بیماری فیستول و روش‌های درمان سرپایی و جراحی
ايجاد اتصال بين دو عضو مختلف ممكن است در هر قسمت از بدن اتفاق بيفتد. اما فيستول مقعدي يك اتصال غيرطبيعي بين پوشش داخلي كانال مقعدي و بافت اطراف آن است كه معمولا به شكل يك مجراي باريك به سطح پوست مقعد راه مي‌يابد.
در حقيقت زماني كه دو عضو جداگانه در ناحيه مقعد توسط يك تونل يا سوراخ باريك به هم متصل مي‌شوند، شما دچاراين بيماري شده ايد. بيشتر فيستول هاي مقعدي ناشي از آبسه (غدد چركي) است كه در كانال مقعد شما ايجاد شده و حدود يك سوم افرادي كه آبسه مقعدي دارند، دچار فيستول مي شوند.
چرا به فيستول مبتلا مي‌شويم؟
همانطور كه در بالا اشاره كرديم، اين عارضه اغلب در پي عفونت درمان نشده آبسه مقعدي ايجاد مي‌شوند. درست در پشت ديواره‌هاي داخلي مقعد، تعدادي غدد وجود دارند كه وظيفه آنها ترشح موادي به داخل روده است. اين غدد ممكن است مسدود شده و عفوني شوند كه در اينصورت آبسه بروز پيدا مي‌كند.
اگر عفونت آبسه درمان نشود و پيشرفت كند، مجرايي ميان بافت‌هاي مختلف مقعد ايجاد مي‌كند كه همان فيستول است. البته محل دقيق ايجاد اين مجرا نوع فيستول را تعيين مي كند.
اين عارضه همچنين مي‌تواند در نتيجه التهاب طولاني مدت يا عفونت روده ايجاد شود. نمونه‌هايي از بيماري طولاني مدت روده كه مي‌توانند باعث فيستول مقعدي شوند عبارتند از بيماري كرون و ديورتيكوليت. اين عارضه حتي ممكن است به دنبال جراحي يا راديوتراپي در روده و مجراي پشت شما ايجاد شود. از دلايل كمتر شايع هم مي‌توان به عارضه‌هايي مثل سرطان مقعد اشاره كرد.
علائم شايع
برخي از شايع‌ترين علائم فيستول كه در بين بيماران مختلف مشترك است به شرح زير است:
- خروج ترشحات از پوست اطراف مقعد كه احتمالا آن را به صورت يك سوراخ يا توده مشاهده خواهيد كرد. اين ترشحات ممكن است بصورت چرك يا خون باشد.
- درد، ناراحتي و تورم در داخل و اطراف مقعد شما
- پوست تحريك شده در اطراف مقعد شما
- اسهال
اين علائم هميشه به دليل فيستول مقعدي ايجاد نمي‌شوند، اما اگر آنها را تجربه مي‌كنيد، به جراح عمومي مراجعه كنيد.
مراجعه به پزشك و نحوه تشخيص
توصيه هميشگي ما به بيماران اين است كه در صورت مشاهده علائم فيستول در اولين فرصت به پزشك مراجعه كنند. زيرا عفونت اين عارضه پيش رونده است و هر چقدر ديرتر براي درمان اين عارضه اقدام كنيد، تعداد مسيرهاي آن بيشتر شده و درمان آن سخت تر خواهد بود.
انتخاب دكتر فيستول هم يكي از چالش‌هايي است كه بيماران با آن مواجه مي‌شوند. با توجه به اينكه فيستول فقط با جراحي و ليزر قابل درمان است، توصيه مي‌كنيم از همان ابتدا به دكتر جراح عمومي يا جراح كولوركتال با تجربه مراجعه كنيد تا در وقت و هزينه هم صرفه جويي كنيد.
جراح عمومي در ابتدا در مورد علائم شما مي‌پرسد و ممكن است شما را معاينه كند تا بتواند دهانه فيستول مقعدي را در پوست اطراف مقعد شما ببيند.
در صورتي كه تشخيص واضح نباشد يا اگر فيستول پيچيده با چندين مسير داريد، ممكن است پزشك جراح براي تشخيص قطعي نياز به انجام آزمايشات و معاينات اضافي داشته باشد.
اين آزمايشات مي‌تواند شامل اسكن اولتراسوند از مقعد، تصويربرداري تشديد مغناطيسي (MRI) يا سي تي اسكن باشد.
روش‌هاي درمان فيستول مقعدي
اين عارضه بدون درمان بهبود نمي‌يابد و طيف وسيعي از گزينه‌هاي درماني در دسترس است. اما بايد بدانيد كه براي درمان فيستول، تخليه عفونت و ترميم مسير ايجاد شده نياز به جراحي و ليزر است و داروها و درمان هاي خانگي نميتوانند به بهبود اين عارضه كمك كنند. گزينه هاي اصلي درمان عبارتند از:
ليزر فيستول
ليزر يك روش جديد و مناسب براي بيماراني است كه از جراحي هراس دارند و به دنبال يك روش مطمئن با دوران نقاهت كوتاه براي از بين بردن اين عارضه هستند. عمل سرپايي ليزر فيستول يكي از روش‌هاي موثر و بدون بازگشت است كه با استفاده از تجهيزات پيشرفته و با آخرين تكنولوژي روز دنيا، توانسته جايگزين ساير روش‌هاي درماني مانند جراحي، تزريق چسب فيبرين و غيره شود.
طبق گفته كلينيك پايتخت كه يكي از مراكز تخصصي درمان با ليزر بيماري هايي نظير فيستول است، در مقايسه دو روش درمان فيستول با ليزر و جراحي سنتي، ليزر بسيار محبوب تر است. ليزر به عنوان يك روش امن و كم خطر شناخته مي شود كه احتمال بروز آسيب در عضلات اسفنكتر مقعدي در آن به حداقل مي رسد. براي درمان فيستول بدون جراحي بايد از روش ليزر استفاده كنيد كه هيچ يك از عوارض روش هاي قديمي را ندارد و بدون درد و خونريزي انجام ميگيرد. ليزر فيستول با استفاده از اشعه يكپارچه مادون قرمز صورت ميگيرد و اين اشعه مسير ايجاد شده را ترميم مي كند و مانع از گسترش بيماري مي‌شود.
روش نخ ستن
ستن يك نخ جراحي است كه در مجراي فيستول مقعدي قرار مي گيرد و حلقه اي پيوسته بين دهانه هاي داخلي و خارجي ايجاد مي‌كند. نخ به مدت چند هفته در آنجا باقي مي ماند تا عفونت كاملا تخليه شود و فيستول بهبود پيدا كند. سپس براي بستن مسير بيماري به روش ديگري نياز است.
فيستولوتومي
فيستولوتومي روشي است كه شامل ايجاد برش در تمام مسير بيماري و باز كردن آن است تا به مرور زمان از داخل به بيرون ترميم شود. اين موثرترين روش جراحي فيستول است و درمان مناسب براي فيستول هايي است كه در نزديكي سطح پوست قرار دارند.
پلاگين بيولوژيكي
اين روش شامل استفاده از يك پلاگين ساخته شده از بافت حيواني براي مسدود كردن دهانه داخلي فيستول است. پلاگين در برابر عفونت مقاوم است و بافت طبيعي را تشويق مي كند تا مسير شكل گرفته را پر كند.
ادامه در اینجا