شاخص‌های پراکندگی

شاخص‌هایی برای تعیین میزان پراکندگی داده‌ها از یکدیگر و یا میزان پراکندگی آنها (داده‌ها) نسبت به میانگین می‌باشند.

شاخص‌های پراکندگی عبارتند از:

۱ . دامنه تغییرات

۲ . انحراف چارکی

۳. واریانس

۴ . انحراف معیار

۵. ضریب پراکندگی

دامنه تغییرات

اختلاف بین بزرگترین و کوچکترین داده‌های آماری است.

کم‌اهمیت‌ترین شاخص پراکندگی است زیرا تنها تابع تغییرات دو اندازه است و وضعیت اعداد وسط را مشخص نمی‌کند .

دامنه تغییرات را با R نشان می‌دهند .

چارک‌ها

نقاطی بر روی مقیاس اندازه‌گیری هستند که دامنه تغییرات را به ۴ قسمت مساوی تقسیم می‌کنند. چارک را با Q نشان می‌دهند.

واریانس

یکی دیگر از شاخص‌های اندازه‌گیری پراکندگی داده‌ها نسبت به میانگین است.

انحراف معیار ( استاندارد)

واحد اندازه گیری واریانس، مجذور واحد اصلی متغییر است، مثلا اگر x بر حسب ریال اندازه‌گیری شده باشد واحد واریانس جامعه ریال به توان ۲ خواهد بود . از آنجا که واریانس به صورت مجذور واحد اولیه محاسبه می‌شود تفسیر آن زیاد ساده نیست . برای حل این مشکلات از انحراف معیار استفاده می‌کنیم که با جذر گرفتن از واریانس به دست می‌آید.

ضریب پراکندگی یا ضریب تغییرات

هنگامی که برای توصیف داده‌ها پراکندگی به صورت کسری از میانگین بیان می‌شود به آن ضریب پراکندگی می‌گویند که عبارت است از حاصل تقسیم انحراف معیار تقسیم بر میانگین ضرب در ۱۰۰. علامت اختصاری آن v است.