رتبه بندی معلمان سرهم بندی شد
دیدارنیوز – رسول شکوهیوابستگی حقوق یک میلیون معلم به بخش کوچکی در وزارت علوم!
لایحه رتبه بندی معلمان امروز به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. دو روز بعد از آن که یکی از بزرگترین اعتراضات صنفی سال‌های اخیر روی داد. با این حال نتیجه به نظر آن چیزی نیست که معلمان خواستار آن بودند.
بعد از چندین سال کش و قوس در نهایت لایحه رتبه بندی معلمان به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. بعد از چندین سال بحث و مقاومت دولت‌ها و مطالبه گری معلمان برای بدیهی‌ترین حقوق خود در نهایت لایحه‌ای به تصویب رسید که دریافتی ماهانه حدود یک میلیون معلم را به حداقل دریافتی اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها یعنی مربی پایه یک دانشگاه تهران گره زدند.
در همین راستا به سراغ محمد رضا خواه معلم و فعال صنفی فرهنگیان رفتیم تا دیدگاه او را درباره لایحه رتبه بندی معلمان که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید جویا شویم.
حقوق‌دهی به یک میلیون معلم وابسته به مربی پایه یک دانشگاه تهران
محمد رضاخواه به مهم‌ترین بخش این لایحه یعنی «هشتاد درصد (۸۰%) مجموع حقوق و فوق العاده‌های هیات علمی مربی پایه یک دانشگاه تهران» اشاره می‌کند. قرار بود که دریافتی معلمان به ۸۰ درصد اعضای هیات علمی دانشگاه - که رتبه متناظر آن هم تعریف شده است – برسد. اما اتفاقی که در عمل رخ داده این است که معلمان با ۸۰ درصد حداقل دریافتی اعضای هیات علمی یعنی مربی‌ها سنجیده می‌شوند. مساله‌ای که هیچ ربطی به انتظارات معلمان نداشته است.
رضا خواه در این باره می‌گوید: «کلیت لایحه، معلم را با مربی پایه یک دانشگاه تهران مقایسه کرده و این یعنی کف حقوقی دانشگاه. وزارت علوم می‌تواند در این قضیه دخل و تصرف داشته باشد و حقوق مربی پایه یک دانشگاه تهران را کم یا زیاد کند و روی یک میلیون معلم تاثیرگذار باشد. نکته مهم‌تر و پرسش برانگیز این است که نظام پرداخت حقوق یک میلیون معلم را براساس دریافتی که یک عنوان شغلی در یک دانشگاه خاص تعیین کنیم. نمی‌توانستیم یک نظام پرداخت حقوق قوی و منسجم را برای معلمان درست کنیم تا حقوق یک میلیون معلم به مربی پایه یک دانشگاه تهران وابسته نباشد؟».
ادعای حقوق ۱۶ میلیونی معلم روی کاغذ محقق می‌شود نه در عمل
رضاخواه به ادعا‌های مطرح شده درباره افزایش حقوق معلمان تا ۱۶ میلیون تومان هم اشاره داشت و برای فهم بهتر این موضوع کمی به عقب بازگشت، یعنی به لایحه بودجه سال ۱۴۰۰. او به این نکته اشاره کرد که در بودجه ۱۴۰۰ حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان برای حقوق پرسنلی در نظر گرفته شد و ۲۵ هزار میلیارد تومان برای یک سال لایحه رتبه بندی. یعنی حدود ۲۷ درصد از کل بودجه پرسنلی.
ادامه ماجرا را از زبان رضاخواه بخوانید: «اگر ما به طور یکسان بخواهیم ۲۷ درصد به حقوق معلمان اضافه کنیم این ۲۵ هزار میلیارد شامل آن‌ها می‌شود. سقف آن هم با توجه به اینکه معلم با سی سال سابقه ۹ میلیون تومان می‌گیرد به ۱۱ میلیون می‌رسد. قید دیگری هم وجود دارد که کف حقوق معلمان باید به ۸ میلیون برسد و این عدد هم وقتی حقوق معلمان از ۳ میلیون ۷۰۰ شروع می‌شود (معلمی با ۱۵ سال سابقه ۶ میلیون و ۷۰۰ دریافتی دارد) و باید این‌ها هم به ۸ میلیون تومان برسند این قیود نشان می‌دهد که افزایش حقوق‌ها در حقوق پایین می‌تواند خوب باشد، ولی در رتبه‌های بالا و معلمان با سابقه زیاد افزایش آنچنانی رخ نخواهد داد. اینکه توسط رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات گفته می‌شود که معلمان تا ۱۶ میلیون افزایش حقوق داشته باشند روی کاغذ درست است، ولی با توجه به بودجه‌ای که در نظر گرفته شده و قیودی که وجود دارد امکان پذیر نخواهد بود و در عمل رخ نمی‌دهد».
با این لایحه نه مشکل معیشت حل می‌شود نه کیفیت افزایش پیدا می‌کند
براساس گفته‌های این فعال صنفی معلمان از ابتدای طرح مباحث رتبه بندی قرار بود که بحث معیشت از رتبه بندی و ارتقای کیفیت آموزش جدا باشد. او بر این نکته تاکید می‌کند که با این لایحه این دو مساله حل نخواهد شد و بهتر بود که حداقل حقوقی برای معلمان در نظر گرفته می‌شد تا دیگر درگیر مسائل معیشتی نباشد و برای افزایش انگیزه معلمان رتبه بندی را با سازوکاری قوی و منسجم پیاده می‌کردند.
رتبه بندی یا همسان سازی با حقوق کارمندان دولت؟
رضاخواه با اشاره به این نکته که میانگین دریافتی کارکنان دولت ۱۲.۵ میلیون تومان است و حتی معلمان با سابقه هم امکان دارد که نتوانند به این میزان برسند، گفت: «کاری که دولت و مجلس با هم انجام دادند یک جور همسان سازی حقوق معلمان با حقوق سایر کارمندان دولت بوده که در این راه هم موفق نبودند. با این بودجه‌ای که اختصاص داده شد نهایتا میانگین حقوق معلمان را دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان افزایش می‌دهند و باز هم می‌بینیم که به میانگین حقوق سایر کارکنان دولت نمی‌رسد».
براساس گفته‌های رضاخواه همسان سازی برای سایر کارمندان دولت با فوق العاده‌های ویژه اعمال می‌شود، ولی وقتی به معلمان می‌رسند با رتبه بندی است و باید آن رتبه‌ها را کسب کنند و تلاش زیادی انجام دهند تا به حقوق اولیه خود دست پیدا کنند در صورتی که در دیگر بخش‌های دولت این مساله وجود ندارد.
معلم با مربی ویژه سنجیده می‌شود یا مربی عادی؟
محمد رضاخواه به سازوکار‌های ضعیف لایحه نیز اشاره کرد. معلمان با مربی پایه یک دانشگاه تهران سنجیده خواهد شد، ولی گفته نشده که با مربی ویژه یا مربی عاد. براساس گفته‌های رضا خواه این دو نوع مربی تفاوت دریافتی دو میلیونی دارند. یعنی مربی ویژه ده میلیون تومان و مربی عادی هشت میلیون تومان دریافتی دارد. این عدم اشاره به عنوان دقیق مربی باید توسط کمیسیون آموزش مجلس بررسی می‌شد تا در ادامه بهانه تراشی‌های سازمان برنامه و بودجه حتی برای این مساله به وجود نیاید.
درباره کارمندان اداری هم فقط رتبه بندی شامل حال آن دسته از کارمندان اداری می‌شود که در ابتدا معلم بوده اند و بعد به بخش اداری منتقل شده اند و شامل حال افرادی که از ابتدا به صورت اداری استخدام شدند نمی‌شود.
هنوز تبعیض بین معلم و سایر کارمندان دولت وجود دارد
«من معتقدم که به معلمان اجحاف شده و علت آن است که میانگین دریافتی کارمندان دولت ۱۲.۵ میلیون تومان است و آن‌ها بدون هیچ مشکلی حقوق خود را دریافت می‌کنند، ولی وقتی نوبت به معلمان می‌رسد نه تنها به آن سطح نمی‌رسند بلکه با دستورالعمل‌های ویژه‌ای که باید رتبه‌ها و صلاحیت‌های آن‌ها احراز شود قرار است به چیزی کمتر از میانگین کارمندان دولت برسند. هنوز تبعیض بین معلم و سایر کارمندان وجود دارد و این قانون هم آن را بر طرف نمی‌کند». این‌ها جملاتی بود که رضاخواه درباره تبعیض ادامه دار در حق معلمان گفت.
رضاخواه در جمع بندی صحبت‌های خود باز تاکید کرد نظام جدیدی که برای حقوق معلمان ایجاد شده ایرادات اساسی دارد و اصلی‌ترین ایراد آن این است که مبنای حقوق دهی در نظام تعلیم و تربیت کشور با حجم بالای نیروی انسانی و دستگاه عریض و طویلش به یک بخش خارج از آموزش و پرورش وابسته شده و این وابستگی قوی نیست و با تغییر یک پارامتر در حقوق بخش کوچکی از کارمندان وزارت علوم، حقوق یک میلیون معلم دستخوش تغییر خواهد شد.