عبور از بحران با همفکری ملی

امروز، جامعه ایران با مشکلات و بحران های متعدد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی روبروست. این بحران ها، به ابر بحران هایی تبدیل شده اند که گویی جامعه در حل آن مانده است. اگر نسبت به این بحران ها، چاره ای فوری اندیشیده نشود، شاید سال های آینده دیر باشد. 

صاحب نظران اجتماعی و اقتصادی، این بحران ها و حتی ابر چالش های اقتصادی-اجتماعی ایران را برشمرده اند. بحران هایی چون رکود، اقتصاد تورمی، نقدینگی بالا، کسری بودجه دولت، فقر و بیکاری، تحریم های متعدد بین المللی و تعارضات منطقه ای و بین المللی ایران در سطح سیاست خارجی، تعارضات ساختاری درون نظام و دولت، فساد و بی عدالتی، قانون گریزی، مالیات گریزی، عدم شفافیت مالی، بحران در صندوق های بازنشستگی، ورشکستگی بسیاری از بنگاه های صنعتی، اقتصادی و مالی، بهره وری پایین در صنعت، شدت انرژی بالا، مصرف سرانه بسیار بالای انرژی، عدم تعادل منطقه ای، قاچاق، حاشیه نشینی شهرها، مهاجرت از مناطق نابرخوردار، نابرابری اجتماعی، مشکلات متعدد در مسکن، بهداشت، تضعیف مرجعیت نهادهای سنتی چون روحانیت و حتی دانشگاه و مدرسه و خانواده و ظهور مرجع های جدید چون سلبریتی های حتی خارجی، فرار مغزها، سرمایه ها و جوانان از مملکت، شکاف دولت و ملت و اعتماد پایین مردم به مدیران در همه قوا، شکاف نسلی در جامعه ایران که امروز حتی دهه هفتادی ها برای خود یک شکاف با دهه هشتادی ها و دهه نودی ها احساس می کنند چه برسد به شکاف نسلی میان دهه سی و چهل با دهه هفتاد و هشتادی ها، اعتیاد، جرم و بزهکاری، روند رو به تزاید طلاق و اختلافات خانوادگی، پرونده های بسیار زیاد قضایی، عدم رغبت مردم به مشارکت فعال در حوزه سیاسی، بحران قومیت ها، نقش کم زنان در جامعه، عقب افتادگی جامعه ایران از توسعه شتابان جهانی در بسیاری از تکنولوژی های سطح بالا، بحران های متعدد ساختاری در سیستم آموزشی کشور از آموزش و پرورش تا آموزش عالی کشور و دیگر مشکلات در گوشه و کنار ساختار کشور که به صورت بحران خود را نشان می دهند.

همه این ها، نشان می دهد که جا دارد یک هم اندیشی ملی در خصوص بحران های جامعه ایران صورت گیرد. کنگره ها و مجامع ملی از نخبگان جامعه تشکیل شود تا به واکاوی، آسیب شناسی و چاره اندیشی نسبت به این بحران ها پرداخته شود. جا دارد که در این جا، پیشنهاد جناب الیاس حضرتی نماینده محترم تهران را به عنوان یکی از مهم ترین وظایف و رسالت مجلس برشمرد که مجلس لازم است که با تشکیل اتاق های فکر و کانون های هم اندیشی با نخبگان، بحران های جامعه امروز ایران را واکاوی کند و به آسیب شناسی بپردازد و نسبت به حل این بحران ها، چاره اندیشی کنند. به عنوان یک رسالت برای مجلس یازدهم، می توان واکاوی بحران های جامعه ایران را برشمرد. مجلس شورای اسلامی، با همکاری دولت، مجمع تشخیص مصلحت، دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی و پژوهشی، لازم است به واکاوی، آسیب شناسی و چاره اندیشی بحران ها بپردازند حتی اگر نیاز به تغییرات اساسی در قوانین عادی و یا قانون اساسی باشد.

دانشیار دانشگاه شهید چمران اهواز