تحصیل زیر فشار اضطراب کرونا
محمدرضا محبوبفر (کارشناس حوزه سلامت)پس از سونامی مسافرتهای نوروزی و تجمعات مناسبتی که در این ایام اتفاق افتاد به ناگاه اعلام به بازگشایی مراکز آموزشی و بازگشت آموزش حضوری به مدارس و دانشگاهها شد. بازگشت به آموزش حضوری در حالی اتفاق افتاد که دولت برای سواد سلامت مردم در دوران بازگشاییها و بازگشت به حالت عادی زندگی کوچکترین هزینهای انجام نداد. مخالفتها نسبت به این عمل ستاد دولتی کرونا وارد مرحله اعتراضات خیابانی اولیای دانش آموزان مقابل ادارات کل آموزشوپرورش استانها و دانشجویان در محوطههای دانشگاهی شد. آنطور که پیشبینی میشد مسافرتهای نوروزی با رعایت حداقلی دستورالعملهای بهداشتی انجام گرفت و روند بیماری تا جایی پیش رفت که از هفته دوم فروردین، درصد تستهای مثبت بهکل تستها در استانهای شمالی و جنوبی و خوزستان و اصفهان، افزایشی شد. بازگشایی مراکز آموزشی درست از روز 14فروردین و استمرار فعالیت مدارس و دانشگاهها به بروز موج دیگری از بیماری در کشور شد. در هفته سوم و چهارم فروردین، روند افزایشی بیماری منجر به قرار گرفتن 34 و سپس 55شهر ایران در وضعیت قرمز شد. افزایش آمار بیماری، مخالفتهای زیادی بر سر بازگشت آموزش حضوری به مدارس و دانشگاهها برانگیخت. درصورتیکه مراکز آموزشی از حداقل امکانات آموزشی و رفاهی و بهداشتی برخوردار هستند و نمیتوان کنترل بهداشتی بر محوطهها و فضاهای دانشآموزی و دانشجویی اعمال کرد، لغو دستورالعمل بهداشتی فاصلهگذاری و سخت نگرفتن در خصوص عملیات تهویه در محیطهای آموزشی، موجی از نگرانی در بین دانش آموزان و دانشجویان و اولیا و خانواده آنها باعث شده است. گزارشها حاکی است که ویروسهای جهشیافته جدید مانند BA2 و XE در ایران در حال چرخش و گردش هستند و علیرغم ادعاهای بیاساس و غیرواقعی ستاد دولتی کرونا و وزارت بهداشت و درمان در خصوص خروج یکهفتهای شهرهای قرمز و تبدیل وضعیت به رنگ نارنجی و زرد باید مراقب موج هفتم کرونا بود و بیشتر از این نباید به عادیانگاریهای خطرناک پرداخت. غرور بیحدوحصر دولتی در کشور و ادعای کنترل و مهار کرونا حتی به زیر سؤال بردن آمار جهانی بیماری شده است و به ادعاها درباره قیاس مرگومیر جهانی کرونا و دست برتر ایران در کاهش موارد ابتلا و مرگهای کرونایی منجر شده است. در حالی از کشورهای ژاپن، روسیه، کره جنوبی، لهستان و استرالیا بهعنوان کشورهایی نام برده میشود که طی روزهای گذشته، مرگومیر کرونایی بیشتری از ایران ثبت کردهاند که ساختار سلامت ایران از ابتدای ورود ویروس به کشور و آغاز بیماری در اواخر سال 1398، از یک نظام ثبت آماری دادههای بیماری محروم بوده است و حتی دانشگاههای علوم پزشکی در حل مشکلات کادر سلامت و درمان درماندند. درحالیکه مرکز کنترل و جلوگیری از بیماریها در ایالاتمتحده به همراه سازمان بهداشت جهانی گزارش دادهاند که یکی دیگر از گونههای جدید سویه اومیکرون در آمریکا و چندین کشور اروپایی و آسیایی در حال افزایش است و در سومین شهر چین یعنی تانگشای، قرنطینه کامل به مورداجرا گذاشتهشده است، دم از مدیریت کرونا و کاهش روند بیماری در کشور به عادی انگاری وضعیت بیماری دامن میزند که نتیجه آن افت بیشتر پروتکلهای بهداشتی و تداوم روند رکود واکسیناسیون در کشور خواهد بود.به نقل از چند تن از مدیران دانشگاههای کشور عنوانشده است که بین هشت تا 15درصد دانشجویان که واکسن کرونا را تزریق نکردهاند حق ورود به کلاسها و خوابگاهها را نداشتهاند، این در حالی است که تعداد واکسینه نشدهها در بین دانشجویان بیش از رقم فعلی بوده است و با این حال اجازه حضور در کلاسهای درس با حداقل امکانات فاصلهگذاری و تهویه و همچنین ورود به خوابگاههای دانشجویی را پیدا کردهاند. دانشجویان خوابگاهی و غیرخوابگاهی در دانشگاههای کشور این روزها مجبور هستند با ناوگان حملونقل عمومی مثل مترو و خط واحد شهری که هزاران نفر مسافر در آن به سر میبرند، به کلاسها و خوابگاههای خود آنهم بدون هرگونه فاصلهگذاری یا در شرایط ازدحام جمعیت دانشجویی و حداقل امکانات تهویه مراجعه کنند. وضعیت نامناسب امکانات رفاهی و آموزشی و بهداشتی تنها متوجه دانشگاهها نیست و وضعیت مدارس کشور بهمراتب بدتر است. روشهای فعلی دولت در بازگشاییها و استمرار آنها به تهدید سلامت و جان مردم منجر شده است. تشکیل کلاسهای مدارس در شرایط نامناسب فاصلهگذاری و تهویه باعث نگرانی دانش آموزان و اولیای آنها شده است. این روزها ماسک و تهویه و فاصلهگذاری در مدارس به یک امر پیشپاافتاده بدل شده است و حتی برخی گزارشها از سطح مدارس حکایت از آن داشته است که کلاسها در زیرزمین تشکیل میشوند یا دانش آموزان دختر و پسر در زمان زنگ تفریح بدون هیچگونه دستورالعملهای بهداشتی به مراوده و تعامل با یکدیگر پرداختهاند و حتی بهطور مشترک از آبخوریها و شیشهها و لیوانهای آب همدیگر استفاده کردهاند و شرایط تماماً به قبل از کرونا بازگشته است.
پس از گمانهزنیها در خصوص تعداد قربانیان پیک ششم کرونا و ارائه آمار هفتهزارنفری قربانیان اُمیکرون در کشور، سرانجام وزیر بهداشت و درمان را ناچار کرد که لب به اعتراف گشاید و رسماً عنوان کند که موج اُمیکرون در چهار ماه گذشته در آمریکا حدود ۲۰۰هزار و در آلمان با جمعیت مشابه ایران، حدود ۲۵هزار قربانی گرفته اما در ایران حدود هفت هزار نفر جان خود را از دست دادهاند. اظهارات بهرام عین الهی در حالی است که ساختار سلامت تحت مدیریت او در دولت فعلی و گذشته بیبهره از نظام فراگیر دادهکاوی بیماری کرونا بوده است و میلیونها مورد ابتلا و صدها هزار مرگومیر کرونایی در تلاطم و آشفتگی آماری ثبت نشدهاند. او همچنین عمده دلیل آمار ادعایی خود را واکسیناسیون مؤثری دانسته که با کمک مردم بهخوبی در کشور انجامشده است. عین الهی البته اشاره نکرده که چرا با وجود مصرف واکسنهای کرونا در ایران مشابه آنچه امروز در کشور چین استفادهشده است، تفاوت آماری بین دو کشور چشمگیر است و چین در قرنطینه فرو میرود و ایران به حالت عادی قبل از دوران کرونا بازمیگردد؟ این مقام وزارت بهداشت و درمان در حالی از روند موفقیتآمیز واکسیناسیون کرونا در کشور سخن میگوید که به استناد آمار صاحبان واکسن سازهای داخلی، 65درصد جمعیت ایران بهطور کامل هر دو دوز واکسن را دریافت کردهاند و زیر 40درصد اقدام به دریافت دوز سوم واکسن کرونا کردهاند.
عطش مقامات دولتی برای بازگشاییها و تعجیل برای برداشتن ماسک و لغو فاصلهگذاری به وضعیتی در کشور دامن زده است که علناً گفته میشود «در ایران تاکنون موردی ابتلا به سویه XE نداشتیم و ممکن هم در ایران باشد اما گزارشی فعلاً نبوده است. دیگر نمیشود مدارس را غیرحضوری کرد، فعلاً موجی در بین دانش آموزان و دانشجویان ایجاد نشده اما رصد میکنیم که اگر مشکلی ایجاد شد، مدارس تعطیل شود.» مصائب زیست دانشجویان و دانش آموزان در محیطهای آموزشی با وجود ادعاها در خصوص کاهش روند بیماری همچنان ادامه دارد و این روزها آیندهسازان کشور زیر ضرب استرس و نگرانی به سر میبرند. حاصل بازگشایی مدارس و دانشگاهها تا کنون اضطراب و خشونت و تحقیر و برقراری فضای پلیسی حراستی در محوطههای آموزشی بوده است. دانش آموزان و دانشجویان معتقدند سلامت و کرامت انسانی مهمتر از عمل تحصیل توأم با استرس و نگرانی و تحقیر و بیماری است و همواره نسبت به برخوردهای صورت گرفته و لغو دستورالعملهای بهداشتی از قبیل فاصلهگذاری و تهویه در محیطهای آموزشی و کمبود امکانات و تسهیلات بهداشتی و رفاهی و اقامتی معترض بودهاند. آنسوتر؛ مرزهای کشور به روی مسافران بازشده است و ورود روزانه صدها هزار مهاجر افغانی و غیرافغانی از مرزهای رسمی به کشور ادامه دارد. موجی از گرانی و کمبود موادغذایی و دارو در راه است و دیگر نمیتوان تن به آزمونوخطا داد. روند افزایش آمار ابتلا به بیماری کووید۱۹ که تاکنون در ۲۲۶کشور و منطقه در جهان شیوع یافته، ادامه دارد و این بیماری همچنان در دنیا قربانی میگیرد. پس کرونا همچنان در جهان وجود دارد و فعلاً پایانی برای آن نمیتوان تصور کرد.
کلیه حقوق مادی و معنوی متعلق به روزنامه همدلی است.