[درباره دو بحث پرحاشیه این روزها: ضدعفونی اماکن مقدس و امنیت شهر قم]
سیدجعفر حسینی شیرازی
🔻اول: امنیت شهر مقدس قم
امنیتی که خدا تقدیر کرده یا تکوینی است و یا معنوی و یا تشریعی و یا غیبی
۱- امنیت تکوینی
یعنی هیچ بلایی وارد نشود و مصون از خطرات انس وجن ومادی باشد.
این امنیت را خدا در هیچ جای دنیا قرار نداده. بلکه این امنیت مخصوص بهشت است که دار السلام است.
۲- امنیت معنوی
به معنای این است که شرایط به گونه‌ای قرار داده شده که دین مردم مصون باشد. این نوع امنیت معمولا در سایه‌ی علمای ربانی وپرهیزکاران متقی حاصل می‌شود.
تلاش دست‌اندرکاران شهرهای مقدس برای حفظ امنیت معنوی متناسب با این اماکن با روش شرعی و عقلی وعقلایی مطلوب است
۳- امنیت تشریعی
به معنای اینکه احکام مخصوصی تشریع شده که کسی حق ندارد متعرض کسی هرچند مجرم شود. که این نوع سابقا در بست نشینی در اماکن مقدس حاصل می‌شد.
از نظر شرعی تنها حرم مکه است که همچه امنیت دارد. خدا در قرآن راجع به مكه می‌گوید ( أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّا جَعَلْنَا حَرَمًا آمِنًا وَيُتَخَطَّفُ النَّاسُ مِنْ حَوْلِهِمْ أَفَبِالْبَاطِلِ يُؤْمِنُونَ وَبِنِعْمَةِ اللَّهِ يَكْفُرُونَ (٦٧) در فقه تفصيل امنيت مكة بيان شده.
۴- امنیت غیبی
به معنای اینکه الطاف خاصه‌ی خدا و پیشوایان دین شامل حال جایی یا گروهی از مردم می‌شود واگر کسی از ستمکاران فساد در آن مکان کند و یا مردم آن را آزار دهد خدا از او انتقام سریع می‌گیرد.
امنیت شهر قم و شهر کوفه و شهرهای مقدس از این قبیل است نه اینکه کسی نمی‌تواند آنجا ظلم کند و یا اینکه بلای آسمانی یا زمینی آنجا نازل نمی‌شود.
حضرت امیر مؤمنان راجع به کوفه می‌فرمایند (نهج البلاغة خطبه ۴۷ ): كأني بك يا كوفة تمدين مد الأديم العكاظي تعركين بالنوازل وتركبين بالزلازل. وإني لأعلم أنه ما أراد بك جبار سوءا إلا ابتلاه الله بشاغل ورماه بقاتل).
🔻دوم: ضدعفونی مکانهای مقدس
شکی در سازگاری علم با دین مبین اسلام نیست، دینی که اولین سوره‌ی نازل شده در آن امر به خواندن ونوشتن می‌کند و خدا را به آموزش دهنده‌‌ی بوسیله‌ی قلم معرفی می‌کند اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ * الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ * عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ (علق ۳ - ۵ )
اما از دیرباز گه‌گاهی جدال علم و دین در جامعه به راه می افتد و هر بار متولیان حوزه دین به چالش کشیده می‌شوند. اینبار ویروس «کرونا» آنها را به چالش کشیده و این سؤال از سوی برخی مطرح است:
۱. خدای متعال از رهرو قوانینی که بر نظام طبیعت حاکم ساخته، خواست و اراده خود را محقق می نماید. همچنانکه آتش میسوزاند و آب آن را خاموش می کند، میکروب و ویروس انسان را بیمار ساخته و دارو به خواست الهی او را درمان می‌کند.
در کنار این قوانین طبیعی خدای متعال قوانین غیبی نیز بر عالم ماده جاری و ساری گردانده و این دو در کنار یکدیگر بر جهان مادی حاکم است که همه این ها از قضا و قدر خدای متعال می باشد.
۲. بر راستی گزاره نخست به آیاتی چند از قران کریم اشاره میکنیم:
الف) آیاتی که به قوانین طبیعی دلالت دارد مانند : ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَبًا (کهف ۹۲)، وَجَاهِدُوا فِي سَبِيلِهِ (مائده ۳۵)، وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ (انفال۶۰).
ب) آیاتی که بر قوانین غیبی دلالت دارند مانند : وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ (غافر۶۰)، وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ (شعراء ۸۰)، وَمَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ (آل عمران ۱۲۶).
همچنانکه می بینید در فرهنگ قرآنی همپایه قوانین دسته اول، خداوند حکیم بر قوانینِ دسته دوم نیز تاکید نموده و هر دو دسته را برای رسیدن به اهداف لازم دانسته است.
۳. بنابر آنچه گفته شد بر انسان مؤمن لازم است در پیشبرد برنامه‌ی روزمره‌ی خود بر هر دو دسته اسباب و مسببات نظر داشته باشد، زیرا اسباب غیبی جایگزین اسباب طبیعی نبوده بلکه به تقدیر الهی هر دو بازوی گرداننده چرخ روزگارند.
مسلمان راستین در هنگام بیماری همچنانکه دست به دامان پزشک و دارو می شود دستی هم به دعا به درگاه خداوند و توسل به پیامبر و اهلبیت عصمت علیهم السلام برمیدارد. او برای بهبود شرایط معیشت خویش همپایه سعی و تلاش مادی از خدا نیز طلب رزق و روزی می‌کند.
حال زیارتگاه های مقدس نیز از این قوانین مستثنا نیستند و همچنانکه کانونی برای کسب فیض انوار غیب الهی بر قلوب مؤمنان می باشند به سبب حضور همین مردم و همچنین شرایط آب و هوایی مدام محتاج به شستشو ونظافت می باشند.
۴- ضمن آنکه خدای متعال قوانین تشریعی دارد که احکام شرع مقدس است مانند نجاست خون، این قوانین شرعی در همه جا حتی اماکن مقدس وبر تمام مردم جاری هستند.
۵. برخی به تصور تقدس کعبه، حرمها و... این مکانهای مقدس را خالی از جریان قوانین طبیعی یا احکام شرعی میدانند! در حالیکه در جهان خلقت نمی توان هیچ مکانی را یافت که از تاثیر قوانین طبیعی که خدا قرار داده یا از نفوذ احکام شرع مستثنا باشد بلکه در این اماکن علاوه بر جریان احکام شرعی و قوانین طبیعی، قوانین غیبی هم جریان می یابد.
حضرت محمد صلی الله علیه و آله در تبلیغ دین اسلام بر طبق همین قوانین طبیعی سیر می‌نمودند و در عین حال مدد از خدا می‌جستند و به احکام شرع ملتزم بودند.
البته شکی نیست که گاهی با اعجاز این قوانین تغییر می یابد لکن مواردش خاص واستثنائی است. همچنانچه گاهی در اثر اراده‌ی خدا وبا درخواست معصومین بیماری بدون سبب طبیعی شفا می‌یابد، چنانچه حضرت عیسی علیه السلام به اذن خدا پیس و نابینا را درمان و مرده را زنده می‌کرد، یا حضرات پیامبر و ائمه علیهم السلام به اذن خدا بیمار لاعلاج را شفا می‌دهند، لکن این در موارد خاص و بر حسب مصلحت می‌باشد و در غالب موارد مصلحت نیست ولذا اعجاز رخ نمی‌دهد.
البته لطف حضرات معصومین علیهم السلام وظیفه‌ی بیمارِ خطرناک در مراجعه به پزشک را برنمی‌دارد. حتی شرعا جایز نیست که در بیماری خطرناک علاج طبی ترک و فقط دعا و توسل شود بلکه باید هردو با هم انجام گیرد؛ هم علاج و هم دعا و توسل.
۶. حال چه تفاوتی است میان غبار روبی این اماکن مقدس و ضد عفونی کردن آنها، یا چه تفاوتی بین شستشو آنها از گرد و غبار و بین تطهیر از خون اگر از پای کسی خارج شد و زمین را آلوده کرد!؟
همچنانکه گرد و خاک و غبار بر این اماکن مقدس می‌نشیند، وخون باعث نجاست می‌شود، میکروب و ویروس موجب آلودگی می‌گردد. اولی با غبار روبی رفع می شود و دومی با تطهیر و سومی با ضد عفونی کردن.
البته بر خادمان لازم است که وظیفه‌ی خود را به گونه‌ای انجام دهند که موجب هتک و یا باعث شبهه افکنی نشود تا بستری مناسب برای حضور و زیارت فراهم آید.
همچنانکه بر مؤمنین لازم است با رعایت ضوابط شرعی و نظافت و پاکیزگی و بهداشت در این اماکن مقدس حضور یافته و کسب فیض نمایند.
#کرونا_و_دین
1398/12/13
@mohsenhesammazaheri