لایت کوین چیست

از سال 2009 که بیت کوین راه اندازی شد، ارزهای دیجیتال زیادی وارد حوزه بلاکچین شدند که هر کدام ویژگی هایی بهتری نسبت به بیت کوین داشتند. اغلب این ویژگی ها در مبادلات وجه، سرعت و سایر بخش های مقیاس پذیر بودن خلاصه میشد. یکی از آن ارزهای دیجیتال، لایت کوین است که در سال 2011 به وجود آمد. هدف از تولید آن، وجود یک ورژن بزرگتر (به هر لحاظ) از بیت کوین بود. به عنوان مثال: نه تنها سرعت لایت کوین 4 برابر بیت کوین است بلکه بسیار ارزان تر از بیت کوین هم هست. در این مقاله قصد داریم ارز دیجیتال لایت کوین را به مانند دیگر ارزهای دیجیتال بررسی کنیم و به سوالاتی از قبیل مزایا، معایب، نحوه کار و امنیت آن بپردازیم.

تاریخچه ای از ارز دیجیتال لایت کوین

لایت کوین در سال 2011 توسط چارلی لی که یکی از کارمندان گوگل و دوستداران تکنولوژی ارز دیجیتال بود ایجاد شد. هدف چارلی لی از ایجاد لایت کوین، جبران نقصایی بود که در بیت کوین میدید. نقصایی مانند:

• عدم سرعت کافی بیت کوین در نقل و انتقالات معاملات
• چگونگی استخراج بیت کوین( به طور کامل بررسی خواهیم کرد)
• توانایی انجام معاملات در هر ثانیه – مقیاس پذیری

نکته: منظور از مقیاس پذیری یعنی تعداد معامله ای که یک ارز دیجیتال طی تنها یک ثانیه آن را انجام میدهد. وقتی تعداد استفاده کنندگان از یک ارز دیجیتال بیشتر میشود؛ سرعت انجام معاملات کاهش مییابد. مثلا بیت کوین در هر ثانیه تنها 7 معامله انجام میدهد.

چارلی لی برای رسیدن به هدفی که داشت باید روی بلاکچین بیت کوین یک hard fork انجام میداد و اینجاست که همه چی جذاب میشود.

توضیح مختصر: Fork زمانی ایجاد میشود که بخواهیم دو ورژن متفاوت از یک پلتفرم را داشته باشیم. ما دو نوع FORK داریم که به یکی از آن ها soft fork و به دیگری hard fork میگوییم.

کاربرد soft fork زمانیست که زنجیره بلوکی ارتقاء میباید ولی تمامیقوانین بر اساس بلاک قدیمیشناخته میشود. با این وجود؛ تعداد زیادی بلاکچین وجوددارد که با یک soft fork به وجود آمده اند. با وجود اینکه اساس ارز دیجیتال بر غیرمتمرکز بودن آن استوار است؛ نوع تغییر ایجاد شده به رای گذاشته میشود و اگر حداکثر آراء موافقت را کسب کرد؛ FORK انجام میشود.

و اما نوع دوم hard fork است. ما تنها زمانی از هارد فورک استفاده میکنیم که تنها راه دستیابی به ویژگیای مد نظرمان ایجاد بلاکچین جدید باشد. یعنی دقیقا همان کاری که چارلی لی لی برای ایجاد لایت کوین انجام داد.

تفاوت لایت کوین و بیت کوین

طبیعتا شباهت های زیادی بین لایت کوین و بیت کوین وجود دارد. به طوری که جهت ارزش گذاری اکثریت به بیت کوین طلا و به لایت کوین نقره می گویند. هدف اصلی لایت کوین تبدیل شدن آن به یکی از سیستم های پرداخت جهانی است که بدون دخالت دولت و یا هر شخص ثالث دیگری باید انجام گیرد.

طبیعتا شباهتای زیادی بین لایت کوین و بیت کوین وجود دارد. به طوری که جهت ارزش گذاری اکثریت به بیت کوین طلا و به لایت کوین نقره میگویند. هدف اصلی لایت کوین تبدیل شدن آن به یکی از سیستمای پرداخت جهانی است که بدون دخالت دولت و یا هر شخص ثالث دیگری باید انجام گیرد.

تصور کنید علی در ایران زندگی میکندو قصد دارد برای امین که در عراق ساکن است مقداری پول واریز کند. اگر علی و امنی بخواهند با استفاده از سیستمای شخص ثالث مانند بانک و سایر موسسات مالی استفاده کنند باید:

• هزینه زیادی را پرداخت کنند.
• مدت زمان بیشتری انتظار بکشند
• برای ارسال پول باید فرمای زیادی توسط علی پر شود

با این وجود؛ تصمیم ارسال پول با لایت کوین بسیار منطقی تر به نظر میرسد زیرا:

اولا هزینه ارسال لایت کوین خیلی کمتر از هزینه ارسال پول با بانک است. (شاید در حدود تنها چند سنت).

و دوما مدت زمانی که طول میکشد که لایت کوین به دست امین برسد تنها 2.5 دقیقه است. این مدت زمان در برابر بانک ها که گاهی اوقات تا چندین هفته طول میکشد؛ بسیار بسیار سریعتر خواهد بود.

سوما لایت کوین ها غیرمتمرکز هستند. این ویژگی برای امین به عنوان کسی که خواهان پول است یعنی در هر جایی میتواند به پولای خود دسترسی داشته باشد. و برای علی یعنی نیازی نیست برای ارسال پول برای هر فردی ساعت ها وقتش را با پر کردن فرمای مختلف تلف کند.

تا اینجا درباره اینکه لایت کوین چیست بحث کردیم. بهتر است در ادامه با ساز و کار این ارز دیجیتال بیشتر آشنا شویم.

تکنولوژی پشت بیت کوین چیست؟

تلاش برای درک هر چه بهتر فناوری بلاکچین گاهی اوقات گیج کننده است. دلیل آن «جدید بودن دنیای ارز دیجیتال» است. به همین دلیل برای اینکه درک درستی از این دنیا داشته باشیم باید با مثالای واقعی این موارد را بررسی کنیم.

در مثال قبلی؛ زمانی که علی میخواست برای امین که در عراق ساکن بود مبلغی را واریز کند، متوجه شد واریز کردن پول با ارز دیجیتال لایت کوین بسیار مقرون به صرفه تر از ارسال همان مقدار پول ولی با ارز فیات است. اما علی چگونه میتواند با لایت کوین برای امین پول واریز کند؟

نکته: منظورمان از ارز فیات همان پولهای معمولی هست که دائما با آن ها سر و کارداریم. از دلار آمریکا گرفته تا روپیه هند.

قبل از اینکه مسیر ارسال وجه با لایت کوین را بررسی کنیم باید بدانیم هر شخصی برای انجام هر معامله ای در فضای لایت کوین باید یک حساب در بلاکچین داشته باشد. اسم این حساب را اغلب با نام «کیف پول» میشناسیم.

1. علی وارد کیف پول خود شده و مقدار 10 لایت کوین را انتخاب میکند.
2. علی با استفاده از کلید خصوصی امین که در دست دارد و کلید عمومیخودش مبلغ 10 لایت کوین را به حساب امین واریز میکند.
3. این مبلغ پس از تایید بلاکچین وارد کیف پول امین در عراق میشود.

جالب است بدانید در همان زمانی که بلاکچین در حال پردازش معامله علی و امین است؛ هزاران معامله دیگر در فضای بلاکچین در حال انجام است. به طوری که هر 2.5 دقیقه (150 ثانیه) یک بلاک جدید در بلاکچین ایجاد میشود. تمامیاین بلاک ها را میتوان به عنوان بستر یک معامله در نظر گرفت.

نکته: وظیفه بلاک ها فقط انتقال وجه بین دو نفر نیست. بلکه جهت انجام هر معامله ای بلاک وظیفه دارد قانونی بودن آن معامله را تایید کند.

اشتباه نکنید؛ لایت کوین متمرکز نیست. به همین دلیل واحدی مشخص برای تایید هر معامله برای آن وجود ندارد. ولی در عوض گروهی از داوطلبان که اصطلاحا به آن ها معدنچیان یا miners ها میگویند؛ قانونی بودن مععاملات در بلوک ها را تایید میکنند.

پس از گذشت 150 ثانیه؛ ماینرها معادلات معماها را حل کرده، معامله شکل گرفته در بلاک تایید میشود و پول در حساب امین قابل دسترس است.

سرعت انجام معامله لایت کوین در برابر بیت کوین

تا اینجا کار با لایت کوین و شیوه عملکرد آن درفضای بلاکچین آشنا شدیم. بهتر است الان با فناوری لایت کوین بیشتر آشنا شویم.

تا اینجا کار به این موضوع رسیدیم که تمامی اهداف لایت کوین دقیقا متضاد اهداف بیت کوین است. پس وجه تشابه این دو در چیست؟ با توجه به اینکه سرعت نقل و انتقال لایت کوین تقریبا 4 برابر بیت کوین است، جهانی شدن لایت کوین اتفاق بسیار مهمی خواهد بود. (هر نقل و انتقال در بیت کوین 10 دقیقا طول می کشد در صورتی که این روند در لایت کوین به 2.5 دقیقه کاهش می یابد)

پس از گذشت 2.5 دقیقه یک بلوک تایید می شود. از زمانی که بلوک تایید می شود دیگر معامله قابل برگشت نیست. به همین دلیل نمی توان از یک لایت کوین دو بار استفاده کرد. عملا در هر 10 دقیقه لایت کوین 4 بلوک را تایید می کند. در صورتی که بیت کوین تنها یک بار در 10 دقیقه یک بلوک را تایید می کند.

مقیاس پذیری معاملات لایت کوین در برابر دیگر ارزهای دیجیتال

یکی دیگر از مهمترین ویژگیای بلاکچین لایت کوین مقیاس پذیری آن در توانایی انجام معاملات بیشتر در یک زمان است.

بیت کوین قادر است حداکثر 7 تراکنش در هر ثانیه را پردازش کند. اتریوم که دومین ارز دیجیتال در بلاکچین است، قادر به پردازش 15 تراکنش است. با این تفاسیر فکر میکنید لایت کوین از عهده چند تراکنش در هر ثانیه بر میآید؟

56! لایت کوین قادر است حداکثر 56 تراکنش در ثانیه را پردازش کند. همین امر باعث افزایش محبوبیت لایت کوین در برابر بیت کوین و اتریوم است. به طوریکه با افزایش محبوبیت لایت کوین نه تنها سرعت آن کاهش نمییابد بلکه به عنوان محبوب ترین ارز دیجیتال نامگذاری خواهد شد.

استخراج یا Mine کردن لایت کوین

استخراج یا به اصطلاح ماینینگ بخش مهمیاز فناوری بلاکچین را به خودش اختصاص داده است. بنابراین نمیتوان از لایت کوینو فناوری بلاکچین صحبت کرد ولی از نحوه استخراج آن مطلبی نگوییم. اصولا شیوه استخراج، فرایندیست که طی آن افراد میتوانند بدون حضور شخص سوم مبادلات خودشان را انجام دهند. ولی هر ارز دیجیتال شیوه خاصی از استخراج را میطلبد.

شیوه ای که لایت کوین آن را در پیش گرفته است مدلیست به نام Proof-of-Work که به اختصار آن را PoW مینامیم. ناگفته نماند که بیت کوین نیز از این شیوه برای استخراج استفاده میکند ولی تفاوتای جزئی با یکدیگر دارند که در ادامه آن ها را بررسی خواهیم کرد.

بیت کوین برای استخراج از شیوه ای به نام هش کردن یاSHA-256استفاده میکند.

هش به زبان ساده یعنی هر چه تعداد معاملات در بلاکچین بیشتر شود، پردازشای بیشتری صورت میگیرد و سختی هر پردازش بیشتر میشود. با این روند افرادی که میخواهند بیت کوینی را استخرج کنند نیاز به استفاده بیشتر از بلاکچین دارند و این یعنی عدم صرفه ویی در مصرف برق!

به همین دلیل این روزها، ماینرها برای استخراج بیت کوین نیاز به Application-specific integrated circuits (ASIC مدارهای مجتمع مخصوص برنامه ) دارند که بسیار گران است. این امر کاری بسیار ناعادلانه است. زیرا همه توانایی استفاده از ASIC را ندارند ولی مایلند بیت کوین را استخراج کنند.

یکی از تفاوتای لایت کوین با بیت کوین همینجا مشخص میشود. لایت کوین از الگوریتیمیبه نام اسکریپت استفاده میکند. یعنی برای استخراج لایت کوین نیازی به داشتن ASIC نیست و هر فردی با استفاده از graphics processing units (GPU واحد پردازش گرافیک) میتواند لایت کوین مورد نظر را استخراج کند. اغلب پردازندهای گرافیکی بسیار ارزان هستند و این یعنی همه افراد میتوانند به هر طریقی از آن استفاده کنند.

ولی نمیتوان امیدوار بود که لایت کوین قصد دارد همیشه از GPU استفاده کند. زیرا شنیده ها حاکی از آن است که در آینده ای نزدیک سیاستای استخراج لایت کوین به سمت ASIC خواهد رفت و این یعنی افراد پولدار شانس بیشتری برای استخراج لایت کوین دارند (The winner takes it all).

پس اگر قصد استخراج لایت کوین را دارید، قبل از اینکه دیر شود دست به کار شوید.

چگونه می توان از لایت کوین سوء استفاده کرد؟

برای هر تکولوژی افرادی وجود دارند که از آن سوء استفاده کنند و ارزهای پایه از این قائده مستثنی نیستند. یکی از مواردی که به کررات در ارزهای دیجیتال دیده میشود؛ پولشویی برای فرار از مالیات است. دلیل آن هم عدم متمرکز بودن ارزهای دیجیتال است.

لازم به ذکر است تنها تعداد کمیهستند که هدفشان از ارز دیجیتال پولشویی است. اکثریت مخاطبان از ارزها یدیجیتال با هدف ارزان تر و سریع تر بودن استفاده میکنند.

حرف آخر

جمع بندی که در اینجا آن را عنوان خواهیم کرد بسته به درک کافی شما از لایت کوین و تفاوتی است که با بیت کوین دارد. در نظر داشته باشید که فقط به این دلیل که لایت کوین، ارزیست ارزان و سریعتر از بیت کوین؛ نباید توقع داشت که بهترین ارز دیجیتال است. 

• کل لایت کوینای موجود: 84 میلیون سکه
• زمان هر معامله: 5 دقیقه
• حداکثر معاملات در هر ثانیه: 56 ثانیه
• تاریخ اولین معامله: 13 اکتبر سال 2013
• تکنولوژی ماین: Proof-of-Work (Scrypt)

اگذر لایت کوین را به چشم ارز دیجیتال مینگرید که ارزش سرمایه گذاری را دارد؛ بهتر است قبل از آن سایر ارزهای دیجیتال را بررسی کنید. اگر هم تاکنون تجربه خرید ارزهای دیجیتال را دارید لطفا تجربه خریدتان را بریمان کامنت کنید.