دکتر علیرضا فرنام ( روانپزشک و رواندرمانگر )

آخرین فرم "ملغمه های هیجانی"، فرم لایه لایه (stratified) است. عاطفه بالاتر حالتی آشکار و بارز دارد. مثلاً ممکن است احساس کنیم از فردی بدمان می آید. و اینرا تنها احساس مان نسبت به آن فرد در نظر بگیریم، اما در لایه ای پایینتر ممکن است از وی بترسیم و این ترس را نیز برای لحظاتی احساس کنیم، اما زود از ذهنمان خارج شود. اما در پایینترین لایه ممکن است از آن فرد خوشمان بیاید و بنوعی دوستش نیز داشته باشیم! 

معمولا بالاترین لایه عاطفی در "خودآگاه" حضور دارد، لایه میانی در "نیمه آگاه" و لایه های پایینی در "ناخودآگاه"!

بعضی وقتها بعضی افراد، تجسم عینی و بیرونی تمایلات سرکوب شده و واپس رانده شده ما هستند. در اینصورت احساسی که ما نسبت به آن فرد پیدا می کنیم حالتی دوپاره و متناقض پیدا می کند. در ذهن آگاهمان بخاطر اینکه وی رفتاری متناقض با معیارهای رفتاری ما دارد از وی بدمان می آید اما در عمق وجودمان چون او مطابق عمیق ترین تمایلات سرکوب شده ما عمل می کند، از دیدنش و تماشای رفتارهایش لذت می بریم و کششی به سمتش پیدا می کنیم.

دلیل اینکه بعضی مواقع، افرادی ناگهان به سمت کسانی کشیده می شوند که بارها نفرتشان را از وی اعلام کرده بوده اند، همین مسئله است. مثلا دختری خجالتی و مأخوذ به حیاء جذب آدمی لات و گستاخ می شود و تعجب همه را برمی انگیزد. در واقع بعضی آدمها و بعضی وقایع، عمیق ترین لایه های هیجانات مارا تکان می دهند و چنین است که مثلاً مشاهده می شود، فردی آرام و بی آزار مسحور صحنه های خشونت آمیز می شود و مثلا تماشای صحنه اعدام را به هیچ قیمتی از دست نمی دهد!

جالب این جاست که هرچند خود فرد آگاه به عواطف سرکوب شده اش نیست، اما اتفاقا دیگران خیلی بهتر این هیجانات سرکوب شده را در وی تشخیص می دهند.

"میلان کوندرا" در یکی از رمانهایش به این مسئله چنین اشاره میکند که بعضی آدمها نقطه ضعفی دارند که ابدا نمی خواهند کسی از آن مطلع شود و از بازگو کردن آن حتی برای خودشان نیز ابا دارند، غافل از آنکه مردم اساساً پشت سروی او را با این خصلت لقب می دهند و به همین نام می خوانندش!

📲اينستاگرام ما

https://instagram.com/markaz_moshavereh_tohid