تفتيش عقيده ممنوع!
در جریان امتحانات نهایی دانشآموزان دبیرستانی در خرداد ۱۴۰۲ پرسشنامههایی در میان دانشآموزان توزیع شده و از آنان خواسته شده پرسشها را با دقت بخوانند و به آنها پاسخ دهند. نام و مشخصات فردی تک تک دانشآموزان مانند سایر برگه های امتحانی در بالای این پرسشنامه ها ثبت شده و پاسخ دادن به پرسشها اجباری بوده است. به دانشآموزان گفته شده که پاسخهای آنان تأثیری در نتیجۀ امتحانات نخواهد داشت. در راهنمای تکمیل پرسشنامه آمده که این پرسشنامه که در آن «سئوالهایی درمورد شما وجود دارد» «با هدف ارزشیابی فعالیتها و برنامههای پرورشی طراحی شده است» و اطمینان داده شده که « پاسخ های شما محرمانه باقی خواهد ماند». این پرسشنامه حاوی سئوالاتی در مورد عقاید دینی، نظرات سیاسی و تعلقات قومی و ملیتی دانشآموزان بوده است. پرسشهایی که ذهنیت، باورها، شخصیت و زندگی خصوصی دانشآموزان را میکاوند تا به عقیدۀ آنان دربارۀ مسائل مختلف پی ببرند. از دانش آموزان در مورد میزان دینداری، اهتمام به نماز و روزه، و شرکت در مراسم دینی؛ اعتقاد یا عدم اعتقاد به ضرورت پیروی از روحانیت و مراجع تقلید؛ میزان پاسخگویی و نقش دین در حل مسائل و معضلات خانوادگی، اخلاقی و معنوی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی؛ علاقهمندی یا عدم علاقهمندی به مطالعۀ کتاب های دینی و برنامههای مذهبی رادیو و تلویزیون سئوال شده است. از دانشآموزان در مورد حمایت یا عدمحمایت از تصمیمات حاکمیت، احساس رضایت یا عدمرضایت از زندگی در نظام جمهوری اسلامی اعتقاد یا عدماعتقاد به اطاعت از قانون حتی در صورت عدمموافقت با آن پرسش شده است. همچنین از آنها در مورد میزان تعلقات فرهنگی و قومی و زبانی خود، عضویت در گروه قومی خود، تمایل یا عدم تمایل به فعالیت در مجامعی که درصدد حفظ هویت قومی خود هستند، و نظر دانش آموز در مورد اِعمال تبعیض در مورد بعضی گروههای قومی و عقب نگهداشته شدن منطقۀ محل تولد دانشآموز سئولات متعددی مطرح شده است.
پرسش این است اگر هدف آموزش و پرورش از این کار ارزشیابی فعالیتها و برنامههای پرورشی خود بوده، چرا در این پرسشنامه هیچ پرسشی از دانشآموزان در مورد محتوی آموزشی کتابهای درسی و برنامههای پرورشی آموزش و پرورش نشده و، بهجای آن، پرسشها سراسر دربارۀ خود دانشآموزان و بینش و تفکر آنها در مورد تعلقات دینی و سیاسی و قومی است؟ چرا اصولا نام و مشخصات دانشآموز باید در برگه ثبت شود و پاسخ دهنده به پرسش ها قابل شناسایی باشد؟ و این برگهها که بیشباهت به برگههای بازجویی نیست در کجا نگهداری میشود و در اختیار چه نهادهایی قرار خواهد گرفت؟ اقدام وزارت آموزش و پرورش در طراحی این گونه پرسشنامهها و جمعآوری نظرات تک تک دانشآموزان با ثبت هویت پاسخدهندگان و ضبط و نگهداری پاسخنامهها، اقدامی اطلاعاتی و امنیتی است و چیزی جز تفتیش عقیده با هدف شناسایی و تصفیۀ دانشآموزان نیست. بنا به همان قانون اساسی جمهوری اسلامی که در این پرسشنامه از دانشآموزان در مورد اطاعت یا عدماطاعت از آن پرسیده شده است، تفتیش عقیده ممنوع است. اصل ۲۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی بدون هیچ اما و اگری به روشنی تصریح میکند که «تفتیش عقیده ممنوع است». این اصل موهبتی نیست که جمهوری اسلامی به مردم ارزانی کرده باشد، بلکه از دل انقلاب مردمی بیرون آمده که بر استبداد شاهنشاهی شوریدند و از جمله ممنوعیت تفتیش عقیده را به قانونگذاران حکومتِ پس از انقلاب ۵۷ تحمیل کردند. اصلی قانونی است که نظام جمهوری اسلامی در طی ۴۵ سال حاکمیت خود آن را پایمال کرده است و، درست به همین دلیل، مردم هم اکنون نیز این خواست را مطالبه میکنند، چنانکه «منشور آزادی، رفاه، برابری» تضمین و اجرایی شدنِ آن را در گرو برپایی حکومت شوراییِ سرمایهستیز طبقۀ کارگر دانسته است. تفتیش عقیده ممنوع است و هیچ نهادی تحت هیچ عنوانی حق ندارد عقیده و باورهای کسی را مورد پرسش قرار دهد.
کانال تلگرام منشور آزادی، رفاه، برابری
۲۶ خرداد ۱۴۰۲