، پسر حسنی مبارک، نخستوزیر پیشین مصر، تصویری از زنان معترض لبنانی را در حساب توئیتر خود منتشر کرد که بر روی تصویری از زنان لبنانی این جمله نقش بسته بود:«اگر در ۲۵ ژانویه آدمهایی مثل اینها به خیابان آمده بودند، خود علاء و جمال هم به میدان تحریر رفته و علیه پدرشان شعار میدادند.»( اشاره توئیت به وقایع و تظاهرات مردم مصر در میدان تحریر علیه حسنی مبارک است.)
زنان در شبکههای اجتماعی سریع به این «خوشمزگی» پسر دیکتاتور پیشین، واکنش نشان دادند. دیکتاتوری که نیروهای تحت فرماناش در انقلاب سال ۲۰۱۱ مصر، نه تنها بیش از ۸۰۰ نفر را کشته و هزاران نفر را بازداشت کرده و کتک زدند، بلکه به زنان معترض مصری در بازداشتگاههای مصر تجاوز شد. زنانی که از یک طرف با آزار جنسی و خشونت ماموران سرکوب مواجه بودند، از سوی دیگر در همان میدان تحریر از سوی برخی مردان معترض دستمالی شده و به آنها تجاوز شد.
زنان خشمگین معترض در شبکههای اجتماعی همزمان حیرتزده بودند که چطور علاء مبارک جرات میکند همزمان وقیح و پررو باشد و جنسیتزده و عوضی! زنان مصری نیز به همراهی و حمایت از زنان لبنانی آمدند و در شبکههای اجتماعی صدها پست در اعتراض علیه جنسیتزدگی، رواج آزار جنسی در مصر که در خیابانها هیچ زنی از دست آن در امان نیست و یادآوری دوبارهی تجربیات تلخ خود از آزارهای جنسی در میدان تحریر نوشتند. یکی از این زنان در توئیتی به علاء مبارک نوشت:«چشمات دید که زنان لبنانی معترض چه لباسی به تن دارند، اما چشمات این واقعیت را ندید که آنها هر روز و هر لحظه در خیابان سوژهی تعرض جنسی نیستند.»
زنان لبنانی در شبکههای اجتماعی مینویسند که طبق معمول و مثل سرنوشت باقی زنان جهان، همزمان در چندین جبهه در حال جنگاند. نه تنها باید علیه دولت ناکارآمد، فساد گسترده و ریشهدار قدرت در لبنان و تلاش برای حداقلی از زندگی به خیابان آمده و اعتراض کنند، بلکه باید با این «فتیش» از زن معترض لبنانی در خیابان بجنگند، علیه رسانههایی که ژورنالیسم آشغال و غیر حرفهای رویهی آنهاست، بایستند و اعتراض کنند، در شکم آن دسته از مردان لبنانی بروند که زن را ابژهی جنسی میدانند و کل حضور زنان در خیابان برای آنها، «فتیش» و «مساله شهوتانگیز» است و ذوقزدگیشان از حضور گستردهی زنان نه از همبستگی، که بابت فتیش جنسی و جنسیتزدگیشان است. اما آنها هم مثل بسیاری دیگر از زنان، عشق و همبستگی واقعی را از سوی زنان دیگر نقاط جهان تجربه میکنند. مثل آلاء صلاح، زن جوانی که به نماد انقلاب سودان تبدیل شد. صلاح به همراه جمعی دیگر از زنان سودان در اعلام همبستگی با زنان لبنان به خیابان آمده و پارچهی بزرگی را در دست گرفتند که این جمله بر آن نقش بسته بود:«از سودان: درود بر زنان انقلابی لبنان.»