حکم شهرداری برای انجمن جامعه‌شناسی ایران
یگانه شوقالشعراءزاکانی: تخلیه کنید!
ساختمان انجمن جامعه‌شناسی ایران واقع در یوسف‌آباد تهران به دستور شهرداری باید تخلیه شود. به یاد داریم شهرداری چه بر سر خانه اندیشمندان علوم انسانی آورد و حال به سراغ انجمن جامعه‌شناسی رفته تا به هر نحوی که می‌تواند بی‌توجهی خود را به نهاد‌های علمی و فعالیت‌های آموزشی نشان دهد. به نظر می‌رسد در شرایط موجود تسهیل‌گری برای نهاد‌های مدنی، امری سیاست‌زده شده‌است. شهرداری تهران به ریاست علیرضا زاکانی در این دوره بار‌ها بی‌توجهی خود را به این نوع از نهاد‌ها نشان داده‌است. فراز با سید حسین سراج‌زاده که مدتی ریاست انجمن جامعه‌شناسی ایران را به عهده داشته، مصاحبه کرده‌است.
🔹 تخلیه کنید!
انجمن جامعه‌شناسی ایران، انجمنی غیرانتفاعی است که در سال ۱۳۷۰ تاسیس شده و در زمینه‌های علمی، پژوهشی، کارشناسی و مشاوره فعالیت می‌کند. دستور تخلیه ساختمان یوسف آباد انجمنی علمی با سابقه بیش از ۳۰ سال فعالیت صادر شده است. از سال ۱۳۹۳ یک مرکز آموزش‌های تخصصی با شرکت مخاطبان عام در حوزه مباحث علوم اجتماعی جامعه محور در منطقه یوسف آباد شکل گرفت. شورای شهر وقت در راستای فعالیت‌های جامعه محور و شهروندی طی مصوبه ا‌ی ساختمان مذکور را در اختیار انجمن جامعه‌شناسی قرار داد و انجمن نیز این ساختمان را به امکانات آموزشی تجهیز کرد. به عبارتی دیگر این اقدام انجمن در راستای آموزش جامعه محور است که مورد استفاده کسانی قرار می‌گیرد که به دانشگاه نمی‌روند و یا برای توسعه دانش خود به آموزش‌های بیشتر نیازمندند. حتی افراد با شرکت در کلاس‌های این مرکز گواهی دریافت می‌کنند. به نظر می‌رسد سال گذشته از جانب املاک شهرداری منطقه شش برای تخلیه ساختمان یوسف آباد اخطار صادر و مکان مذکور واگذار شده‌است. از سوی دیگر شهرداری برای مدیریت شهری اتفاقا به فعالیت این انجمن‌های علمی در حوزه اجتماعی و شهروندی نیازمند است.
🔹 حذف نهاد‌های مدنی مستقل
سمیه توحیدلو جامعه‌شناس در صفحه شخصی ایکس خود نوشته است: «انجمن جامعه‌شناسی ایران، فضایی آموزشی در سطح شهر تهران دارد که امکان برگزاری کلاس خارج از فضای دانشگاه را به ما همیشه داده، زیرا وظیفه این نهاد مدنی فرادانشگاهی‌است. ۱۰ سال است آموزش‌های تخصصی این مجموعه در آن‌جا برگزار می‌شده و دسترس‌پذیری آموزش رایگان یا با حداقل شهریه ممکن بوده است. مصوبه شورای شهر پیشین برای اماکن شهرداری را هم داشته است. شهرداری بدون اطلاع شورای فعلی اقدام به پس گرفتن قضایی این مجموعه کرده است. کاری که برای خانه اندیشمندان یکبار تکرار شد. مقابله و حذف نهاد‌های مدنی مستقل که فعالیتشان نه سیاسی که تخصصی و اجتماعی است؛ نشان از دشمنی آشکار این نگرش با علوم اجتماعی و انسانی‌است. این درحالیست که وظیفه نهاد‌های شهری کمک به توسعه این مجموعه‌ها است».
🔹 ایجاد محدودیت برای انجمن‌های علمی
سید حسین سراج‌زاده جامعه‌شناس و استاد دانشگاه خوارزمی به فراز می‌گوید: «رویکردی که در شهرداری و بخش‌های دیگر غالب شده، نظر مساعدی نسبت به انجمن‌های مدنی و انجمن‌های مردم نهاد از جمله انجمن‌های علمی ندارد. در این شرایط نه تنها کمکی به این انجمن‌ها نمی‌شود بلکه تلاش می‌شود محدودیت‌هایی برای فعالیت‌های آن‌ها ایجاد شود. این رویکرد مناسب و درستی برای جامعه نیست. معمولا در نظام‌های حکمرانی کارآمدِ متمایل به دیدگاه مردم نهاد‌های مدنی به عنوان نیرو‌هایی که می‌توانند برای حل مشکلات جامعه کمک حال باشند و بخشی از نیروی اجتماعی را در جهت حل مشکلات جامعه سامان دهند، مورد توجه قرار می‌گیرند. انجمن‌های علمی متخصصان حوزه‌های مختلف را در بر می‌گیرند و فراتر از نهاد‌های علمی رسمی مانند دانشگاه فعالیت می‌کنند و فراتر از ساختار بروکراتیک دانشگاه، اجتماعات علمی را ساماندهی می‌کنند؛ بنابراین عملکرد آن‌ها به رونق علمی جامعه کمک می‌کند. کسانی که دلشان برای جامعه بسوزد و در پی حل مشکلات جامعه باشند حتما تلاش می‌کنند که انجمن‌های علمی را تقویت و حمایت کنند. اما در مقابل می‌بینیم که اقدامات محدودکننده شکل می‌گیرد».
🔹 فعالیت انجمن جامعه شناسی ایران متوقف نمی‌شود
او ادامه داد: «انجمن جامعه شناسی ایران انجمنی با سابقه است که بزرگان این رشته سال‌ها قبل آن را تاسیس کردند. شهرداری حدود ۱۰ سال قبل با یک رویکرد مثبت ساختمانی را در اختیار این انجمن گذاشته تا یک مرکز آموزش‌های آزاد داشته باشد و علم جامعه شناسی را در جامعه ترویج دهد. این ساختمانی که بنا است تخلیه شود چنین کارکردی داشته است. معمولا شهرداری‌ها به عنوان بخشی از خدمات عمومی باید از این نوع انجمن‌های علمی استقبال کند. فشار امروز برای تخلیه ساختمان نشان می‌دهد که دیگر این رویکرد وجود ندارد. این کار بدان معنا نیست که فعالیت انجمن جامعه شناسی ایران متوقف می‌شود بلکه اعضای انجمن به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهند. انتظار از مدیران نهاد‌های اجرایی خصوصا شهرداری‌ها این نیست که جلوی ارائه چنین خدماتی را بگیرند».